هر آغازی را سرانجامی و هر شروعی را پایانی است؛ جز ذات اقدس خدا، که هم آغاز است و هم انجام؛ از این رو برگه های پایانی کتاب زندگی را در زمین، آخرالزمان می گویند.

قرآن کریم در آیات متعددی به دوران آخرالزمان اشاره کرده است و در معارف ارزشمند اسلامی نیز، بارها این واژه آخرالزمان، در دو معنای کلی به کار رفته است:[۱]

دو مصداق آخر‌الزمان

۱ – مدت زمانی که با ولادت پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ آغاز می شود و با شروع رستاخیز بزرگ، پایان می یابد و از اینرو آن پیامبر رحمت را، پیامبر آخرالزمان نیز نامیده اند.

۲ – مدت زمانی که با ولادت حضرت مهدی(عج) آغاز می شود و همه اتفاقات عصر غیبت و عصر ظهور را در دل خود دارد و سپس با شروع قیامت پایان پیدا می کند. اینک نیز از واژه آخرالزمان همین معنا را اراده می کنند و در همین معنا به کار می رود که خود این قسم نیز دارای دو مرحله می باشد:

دوران نخست: که انسان به مراحل پایانی انحطاط اخلاقی رسیده، فساد اخلاقی و ستم، همه جوامع بشری را فرا می گیرد و به تعبیر روایت، جهان پر از ظلم و جور می شود.

دوران دوم: که وعده الهی تحقق پیدا می کند و آن منجی اعظم ظهور کرده و حکومتی جهانی، تشکیل می دهد و به کفر ستیزی و ظلم ستیزی می پردازد و هستی را از عدالت پر می کند، امام رضا (ع) فرمودند: خداوند زمین را به دست قائم(عج) از هر ستمی پاک گرداند. و از هر ظلمی پاکیزه سازد و میزان عدل را در میان مردم نهد..»[۲]

نشانه‌های آخرالزمان

این قطعه از زمان که آخر الزمان نام گرفته است، دارای نشانه هایی است که به برخی از آنها اشاره می کنیم: گفتنی است این خصایص به دوران نخست از عصر آخرالزمان مربوط می شود که انسان در آن عصر، به مراحل پایانی انحطاط اخلاقی و ستم می رسد:

۱ –روابط سود جویانه و استثماری:

انسان در ارتباط با انسان دیگر، به سود و سرمایه می اندیشد و با همین انگیزه وارد میدان پیوندهای اجتماعی می شود.

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: «… در آخر الزمان اقوامی بر مسلمانان سیطره یابند که تا لب به سخن گشایند آنان را بکشند و اگر لب فرو بندند (خون) ایشان را مباح شمرند تا منابع درآمد آنان (و اموالشان) را ویژه‌خود سازند…»[۳]

۲ –گریز از دین:

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ ویژگی های انسان های این دوران را چنین شمرده است: «زمانی بر مردم خواهد آمد که دینشان در همتشان خواهد بود و همتشان، شکمشان و قبله هاشان زنانشان، برای طلا و نقره رکوع و سجود به جای می آورند. آن ها همواره در حیرت و مستی خواهند بود؛ نه بر مذهب مسلمانی اند و نه بر مسلک نصرانی.»[۴]

۳ – دنیا پرستی:

رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «زمانی بر امت من می آید که در آن زمان، درون های مردم پلید می شود ولی ظاهرشان به طمع مال و دنیا آراسته می گردد؛ به آنچه در پیشگاه خداوند است دل نمی بندند، کارشان ریا و تظاهر است؛ خوف از خدا به دلشان راه نیاید و خداوند آن ها را به عذابی فراگیر دچار سازد. آن ها چون غریق خداوند را می خوانند، ولی خداوند دعایشان را مستجاب نمی کند.»[۵]

۴ – آزمایشهای بزرگ

یکی دیگر از ویژگی های آخرالزمان، امتحاناتی است که انسان ها در این دوران پشت سر می گذارند. امام علی ـ علیه‎ السلام ـ می فرمایند: «و آن زمانی است که از فتنه ها نجات نمی یابد، مگر مؤمنانی که بی نام و نشانند. اگر در حضور باشند، شناخته نشوند، و اگر غایب گردند، کسی سراغ آن ها را نمی گیرد، آن ها برای سیر کنندگان در شب ظلمانی جامعه ها چراغ های هدایت و نشانه های روشنند، نه مفسده جو هستند و نه فتنه انگیز، نه در پی اشاعه (فحشایند) و نه مردمی سفیه و لغو گو! اینانند که خداوند درهای رحمتش را به سوی شان باز می کند و سختی ها و مشکلاتی را از آن ها برطرف می سازد.»[۶]

منبع:پرسمان

منابع:

1. عصر زندگی محمد حکیمی و مکیال المکارم ترجمه مهدی حائری قزوینی
   ۲٫ دادگستر جهان آیت الله ابراهیم امینی، و کتاب جامعه و تاریخ، شهید مطهری.
   [۱] . مهدویت و مقالات، یادزهمین همایش علمی تحقیقی فجر ۷۸، ص ۲۵، مقاله مهدی موعود در ادیان و مذاهب آقای کاظم ادیب، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ص ۱۳۴ـ۱۳۶.
   [۲] . عصر زندگی، محمد حکیمی، موسسه بوستان کتاب قم، چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ پنجم، ص ۴۲ به نقل از کمال الدین ۲/۳۷۲.
   [۳] . همان به نقل از منتخب الاثر، ص ۴۳۲.
   [۴] . مستدرک الوسایل، محدث نوری، ج۱۱، ص ۳۷۹.
   [۵] . کافی،‌شیخ کلینی، ج۸، ص ۳۰۶.
   [۶] . نهج البلاغه، خطبه ۱۰۳.
   [۷] . الشیعه، و الرجعه، ج۱، ص ۲۱۶.