تعیین دقیق میزان خواب، براى هر فردى، به عوامل گوناگونى بستگى دارد؛ این عوامل عبارت است از:

۱ – میزان فعالیتى که روزانه فرد انجام مى‏دهد؛

۲ – نوع فعالیتى که انجام مى‏دهد؛

۳ – شرایط سنى؛

۴ – شرایط اقلیمى؛

۵ – وضعیت سلامت روحى و جسمى و…  .

علاوه بر اینکه تفاوت‏هاى فردى نیز در میزان خواب مورد نیاز، مؤثر است.

با توجه به آنچه گفته شد، اگر بخواهیم میزان خواب مورد نیاز یک جوان را روى یک پیوستار (خط) نشان دهیم، باید گفت: این میزان بین ۶ تا ۸ ساعت در نوسان است؛ یعنى، حداقل خواب مورد نیاز یک جوان نباید کمتر از شش ساعت و  حداکثر آن بیشتر از هشت ساعت نباید باشد. شاید بتوان گفت: حتى میزان خواب هر فردى نیز ممکن است داراى نوسان باشد؛ مثلاً در برخى از شب‏ها به دلیل فعالیت‏هاى روزانه، ممکن است‏جوان به شش ساعت خواب نیاز داشته باشد و در برخى از شب‏ها به هفت ساعت. البته این نوسان، نباید خیلى زیاد باشد؛ زیرا نوسان زیاد، موجب اختلال در چرخه خواب مى‏شود و پیامدهاى منفى دارد.

گفتنى است: از آنجا که خواب صرفاً استراحت نیست؛ بلکه ترمیم انرژى‏هاى از دست رفته نیز مى‏باشد و در واقع بافت‏هاى بدن – به ویژه بافت‏هاى عصبى – باید در خلال خواب ترمیم شود و دوباره آماده فعالیت گردد، بهترین زمان براى خواب شب‏ها است و روان‏پزشکان و روان‏شناسان، تأکید مى‏کنند که حداقل ۸۵% خواب، باید در شب و فقط ۱۵% آن در روز باشد؛ زیرا شب‏ها هم آلودگى صوتى به حداقل مى‏رسد و هم نور طبیعى بسیار کم است و آرامشى که در شب فراهم مى‏شود، در روز امکان‏پذیر نیست.

قرآن نیز به این حقیقت اشاره کرده، مى‏فرماید: «وَ جَعَلْنا نَوْمَکُمْ سُباتاً. وَ جَعَلْنَا اللَیْلَ لِباساً»؛[۱] «خواب را براى شما مایه آرامش قرار دادیم و شب را پوششى براى شما قرار دادیم». به نظر مى‏رسد قرار گرفتن این دو آیه کنار هم، بیان‏گر این حقیقت باشد که بهترین زمان براى خواب و استراحت شب است.

شواهد علمى و تجربى نیز نشان مى‏دهد افرادى که شب‏ها به اندازه کافى به خواب مى‏روند، از سلامتى بهترى برخوردارند و افرادى که بیشتر روزها مى‏خوابند، آسیب‏پذیرترند.

پی نوشت

[۱] – نبأ ۷۸، آیه ۹ و ۱۰٫