به سند موثق از امام صادق(ع) نقل شده است که ایشان فرمودند: ای سدیر! آیا قبر امام حسین(ع) را هر روز زیارت می‌کنی؟ گفتم خیر فدایت شوم! فرمود هر ماه چطور؟! عرض کردم آن هم نه! فرمود: هرسال؟! گفتم: گاهی اوقات! ……. سپس بهانه آوردم که فاصلۀ میان محل زندگی ما و کربلا بسیار زیاد است. امام فرمود: به پشت بام خانه‌ات برو. به چپ و راست نگاهی بینداز، سپس سرت را به سمت آسمان بگیر و بعد از آن رویت را به جانب کربلا کن و بگو ….  با این کار برای تو زیارتی ثبت خواهد شد. سدیر می‌گوید بعد از شنیدن این توصیه، چه بسا در یک ماه بیش از بیست بار این نوع از زیارت را انجام می‌دادم. [۱]

در حدیث دیگری از امام صادق(ع) نقل شده است؛ ایشان در ارتباط با زیارت پیامبر اسلام(ص) فرمودند که اگر نزدیک قبر باشی ایشان صدایت را می‌شنود و اگر دور از او باشی نیز سلامت به او رسانده خواهد شد. اکنون اگر از جای دوری تصمیم گرفتی که سلامی به ایشان عرضه کنی، روبرویت چیزی شبیه قبر بساز و نام پیامبر(ص) را بر آن بنویس و  در حالی‌که غسل زیارت انجام داده‌ای بپاخیز، گویا در خیالت روبروی پیامبر(ص) ایستاده‌ای، سپس این زیارت را بخوان … .[۲]
این‌که به پشت بام رفته رویمان را به سمت کربلا کرده زیارتی بخوانیم یا این‌که نمادی از قبر پیامبر(ص) روبرویمان قرار داده در خیال خویش خود را کنار مزار واقعیشان حاضر دیده و با ایشان به نجوا بپردازیم و …، همه نشان از آن دارد که هر چه یاد محبوبمان را در دلمان تازه کند مطلوب است.

بعید نیست عشق و شوری که مردم در ارتباط با این نمادها و این ضریح‌ها نشان می‌دهند را در همین راستا توجیه و تعبیر کنیم. زیارتی واقعی از دوردست که آرزو و خیال زیارت از نزدیک را نیز در بردارد!
 دلدادۀ شوریده حالی می‌سراید:
أمر علی الدیار دیار لیلی * أقبل ذا الجدار و الجدارا
و ما حب الدیار شغفن قلبی * و لکن حب من سکن الدیارا
هرگاه به منزلگاه لیلی می‌روم، این دیوار و آن دیوار را می‌بوسم. آن منزلگاه، دلم را به تسخیر خودش درنیاورده، بلکه دلم در گرو آن شخصی است که ساکن آنجا است.
تمام اینها نشان از آن دارد که فردی که عاشق محبوبی است، ناخودآگاه به هر آنچه نشانی از یار دارد عشق می‌ورزد و این محبت باطنی را نمی‌شود در دایرۀ بایدها و نبایدها محصور کرد، اما به این نکته نیز باید توجه داشت که در رفتار ظاهری باید از افراط و تفریط خودداری کرده و بهانه به دست بد اندیشان نداده و از سوء استفاده افرادی که تلاش می‌کنند از احساسات عاشقانه‌ی مردم به سود منافع شخصی خویش بهره گیرند جلوگیری نمود.

 

منبع: اسلام کوئست


[۱]. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۹۹، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ۱۴۱۳ ق.

[۲]. سید بن طاووس، اقبال الأعمال، ج ۲، ص ۶۰۴، دار الکتب الإسلامیه، تهران، ۱۴۰۹ ق. (علامه مجلسی در ص ۱۸۳ جلد ۹۷ بحار الانوار، این حدیث را از شیخ مفید نیز نقل کرده است).