ابن سعد، صاحب کتاب القصص، گفته است:

محمّد بن عمر با سلسله سند خود از ابن مسعود برای ما، نقل کرده است که:

پیامبر خدا (ص) و حبیب ما، یک ماه قبل از فوتش، خبر رحلتش را به ما داد. پدر و مادر و جانم فدای او باد. وقتی که فراق و جدایی نزدیک شد، ما در خانه‌ی مادرمان عایشه، جمع نمود و بسیار با صلاحیت و استوار با ما رفتار کرد؛ سپس فرمود: خوش آمدید! خدای متعال، شما را به سلامت دارد. خدای متعال، شما را رحمت کند. خداوند، نگهدارتان باشد. خدای متعال اصلاحتان کند. خداوند، روزی‌تان عطا فرماید. خدای متعال، بلند مرتبه‌تان گرداند. خداوند، به شما سود برساند. خدای سبحان هدایت‌تان فرماید و نگهدارتان باشد. شما را سفارش می‌کنم به تقوای الهی. شما را به خدای متعال سفارش می‌کنم و به خدا می‌سپارمتان. شما را از خدای سبحان، بیم می‌دهم که من، بیم دهنده‌ی آشکار از سوی خدا متعال می‌باشم از میان بلاد خداوند و بندگان او؛ خود را بالاتر از کسی ندانید، که او به من فرمود:

«و این خانه‌ی آخرت را قرار دادیم برای کسانی که بر روی زمین به دنبال برتری جویی و فساد و تباهی نیستند و عاقبت، از آن پرهیزگاران است.»[۱]

و نیز فرمود: (اَلَیْسَ فی جَهَنَّمَ مَثْوًی لِلْمُتَکبِّرینَ)[۲]؛ آیا نه این است که متکبّران را منزل، در دوزخ است!

عرض کردیم: ای رسول خدا! أجل شما چه وقت است؟ فرمود: «جدایی و بازگشت به سوی خدای متعال جنّه المأوی (باغ جایگاه) و سدره المنتهی (سایه‌ی نهایی) و به جانب جان جانان و پیمانه‌ی لبالب و لذّت پایدار زندگی گوارا، نزدیک و نزدیک است.»، عرض کردیم: ای رسول خدا! چه کسی شما را غسل خواهد داد؟ فرمود: «مردانی از خاندانم که به من نزدیک‌تر و نزدیک‌تر هستند.»

گفتیم: ای رسول خدا! شما را در چه پارچه‌ای کفن نماییم؟ فرمود: «اگر خواستید در همین لباسم و یا لباس مصری، یا حلّه‌ی یمانی.»

گفتیم: ای رسول خدا! چه کسی بر شما، نماز خواهد خواند؟ و گریه کردیم. او هم گریست و فرمود: «آرام باشید. خدای متعال،‌ شما را رحمت کند و از پیامبرتان به شما جزای خیر دهد! وقتی مرا غسل دادید و کفن نمودید، در حالی که جسدم را بر روی این تخت گذارده‌اید، کنار قبرم در میان خانه‌ام قرار دهید سپس ساعتی از نزد من، خارج شوید؛ زیرا اوّلین کسی که بر من نماز خواهد گزارد، حبیبم و دوستم، جبرئیل امین (ع) است. سپس میکائیل و بعد از او، اسرافیل و بعد از وی، ملک الموت همراه با گروه‌های مختلفی از همه‌ی فرشتگان، بر من نماز خواهند گزارد. بعد از آن، شما گروه گروه وارد شوید و بر من، نماز اقامه کنید و سلام دهید، سلام دادنی، و با تعریف و توصیف و فریاد وفغان، اذیتم نکنید و ابتداء، مردان اهل بیتم بر من نمازگزارند، سپس، زنان آنان و بعد از آن‌ها، شما (اصحاب)، نماز اقامه کنید و بر غائبین اصحابم، سلام مرا برسانید و نیز به کسانی که از من در دینم پیروی نمایند تا روز قیامت، سلام مرا برسانید.» گفتیم: ای رسول خدا! چه کسی شما را در قبر قرار می‌دهد؟ فرمود: «اهل بیتم (خاندانم) به همراه فرشتگان زیادی که آنان، شما را می‌بینند و شما، آن‌ها را نمی‌بینید، چنین خواهند کرد.»

 

إخبار النّبیّ (ص) بشهادته عند الأصحاب

قال أبن سعد:

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَر، قَالَ: حَدَّثَنَی عَبْدُاللهِ بْنِ جَعْفَرِ، عَنْ إبْنِ أبِی عُوْن،  عَنْ إبْنِ مَسْعُودٍ أنّه قَالَ: نَعَى لَنَا نَبِیُّنَا وَحَبِیبُنَا (ص) نَفْسَهُ مُوتَهُ بِشَهرِ وَ بأبی هُوَ أُمِّی وَ نَفْسِی لَهُ الْفِدَاءُ فَلَمَّا دَنَا الْفِرَاقُ جَمَعَنَا فِی بَیْتٍ،أمِّنَا عائِشَه وَ تَشَدَّد لَنَا فَقَالَ: مَرْحَباً بِکُمْ، حَیَّاکُمُ اللَّهُ بالسَّلامْ،  رَحِمَکُمُ اللهُ، حَفِظَکُمُ اللَّهُ، جَبَرَکُمُ اللهُ، رَزَقَکُمْ اللَّهُ، رَفَعَکُمُ اللَّهُ، نَفَعَکُمُ اللهُ، أداکُمُ [هَداکُمُ] اللهُ،‌ وَ قَاکُمُ اللهُ! أُوصِیکُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ، وَ أُوصِی اللَّهَ بِکُمْ، إسْتَخْلَفهُ عَلَیْکُمْ وَ أحذّرکُمُ اللهُ  إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ أَلَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ فِی عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ، فَإِنَّه قَالَ لِی وَ لَکُمْ: «تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَهُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ»[۳]

وَ قَالَ: «أَ لَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَکَبِّرِینَ؟»[۴]

قُلْنَا: یَا رَسُولُ اللَّهِ أَجَلُکَ؟ قَالَ: دَنَا الْأَجَلُ وَ الْمُنْقَلَبُ إِلَى اللَّهِ، وَ إِلَىَ جَنَّهِ الْمَأْوَى،و إِلَی سِدْرَهِ الْمُنْتَهَی، وَ أِلَی الرَّفیقِ الْأَعْلَى، وَ الْکَأْسِ الْأَوْفَى، و الْحَظَّ وَ الْعَیْشِ الْمَُهنّى.قُلْنَا: یَا رَسُولُ اللهَ مَنْ یَغْسِلُکَ؟ فقَالَ: رَجالُ من أَهْلُ  الْأَدْنَى فَالْأَدْنَى.

قلنا: یا رسول اللّه ففیم نکفنک؟ فقال: «فی ثیابی هذه ان شئتم أو ثیاب مصر أو فی حله یمانیه» قال: قلنا یا رسول اللّه من یصلی علیک؟ و بکینا و بکى، فقال: «مهلا رحمکم اللّه و جزاکم عن نبیّکم خیراً! إذا أنتم غسلتمونی و کفّنتمونی فضعونی على سریری هذا، على شفه قبری فی بیتی هذا، ثمّ أخرجوا عنّی ساعه فإنّ أوّل من یصلّی علیَّ حبیبی و خلیلی جبرئیل ثمّ میکائیل ثمّ إسرافیل ثمّ ملک الموت معه جنوده من الملائکه بأجمعهم، ثمّ ادخلوا فوجا فوجا فصلّوا علیّ و سلّموا تسلیما ولا تؤذونی بتزکیه ولا برنّه، ولیبتدی‌ء بالصّلاه علیّ رجال أهلی ثمّ نساؤهم ثمّ أنتم بعد واقرأوا السّلام علی من غاب من أصحابی و اقرأوأ السّلام علی من تبعنی علی دینی من قومی هذا إلی یوم القیامه!» قلنا: یا رسول الله فمن یدخللک قبرک؟ قال: «أهلی مع ملائکه کثیرین یرونکم من حیث لاترونهم.»[۵]

 

 


[۱] . القصص: ۸۳٫

[۲] . الزمر: ۶۰٫

[۳] . القصص: ۸۳٫

[۴] . الزمر: ۶۰٫

[۵] . الطّبقات الکبری ۲: ۱۹۷، تاریخ الطّبریّ ۲: ۲۲۸، امالی الطّوسیّ: ۲۰۶ ح ۳۵۴ عنه البحار ۲۲: ۴۵۵ إلی قوله:‌«رجالٌ من اهلی الادنی فالادنی».