امام رضا (علیه السّلام) فرمود: «إِنَّ لِکُلِّ إِمَامٍ عَهْداً فِی عُنُقِ أَوْلِیَائِهِ وَ شِیعَتِه‏»[۱] هر امامی یک عهدی بر گردن شیعیان و دوستان خود دارد. هر امامی عهدی دارد. «وَ إِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ» اگر کسی بخواهد عهد خود را تمام کند، کامل کند، «وَ إِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ…زِیَارَهَ قُبُورِهِمْ» زیارت قبر اهل بیت است، زیارت آن‌ها است. «فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَهً فِی زِیَارَتِهِمْ» اگر کسی قبور آن‌ها را زیارت کند. البتّه زیارت از دور یا نزدیک، این زیارت جامعه کبیره زیارت از دور است. بهترین متن زیارت قبور اهل بیت، چه آن وقت که کنار قبور مطهّر آنها هستید، چه از دور، بهترین متن زیارت جامعه‌ی کبیره است. تجدید عهد است. «فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَهً فِی زِیَارَتِهِمْ» اگر کسی آن‌ها را زیارت کند در حالی که دوست دارد، رغبت دارد، مشتاق است، «وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ» و اعتقاد دارد و تصدیق می‌کند آن چیزهایی که اهل بیت دوست دارند، آن چیزهایی که اهل بیت می‌خواهند من هم قبول دارم. اگر کسی آن‌ها را این چنین زیارت کند «کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ» از او دستگیری روز قیامت می‌کنند، ائمّه‌ی او شافعان او هستند. بنابراین دید ما در زیارت کردن این است که می‌خواهیم تجدید عهد کنیم و با تجدید عهد است که می‌توانیم روی آن عهد خود که تسلیم بودن است بتوانیم بایستیم و از یاد ما نرود و آن وقت نورانیّت اهل بیت به ما سرایت کند.

 این زیارت جامعه‌ی کبیره زیارتی است که از نظر سند بسیار معتبر است. مرحوم مجلسی اوّل، پدر علّامه‌‌ی مجلسی، آدم صاحب اسراری بود. ایشان در جلد پنج روضه المتّقین، خود او نوشته است، دیگر نقل قول از کسی نیست، قلم خود او است. در جلد پنج روضه المتقین که شرح من لا یحضر شیخ صدوق است، آن‌جا مجلسی اوّل فرموده است که من در حرم امیرالمؤمنین بودم داشتم زیارت جامعه‌ی کبیره می‌خواندم «کالمدّاحین» مانند مداح‌ها بلند بلند زیارت جامعه‌ی کبیره می‌خواندم. یک مرتبه امام زمان (علیه السّلام) را دیدم. ظاهراً مکاشفه‌ای بوده است. می‌گوید دیدم امام زمان (علیه السّلام) تشریف دارد و کنار مرقد مطهّر نشسته است. امام زمان فرمود که جلو بیایید. می‌گوید من دو قدم رفتم، اصلاً پای من سنگین بود. ابهّت امام من را گرفته بود، ایستادم. حضرت فرمود جلوتر بیا. گفتم آقا می‌ترسم ادب محضر شما را رعایت نکنم، بلد نباشم. می‌گوید من جلو رفتم، باز حضرت فرمود جلوتر بیایید، جلوتر بیایید. من دو قدم دو قدم می‌رفتم، دیگر به حضرت رسیدم. امام زمان (علیه السّلام) فرمود بنشین. می‌گوید من نشستم. عرض کردم این را خود ایشان نوشته است. من از کسی نقل نمی‌کنم، قلم خود ایشان است. می‌‌گوید من جلوی حضرت نشستم، امّا دو زانو، محکم خود را گرفتم که ادب را رعایت کنم. حضرت فرمود: راحت بنشینید، یعنی همان چهار زانو. راحت بنشینید، شما زائر هستید. شما خسته هستید، راحت بنشینید. بعد حضرت فرمود: فلانی این چیست که دارید می‌خوانید؟ گفتم این زیارت جدّ شما است، مقصود من امام هادی بود. چون زیارت جامعه‌ی کبیره از دو لب مبارک امام هادی (علیه السّلام) به ما رسیده است. گفتم زیارت جدّ شما است که داشتم می‌خواندم. امام زمان (علیه السّلام) فرمود: «نِعْمَت الزیاره هذه»[۲] این زیارت خوب زیارتی است، که مرحوم مجلسی می‌گوید امضای امام زمان پای این زیارت است. از جهت سندی کسی در این زیارت جامعه خدشه نکرده است، فوق العاده است. رضوان خدا بر امام راحل، ۱۵ سال نجف بود و هر شب می‌رفت زیارت جامعه‌ی کبیره را ایستاده می‌خواند.

[۱]– الکافی، ج ‏۴، ص ۵۶۷٫

[۲]– شرح فروع الکافی، ج ‏۵، ص ۵۸۳٫