نام های متعددی برای دوره‌ی نوجوانی انتخاب کرده اند؛  که از جمله ی آن دوران بحرانِ بلوغ است.  بلوغ یک مرحله از رشد است که با تغییرات و دگرگونی هایی در خصوصیّات جسمی، اجتماعی، حتّی رفتاری و هیجانی در نوجوانان همراه است.

مراحل دوران بلوغ

سه مرحله قبل و بعد از این دوره دارای اهمیّت بیشتری می‌باشد. در دوران بلوغ ارزش ها و شخصیّت های نوجوان شکل می‌گیرد. دوران بلوغ را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:قبل از بلوغحین بلوغ پس از بلوغ

مشکلات بلوغ زود رس

یکی از مشکلات دوران بلوغ، اختلالات جنسی است که در این سن به وجود می‌آید؛ وقتی یک نوجوان زودتر از سنّی که لازم است، بالغ می‌شود، چون هنوز به رشد عقلی لازم نرسیده است نمی‌تواند مسائل خاص خود را کنترل کند؛ لذا ممکن است هم به جامعه و هم به خودش آسیب برساد؛ امّا اگر بلوغ جنسی توأم با بلوغ عقلی باشد، خطرات این دوران به حداقل می‌رسد.

پیشگیر راحت تر از درمان است!

 والدین باید در مراحل قبل از بلوغ یک سری اطلاعات را به نوجوانان بدهند. اگر پدر و مادر این آگاهی را به بچّه ها ندهند، ممکن است فرزندشان دچار آسیب های مختلفی شود. بخشی از این آگاهی ها، به نوعی همان پیشگیری کردن است. همیشه پیشگیری خیلی راحت تر از درمان است؛ لذا والدین باید در ابتدا از وقوع مشکلات، پیشگیری کنند. دوران بلوغ، دورانِ خیلی مهم و حسّاسی است؛ برخی از دانش آموزان مقطع دبیرستان به دلیل عدم آگاهی نسبت به این مسائل، دچار بحران ها و مشکلات فراوانی شده اند؛ لذا والدین باید آگاهی های لازم را بیاموزند و آنها را به نوجوانانشان انتقال دهند.

راهکار هایی برای پیشگری از بلوغ زود رس

الف. مدیریّت روابط زناشویی

اوّلین نکته این است که پدر و مادر باید روابط خود را در حضور فرزندان، مدیریّت کنند؛ زیرا به دلیل بلوغ جنسی، یک سری تغییرات درونی در بچّه ها به وجود می آید و مقداری حسّ تحریک پذیری آن ها بالا می‌رود؛ از این رو حساسیّت هایی نسبت به محیط اطراف، برای آنها به وجود می‌آید.

 پدر و مادر در اینجا نقش محوری دارند و باید خیلی مراقبت رفتارشان باشند. اوّلین مراقبت توسط پدر، مراقبت در ارتباطات عاطفی می‌باشد که در حضور فرزندان، نباید خیلی زیاده روی کنند.

ب. جدا خوابی والدین از فرزندان

والدین باید خیلی روی مسئله ی جدا خوابی فرزندان دقّت داشته باشند؛ دوران بلوغ، دوران حسّاسی است و کنجکاوی نوجوانان نسبت به این مسائل هم زیاد است و ممکن است که این کنجکاوی ها منجر به پی بردن بچّه ها به برخی از لایه های پنهان زندگی پدر و مادر شود.

ج. پوشش والدین در حضور فرزندان

بعضی از کارشناسان معتقدند که پوشش نامناسب باعث بلوغ زود هنگام می‌شود؛ لذا والدین باید توجّه داشته باشند که لباس پوشیدن اطرافیان نیز بر نوجوانان تأثیر گذار است و مادر باید در محیط هایی که فرزندش حضور دارد، به اطرافیان برای پوششان تذکّر دهد.

پوشش والدین نباید به یکباره و ناگهانی تغییر کند؛ بلکه فرایند رعایت پوشش در حضور فرزندان، خصوصاً پسر بچّه ها، باید از سنّ تمییز رعایت شود. ظاهراً، سنّ تمییز بچّه ها، پنج یا شش سالگی است و پدر و مادر باید از این سن به بعد، به نوع پوشش خود در برابر کودکان دقّت کنند.

د. توجّه به پوشش فرزندان

بچّه ها در این دوره به خودشان بیشتر توجّه می‌کنند و ممکن است به خاطر پوشش های نامناسبی که والدین در اختیار بچّه های خود قرار می‌دهند، این توجّه افزایش پیدا کند؛ خصوصاً در قسمت هایی که نباید در این دوران خیلی به آن توجّه شود؛ لذا والدین باید روی دو نکته خیلی توجّه داشته باشند: ۱٫ نوع و مدل لباس نوجوان ۲٫ رنگ لباس های نوجوان

نباید در لباس نوجوانان از رنگ های گرم و محرّک استفاده شده باشد؛ چراکه رنگ های قرمز، نارنجی، زرد یا ترکیباتی از این ها، در اختلالات جنسی تأثیر می‌گذارد و آن را تشدید می‌کند؛ همچنین مدل آنها نباید تنگ و گشاد باشد؛ چراکه ممکن است در فرزندان حسّاسیّت ایجاد کند.

حتّی گاهی اوقات والدین باید مراقب ترکیب رنگ ها در محیطی که فرزندان در آن قرار می‌گیرند نیز باشند؛ یعنی سعی کنند که رنگ های روانداز یا زیراندازی که برای نوجوان مورد استفاده قرار می‌گیرد، گرم و هیجانی نباشد، زیرا ممکن است تحریک پذیری نوجوانان افزایش پیدا کند.