مسأله انسان‌سازى، جامعه‌سازى و انتقال فرهنگ شیعى به نسل بعد در مجالس امام حسین (علیه‌السلام) ، قوى‌تر نیز مى‌باشد؛ زیرا ماهیت قیام امام حسین (علیه‌السلام)  و نیز آموزه‌هاى تربیتى، سیاسى، فرهنگى و اجتماعى عاشورا، در تعالى و بالندگى انسان و جامعه چشم‌گیر بوده و عناصر رویداد کربلا، مؤلفه‌هاى اساسى و اصلى را در ترسیم فرهنگ شیعى رقم زده است که توسط مراسم سوگوارى به نسل بعد منتقل مى‌شود.

  با توجّه به بیانات، سخنان و شعارهاى عاشورا، مى‌توان عناصر انسان‌ساز، جامعه‌ساز و فرهنگ‌ساز را ملاحظه کرد؛ مواردى چون:

  عبادت، ایثار، شجاعت، توکل، صبر، امر به معروف و نهى از منکر، نابودى اسلام در شرایط سلطه یزیدیان، حرمت بیعت با کسى چون یزید، شرافت مرگ سرخ بر زندگى ذلّت‌بار، اندک بودن انسان‌هاى راستین در صحنه امتحان، لزوم شهادت‌طلبى در عصر حاکمیت باطل، زینت بودن شهادت براى انسان، تکلیف مبارزه با سلطه جور و طغیان، اوصاف پیشواى حق، تسلیم و رضا در برابر خواسته خدا، همراهى شهادت‌طلبان در مبارزات حق‌جویانه، حرمت ذلّت‌پذیرى براى آزادگان و فرزانگان مؤمن، پل بودن مرگ براى عبور به بهشت برین، آزادگى و جوانمردى، یارى خواهى از همه و همیشه در راه احقاق حق.[۱]

 درس آزادى به دنیا داد رفتار حسین

 بذر همت در جان افشاند، افکار حسین

گر ندارى دین به عالم، لااقل آزاده باش

 این کلام نغز مى‌باشد زگفتار حسین

مرگ با عزّت زعیش در مذلّت بهتر است

 نغمه‌اى مى‌باشد از لعل دربار حسین

در عین حال موارد ذیل علاوه بر موارد پیش گفته، مى‌توانند حکمت عزادارى بر امام حسین (علیه‌السلام)  را تبیین کنند:

  ۱ – نوعى اعتراض به ظالمان زمان و حمایت از مظلومان جهان؛

  ۲ – عامل تقویت حس عدالت‌خواهى و انتقام‌جویى از ستمگران؛

  ۳ – زمینه‌ساز اجتماع شیعیان جهت پیروى و دفاع از حق؛

نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها

نویسنده:گروه مؤلفان

[۱] – در این خصوص نگا: فرهنگ عاشورا، صص ۲۶۸ ـ ۲۷۱؛ حسین، عقل سرخ، صص ۷۷ ـ ۱۱۹؛ امام حسن و امام حسین علیهماالسلام، صص ۱۱۶ ـ ۱۲۱٫