۶۴اگر این دولت برای کسی دست دهد و از عوالم آب و گل –که عالم ظلمت است- ترقّی نماید، و خود را به مقام معرفت نفس برساند؛ یعنی حقیقت نفس و روح خود را که از عالم نور است و مفتاح معرفت ربّ است بالکشف و العیان ببیند، خواهد دید که نفس او از مجرّدات است. آن وقت از حجب ظلمانیّه نجات یافته؛ و نمی‌ماند مابین او و وصول به مقامی که ممکن است از معرفت حضرت او جلَّ جلاله، مگر حجب نورانیّه.

و در طیّ این حجب و وصول به این مقام منیع، لذّات و بهجات و لوازم و عوالمی هست که آن عوالم و لوازم را کسی غیر از اهلش چنانکه شاید و باید، نمی‌داند. و اگر کسی هم علماً و یا از راه برهان، اعتقاد دست بیاورد –چنانکه مثلاً شیخُ الرّئیس و غیره، «مقامات عرفا» نوشته‌اند – و یا تقلیداً از اهلش یاد بگیرد، باز هزاران فرق‌ها مابین این علم و معرفت، با معرفت شهودی و وجدانی اهلش می‌باشد!

منبع: کتاب به سوی دوست،  ص ۵۳