در اندیشه سیاسى شیعه «ولى امر» از سوى شارع منصوب است؛ لیکن این به معناى نبود نقش براى مردم در نفى یا اثبات حکومت نیست؛ زیرا ولى امر در تشکیل حکومت دینى و اعمال ولایت، حق تحمیل سلطه خود را ندارد.

بنابراین حکومت اسلامى، با خواست مردم پدید مى آید. دلیل هاى متعددى بر این مسئله وجود دارد؛ از جمله اینکه امیرالمؤمنین (علیه السلام)  از پیامبر (صلی الله علیه وآله)  نقل مى کنند: «پیامبر (صلی الله علیه وآله)  به من فرمود: اى پسر ابوطالب! ولایت امت من برعهده تو است. پس اگر به سلامت قدرت را به تو سپردند و در مورد زمامدارى تو، با خشنودى اتفاق کردند، سرپرستى امورشان را برعهده گیر؛ ولى اگر در مورد تو رأى دیگرى ابراز داشتند، آنان را به حال خود رها کن».[۱] امام خمینى رحمه الله در پاسخ به دبیرخانه ائمه جمعه درباره گستره و چگونگى «ولایت فقیه» مى نویسد: «باسمه تعالى. ولایت در جمیع صور دارد؛ لکن تولى امور مسلمین و تشکیل حکومت بستگى دارد به آراى اکثریت مسلمین که در قانون اساسى هم از آن یاد شده است و در صدر اسلام تعبیر مى شده است به بیعت با ولى مسلمین».[۲]

پرسش و پاسخ های دانشجویی پیرامون حکومت دینی/ مؤلف:حمیدرضا شاکرین

دفتر نشر معارف

[۱] – «یابن ابیطالب لک ولاء امتى فان ولّوک فى عافیه و اجمعوا علیک بالرضا فقم بامرهم و الا فدعهم و ما هم فیه»، ابن طاووس، کشف المحجه، ص ۱۸۰٫

[۲] – سند شماره ۶۵۷، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى؛ به نقل از: کواکبیان، مصطفى، مبانى مشروعیت در نظام ولایت فقیه، ص ۲۵۸٫