آنچه درباره نام‌گذاری حضرت علی بن ابی‌طالب(ع) در روایات آمده، این است که فاطمه بنت اسد، مادر امام علی(ع) می‌گوید: «وقتی می‌خواستم از کعبه خارج شوم، کسی مرا صدا زد و گفت: ای فاطمه! نامش را علی بگذار؛ زیرا او علی و بلند مرتبه است. خدای والا مقام می‌فرماید: من نام او را از نام خودم گرفتم و او را به آداب خودم تربیت کردم و علوم پیچیده‌ام را به او آموزش دادم…».[۱] اما درباره این‌که اشاره شود این نام قبل از این برای کسی اطلاق نشده، در روایات سخنی به میان نیامده است.

البته ابن شهرآشوب نقل می‌کند: کسی از فرزندان آدم این نام را نداشته و فقط برخی از عرب‌ها به عنوان توصیف و لقب، فرزندشان را علی(یعنی بزرگ‌مرتبه) خطاب می‌کردند نه به عنوان نام اصلی او،[۲] اما همان‌طور که در این کتاب آمده، این نقل با عبارت «قیل» ذکر شده که اشاره به ضعیف بودن این نقل دارد. خصوصاً این‌که در کتب رجالی، افراد متعددی ذکر شده‌اند که نامشان علی بوده و از جمله اصحاب پیامبر به شمار می‌رفته‌اند که بسیاری از آنها مُسن‌تر از امیر المؤمنین علی(ع) بوده‌اند.[۳]

 

منبع: اسلام کوئست


[۱]. شیخ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۳۶، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.

[۲]. «و قیل لم یسم أحد من ولد آدم بهذا الاسم إلا أن الرجل من العرب کان یقول إن ابنی هذا علی یرید به العلو لا أنه اسمه»؛ ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج ۳، ص ۱۰۸، نشر علامه، قم، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.

[۳]. ابن حجر، عسقلانی، الإصابه فی تمییز الصحابه، محقق: عادل احمد، علی محمد، ج ۴، ص ۴۶۲ – ۴۷۱، دارالکتب العلمیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.