حضرت امام جواد (ع) دارای چند فرزند ذکور بوده است؟ و اگر از دو فرزند بیشتر دارند، از فرزندان ذکور غیر معروف ایشان آیا ساداتی منتسب به ایشان می‌باشند، یا خیر و دلیل اختلاف علما در تعداد فرزندان ذکور ایشان چیست و چرا فرزندان غیر معروف ایشان در تاریخ به وضوح از آنها نامی برده نشده است؟

پاسخ اجمالی

تنها از دو نفر از پسران امام جواد (ع) نسلی به جا مانده است؛ امام هادی و موسی مبرقع. در منابع انساب نیز بر همین دو پسر ایشان اتفاق نظر وجود دارد؛ هرچند پسران دیگری نیز برای ایشان ذکر کرده ‌اند. با این حال به نظر می رسد علت اختلاف موجود در این مسئله تفاوت گزارشات منابع اولیه انساب یا باقی نماندن نسلی از دیگر پسران ایشان باشد.

پاسخ تفصیلی

در این باره بین منابع و کتب انساب اختلاف وجود دارد. در منابع تا پنج پسر نیز به ایشان نسبت داده شده است، اما آنچه همه منابع درباره‌اش اتفاق نظر دارند، این است که فرزندان ذکور ایشان دو نفر بوده‌اند: امام علی الهادی و موسی مبرقع. به این دو فرزند ایشان در همه منابع اشاره شده است.[۱]

با این حال در منابع قدیمی تنها “ابن عنبه” در کتاب “عمده الطالب” چهار پسر برای ایشان بیان کرده است: امام هادی، موسی مبرقع، حسن و محمد.[۲]

در برخی کتاب‌های انساب که در دوره اخیر نوشته شده است، می‌توان به نام پنج فرزند پسر برای امام جواد رسید: امام هادی، موسی مبرقع، محمد، علی و یحیی.[۳]

به نظر می‌رسد علت همه این اختلافات تفاوت گزارشاتی است که در منابع اولیه وجود داشته است و یا شاید علت آن این باشد که از برخی از این افراد نسلی باقی نمانده و از برخی از آنها نسلی وجود دارد.

آنچه مسلم است، این است که از امام هادی و موسی مبرقع نسلی به جا مانده است. نسل موسی مبرقع که خودش در قم مدفون است، اکنون در قم و شهرری حضور دارند.[۴] هر چند امروزه خاندانی در عراق خود را به یحیی فرزند امام جواد (ع) منتسب می دانند[۵]، اما این در منابع تاریخی نیامده است.

 

 

منبع:اسلام کوئست


[۱] . برای مثال شیخ مفید در کتاب ارشاد و ابن عنبه در عمده الطالب و ابن صباغ در الفصول المهمه و تستری در تواریخ النبی و الآل و لواسانی در کتاب الدروس البهیه به این دو فرزند ایشان اشاره کرده اند. به جز ابن عنبه در کتاب عمده الطالب بقیه منابع بر آن اند که ایشان تنها همین دو فرزند پسر را داشته اند. ر. ک. به: انساب العتره الطاهره، لبیب بیضون، ص ۱۰۷، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت.

[۲] . همان.

[۳] . رجایی، سید مهدی، المعقبون من آل ابی طالب، ج ۲، ص ۳۰، مؤسسه عاشورا، قم.

[۴] . همان؛ همچنین ر . ک. به: منتهی الامال، شیخ عباس قمی، ج ۲، ص ۶۱۸، انتشارات هجرت، چاپ دوم.

[۵] . سلطان، فتحی عبدالقادر، تاریخ و بیوتات آل البیت فی بلاد الرافدین، ص ۳۸۲، دار المحجه البیضاء، بیروت، ۱۴۲۳هـ.