شیخ صدوق با سند خویش از ابو حمزه‌ی ثمالی نقل می‌کند:

از امام باقر (ع) پرسیدم: ای پسر پیامبر! چرا «امیر المؤمنین» را بر «علی (ع)» نام نهادند، نامی که پیش از او بر کسی گذاشته نشده بود و پس از او نیز برای کسی سزاوار و روا نیست؟ فرمود: زیرا سرچشمه‌ی دانش است، دیگران از او سیراب می‌شوند و از کسی جز او علم و دانش گرفته نمی‌شود. پرسیدم: یابن رسول الله! چرا شمشیرش را ذو الفقار نامیدند؟ فرمود: چون با آن شمشیر بر هیچ کس از خلق خدا ضربتی نزد، جز آن‌که در دنیا او را از خانواده و فرزندانش تهیدست ساخت و در آخرت از بهشت محرومش کرد. گفتم: ای پسر پیامبر! مگر نه این‌که همه‌ی شما قائم به حقید؟ فرمود: آری. گفتم: پس چرا به حضرت قائم، «قائم» گویند؟ فرمود: چون جدّم حسین (ع) به شهادت رسید، فرشتگاه به درگاه خدا ناله و گریه کردند و گفتند: خدایا! آیا از کسی که برگزیده‌ی پسر برگزیده‌ات از بندگان را می‌کشد غافل می‌شوی؟ خداوند به آنان وحی کرد: آرام باشید فرشتگان من! به عزّت و جلالم سوگند از آنان انتقام می‌گیرم، هر چند پس از گذشتِ زمان. آن‌گاه خداوند، امامان از فرزندان حسین (ع) را به فرشتگان نشان داد. فرشتگان خوشحال شدند. پس هر گاه یکی از آنان به نماز می‌ایستد، خداوند می‌فرماید: با این قائم از آنان انتقام می‌گیرم.

 

 

 

قال الصّدوق:

 حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الدَّقَّاقُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِصَامٍ (رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا) قَالا: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ الْکُلَیْنِیُّ قَالَ: حَدَّثَنَا الْقَاسِمُ بْنُ الْعَلَاءِ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِیلُ الْفَزَارِیُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جُمْهُورٍ الْعَمِّیُّ، عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی حَمْزَهَ ثَابِتِ بْنِ دِینَارٍ الثُّمَالِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ (ع) یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ لِمَ سُمِّیَ عَلِیٌّ (ع) أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ هُوَ اسْمٌ مَا سُمِّیَ بِهِ أَحَدٌ قَبْلَهُ وَ لَا یَحِلُّ لِأَحَدٍ بَعْدَهُ؟ قَالَ: لِأَنَّهُ مِیرَهُ الْعِلْمِ یَمْتَارُ مِنْهُ وَ لَا یَمْتَارُ مِنْ أَحَدٍ غَیْرُهُ، قَالَ: فَقُلْتُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَلِمَ سُمِّیَ سَیْفُهُ ذَا الْفَقَارِ؟ فَقَالَ (ع) لِأَنَّهُ مَا ضُرِبَ بِهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ إِلَّا أَفْقَرَهُ مِنْ هَذِهِ الدُّنْیَا مِنْ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ وَ أَفْقَرَهُ فِی الْآخِرَهِ مِنَ الْجَنَّهِ قَالَ: فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَلَسْتُمْ کُلُّکُمْ قَائِمِینَ بِالْحَقِّ؟ قَالَ: بَلَى قُلْتُ: فَلِمَ سُمِّیَ الْقَائِمُ قَائِماً؟ قَالَ: لَمَّا قُتِلَ جَدِّیَ الْحُسَیْنُ (ع) ضَجَّتْ عَلَیْهِ الْمَلَائِکَهُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِالْبُکَاءِ وَ النَّحِیبِ وَ قَالُوا: إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا أَ تَغْفَلُ عَمَّنْ قَتَلَ صَفْوَتَکَ وَ ابْنَ صَفْوَتِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ؟ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِمْ: قَرُّوا مَلَائِکَتِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأَنْتَقِمَنَّ مِنْهُمْ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ، ثُمَّ کَشَفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنِ الْأَئِمَّهِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ (ع) لِلْمَلَائِکَهِ فَسُرَّتِ الْمَلَائِکَهُ بِذَلِکَ فَإِذَا أَحَدُهُمْ قَائِمٌ یُصَلِّی فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: بِذَلِکَ الْقَائِمُ أَنْتَقِمُ مِنْهُمْ.[۱]


[۱]– علل الشّرایع ۱: ۱۶۰ ح ۱، امالی الطّوسی: ۴۱۸ ح ۹۴۱، مختصراً عن ابی عبدالله (ع)، البحار ۳۷: ۲۹۴ ح ۱٫