در مورد غذاهای آسمانی در آیاتی از قرآن کریم سخنانی مطرح شده است. اما درباره نوع و جنس آنها چیزی بیان نشده است. مائده یا غذای آسمانی اعجازی بود برای حقانیت رسالت پیامبران در مقابل انسان های سرسخت و لجوج که آیات روشن الهی را نادیده می گرفتند و در برابر دعوت سفیران حق درخواست اعجاز این چنینی می کردند.

مائده آسمانى بر بنى اسرائیل به اعجاز حضرت موسى(ع) نازل شد. حضرت عیسی(ع) نیز به تقاضای حواریون -که از آن حضرت تقاضا کردند تا خداوند برای آنان غذای آسمانی نازل کند- از حق تعالی درخواست مائده آسمانی نمود و خداوند نیز حاجتش را اجابت نمود و چنین اتفاقی افتاد.

در متون روایی احادیثی وجود دارد که از آنها استفاده می شود غذای آسمانی، مانند همین غذاهای معمول ما البته با رنگ و بوی بیشتری بوده است. به عنوان نمونه، «مَنّ و سلوى»(مرغ بریان) براى اسرائیل نازل شد،[۱] و نان و ماهى بر حواریون.[۲] ابن عباس می گوید: عیسى بن مریم(ع) به بنى اسرائیل دستور داد که سى روز روزه بگیرند، آن گاه هرچه می خواهند از خداوند درخواست کنند که به آنها عطا مى ‏کند. پس از اتمام روزه، به حضرت عیسى عرض کردند، اگر ما براى یکى از مردم کارى کرده بودیم، ما را سیر مى ‏کرد. ما یک ماه روزه گرفته و گرسنه شده ‏ایم. از خدا بخواه که بر ما مائده ‏اى نازل کند. در این وقت، فرشتگان خوان آسمانى را نازل کردند. بر این خوان، هفت عدد نان و هفت ماهى بود. همه آنها از این سفره آسمانى خوردند و سیر شدند.[۳]

عمار بن یاسر از رسول خدا(ص)، نقل می کند غذای آسمانی که به درخواست عیسی(ع) نازل شد، نان و گوشت بود.[۴]

شایان توجه است که مفسران قرآن، در ذیل آیات ۱۱۲- ۱۱۴ سورۀ مائده، به موضوع مائده آسمانی پرداخته اند، و نظریات مختلفی در نوع غذاهای آسمانی ارائه کرده اند که به صورت خلاصه چنین است.

۱ – سعید بن جبیر از ابن عباس روایت کرده است که بر سفره آسمانی، همه چیز بود، جز نان و گوشت.

۲ – عطا می گوید؛ مائده آسمانی همه چیز داشت، جز ماهى و گوشت.

۳ – عطیه عوفى معتقد است، از آسمان یک ماهى نازل شد که طعم همه چیز داشت.

۴ – عمار و قتاده می گویند؛ یکى از میوه ‏هاى بهشت، بر سفره بود.

۵ – قتاده می گوید، این خوان آسمانى صبح و شام نازل مى ‏شد و مثل ترنجبین و بلدرچینى بود که براى بنى اسرائیل نازل مى ‏شد.[۵]

باتوجه به مطالب ارائه شده، آنچه که از آیات، روایات و اقوال صحابه، به دست می آید، این است که مائده یا غذای آسمانی بر بنی اسرائیل نازل شد، اما درباره جنس آنها نمی توان به طور قطع اظهار نظر کرد.

 

منبع:اسلام کوئست


پی نوشت:

[۱]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۳، ص ۴۱۲، ناصر خسرو، تهران، ۱۳۷۲ ش؛ حسینى همدانى، سید محمد حسین، انوار درخشان، ج ‏۵، ص ۱۹۶، کتابفروشى لطفى، تهران، ۱۴۰۴ ق.

[۲]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۳، ص ۴۱۰٫

[۳] عروسى حویزى، عبد على بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج ‏۱، ص ۶۹۱، اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۵ ق، «قال ابن عباس: إن عیسى بن مریم قال لبنی إسرائیل: صوموا ثلاثین یوما، ثم اسألوا الله تعالى ما شئتم یعطیکموه. فصاموا ثلاثین یوما، فلما فرغوا قالوا: یا عیسى، إنا لو علمنا لأحد من الناس فقضینا عمله لأطعمنا طعاما، و إنا صمنا کما أمرنا، و جعنا، فادع الله أن ینزل علینا مائده من السماء. فأقبلت الملائکه بمائده یحملونها، علیها سبعه أرغفه و سبعه أحوات، حتى وضعتها بین أیدیهم، فأکل منها آخر الناس، کما أکل منها أولهم».

[۴]. محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۶، ص ۳۲۵، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، «وَ عَنْ عَمَّارِ بْنِ یَاسِرٍ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ نَزَلَتِ الْمَائِدَهُ خُبْزاً وَ لَحْماً وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ سَأَلُوا عِیسَى طَعَاماً لَا یَنْفَدُ یَأْکُلُون‏».

[۵]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏۳، ص ۴۱۰٫