باید دانست لهو انواعی دارد که مهمترین آن‌ها عبارت است از:

۱ – مشغول شدن انسان به امور غیر مهم و بی‌معنا و بیهوده؛ مانند بازی با تسبیح ، بازی با محاسن صورت و برخی از اموری هیچ فایده عقلایی در بر ندارد.

۲ – مشغول شدن به اموری که اوقات فراغت را پر می‌کند و دارای فایده عقلایی است؛ چنان‌که حضرت علی ع از پیامبر اسلام ص نقل می کند: «نِعْمَ‏ اللَّهْوُ الْمِغْزَلُ‏ لِلْمَرْأَهِ الصَّالِحَهِ»؛ «بافندگی لهو و سرگرمی زن صالح است»[۱].

بسیاری از بازی‌هایی که در این عصر رایج بوده و دارای هدف و منفعت عقلایی است، از مصادیق این قسم به شمار می‌رود.

۳ – مشغول شدن به اموری که باعث طرب و شادی نفسانی و خارج شدن از حد اعتدال می‌گردد؛ مانند غنا و نواختن موسیقی.

در متون دینی، هیچ‌گاه لهو به صورت فراگیر و مطلق حرام نبوده؛ بلکه نوع خاصی از آن مورد مذمت و حرمت قرار گرفته است. «لهو حرام» آن است که شارع مقدّس به طور جزئی و مشخص، به آن تصریح کرده و مورد نهی و سرزنش خود قرار داده است، مانند نواختن موسیقی و استماع آن[۲].

آیه الله بروجردی می‌فرماید: حرمت برخی از انواع لهو هر چند قطعی است؛ ولی نیم‌توان آن را به همه اقسام آن سرایت داد. لهو حرام آن است که انسان را از حد اعتدال و طبیعی خود بیرون می‌آورد و باعث کاهش یا سلب جدیت عقل شود؛ مانند برخی آهنگ‌های موسیقی که هر کس بشنود، او را در حرکات و رفتار بی‌اختیار می‌سازد (هر چند از عاقل‌ترین انسان‌ها باشد)[۳] شبیه این سخن از آیه الله وحید خراسانی نیز نقل شده است[۴].

منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی احکام موسیقی؛ دفتر نشر معارف – تدوین و تألیف: سید مجتبی حسینی (مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)

[۱]. وسائل الشیعه، ج ۶، ص ۱۸۵٫

[۲]. فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ج ۱، س ۱۰۰۹؛ اکبر ایرانی، بررسی میانی موسیقی، ص ۷۶؛ علی حسینی، الموسیقی، ص ۱۴۳-۱۵۲؛ سیّد ابوالقاسم خوئی، مصباح الفقاهه، ج ۱، ص ۴۲۳٫

[۳]. البدر الزاهر فی صلوه الجمله و المسافر، ص ۲۳۴٫

[۴]. سیّد محمّد تقی حسینی، غنا در آیینه شفاف اهل بیت، ص ۹ و ۷۸٫