خداوند در سوره هود می‌فرماید: «أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ»؛ چرا در این آیه نفرمود: «کفروا بربّهم»؟

پاسخ اجمالی

خداوند در بیان سرگذشت قوم عاد می‌فرماید: «وَ أُتْبِعُوا فی‏ هذِهِ الدُّنْیا لَعْنَهً وَ یَوْمَ الْقِیامَهِ أَلا إِنَّ عاداً کَفَرُوا رَبَّهُمْ أَلا بُعْداً لِعادٍ قَوْمِ هُودٍ»؛[۱] آنان، در این دنیا و روز قیامت، لعنت (و نام ننگینى) به دنبال دارند! بدانید «عاد» نسبت به پروردگارشان کفر ورزیدند! دور باد «عاد»- قوم هود- (از رحمت خدا، و خیر و سعادت).
برخی کلمه «ربّهم» در این آیه را مفعولٌ‌‌به کلمه «کَفَرُوا» گرفته‌اند.[۲] اما در این‌که چرا «کفروا بربّهم»؛ یعنی با حرف جرّ نیامد می‌توان گفت: این تعبیرات مختلف می‌تواند معانی بسیار دقیقی را در نگاه خداوند متعال داشته باشد که بر ما پنهان مانده است. علاوه بر آن، می‌تواند تنها برای اختلاف در تعبیر و زیبا شدن کلام باشد که این نیز خود مقصودی عقلانی و مطابق با فصاحت و بلاغت است. همچنین برخی نیز «ربّهم» را  منصوب به نزع خافض گرفته‌اند؛[۳] یعنی در واقع حرف جرّ بر روی آن قرار داشته و سپس حذف شده، اما در معنا لحاظ می‌شود. بنابر این، میان «ربّهم» و «بربّهم» هیچ اختلاف معنایی وجود نداشته و تنها تفاوت لفظی وجود دارد که این موضوع در ادبیات عرب رایج و مورد پذیرش است.

منبع:اسلام کوئست

[۱]. هود، ۶۰.

[۲]. صافی، محمود بن عبد الرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، ج ۱۲، ص ۲۹۹، دار الرشید، مؤسسه الإیمان، دمشق‏، بیروت، چاپ چهارم، ۱۴۱۸ق.

[۳]. درویش، محیی الدین، اعراب القرآن و بیانه، ج ۴، ص۳۸۲، دارالارشاد، سوریه، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.