تفسیرهای مختلفی در مورد «اولی الامر» در این آیه انجام گرفته است؛ از جمله:

۱ – عموم مفسّران شیعه «اولی الامر» را بر حسب روایات مأثور و برحسب قرینه‌های موجود در آیه، به ائمّه معصومین (علیهم السّلام) تفسیر کرده‌اند؛ زیرا روایات متعدّدی دلالت دارد که «اولی الامر» امام معصوم (علیهم السّلام) می‌باشند. حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در پاسخ به این سؤال می‌فرماید: «ایشان جانشینان من و امامان معصوم (علیهم السّلام) می‌باشند».[۱]

پس منظور از «اولی الامر» در آیه‌ی شریفه، کسانی‌اند که همانند پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) معصوم بوده و هرگز خطا یا گناهی از آنان سر نمی‌زند؛ یعنی، همان امامان دوازده‌گانه. بنابراین «اولی الامر» اوّلاً و بالذّات حتّی در زمان غیبت نیز خود امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) می‌باشند.

۲ – اهل سنّت آن را به مطلق امیر و حاکم تفسیر کرده‌اند.[۲]

۳ –  برخی گفته‌اند: «اولی الامر» شامل حاکمان راستین است و لذا آیه‌ی شریفه دلالت بر لزوم تبعیّت از فقهای جامع شرایط دارد که منصوب از سوی معصوم‌اند. این تفسیر مورد قبول برخی از متفکّران شیعی قرار گرفته است.[۳]

بنابر تفسیر دوم و سوم، «اولی الامر» به طور مستقیم شامل «ولایت فقیه» نیز می‌شود. بنا بر تفسیر اوّل هر چند این آیه، به صورت مستقیم شامل ولی فقیه نمی‌شود؛ ولی با واسطه، اطاعت از ولیّ فقیه را نیز واجب می‌داند؛ زیرا براساس احادیث و روایات متعدّد، ولیّ فقیه در زمان غیبت امام معصوم (علیه السّلام) از طرف آن بزرگواران برای رهبری و اداره‌ی جامعه‌ی اسلامی منصوب شده است.

در توقیع شریف از جانب امام زمان (عج) آمده است: «أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَهُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَى رُوَاهِ حَدِیثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِی عَلَیْکُمْ وَ أَنَا حُجَّهُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ».

منبع: دین و سیاست، ولایت فقیه، جمهوری اسلامی؛ دفتر نشر معارف – تدوین و تألیف: حمیدرضا شاکرین، غلیرضا محمدی

[۱]– تفسیر المیزان، ج ۴، ص ۴۰۸٫

[۲]– سیوطی، جلال الدّین، الدّر المنثور، ج ۲، ص ۱۷۶٫

[۳]– اندیشه‌های فقهی سیاسی امام خمینی، ص ۱۷۴٫