اگر تأثّر نفس [سالک الی الله] از ترس جهنّم و رغبت به بهشت است، باید روایاتی را مطالعه کند که درباره‌ی ثواب نماز شب و گریه از خوف خداوند ذکر شده است.

دیلمی در کتاب «ارشاد القلوب» از پیامبر (ص) نقل می‌کند که فرمودند:

«هیچ مؤمنی نیست که از چشمانش به اندازه‌ی بال مگسی اشک خارج شود و به صورتش برسد، مگر آن‌که خداوند متعال او را بر آتش جهنّم حرام می‌سازد.»

 و فرمودند (ص):

«چشمی که از ترس خدا بگرید، آتش جهنّم را نخواهد دید.»

… و امام صادق (ع) فرمودند:

«هنگامی که لرزه بر اندامت افتاد، و اشک از چشمانت جاری گشت، و دلت پر از ترس شد، پس به هوش باش، به هوش، که مقصودت مورد توجّه قرار گرفته است!»

… و [آن حضرت] فرمودند:

«اگر گریه‌ات نیامد، پس تباکی کن [خود را به گریه وادار کن] که اگر به اندازه‌ی سر مگس از چشمانت اشک آمد، خوشا به حالت!»

منبع: کتاب به سوی دوست،  ص ۷۵