ابدیت و خلود به همه انسان ها مربوط نیست. اگر کسى مسلمان بود و معصیت کرد، با توبه پاک مى شود. اگر پاک نشد، در برزخ و قیامت پاک مى گردد. چنانچه با این ها هم پاک نشد، به جهنم کشیده مى شود؛ ولى اهل نجات است.

اگر کسى دراین دنیا براى پاک کردن خود از کدورت معاصى اقدام نکرد، در آن دنیا پاکش مى کنند؛ ولى آن پاک کردن کجا و این پاک کردن کجا؟ آن جا با آتش انسان را پاک مى کنند.

علت سخت بودن مرگ براى برخى از انسان ها همین است. هنگام مردن روح باید از بدن جدا شود. تصور کنید دندان کسى را بدون بى حسى بکشند، چرا درد مى آید؟ چون مى خواهند روح را از این دندان جدا کنند. حال اگر بخواهند بدون تخدیر روح را از تمام بدن جدا کنند، چه خواهد شد؟ سبب سختى جان کندن همین است.

مردان الهی قبل از مردن خود را میرانده اند؛ «موتوا قبل ان تموتوا».[۱] آن ها روح خود را از تعلقات بدن نجات داده اند و به دلارام حقیقى پیوسته اند. این است که جان کندنشان دشوار نیست. هر چه تعلق انسان به بدن کم تر باشد، جان کندن برایش آسان تر است.

از معصوم (علیه السلام)  پرسیدند: شهداى کربلا این همه تیر و نیزه و سنگ و شمشیر را چگونه تحمل کردند؟ حضرت فرمود: علاقه آن ها به تن نبود تا درد احساس کنند. مثل این که یکى از شما مقدارى از گوشت انگشت را با دست دیگر فشار دهد، خیلى درد ندارد.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف:آیت اللّه عبداللّه جواد آملی/پرسش وپاسخ دانشجویی

[۱] – بحارالانوار، ج ۶۶، ص ۳۱۷٫