قبل از پرداختن به پرسش مطرح شده به صورت اختصار چگونگی ازدواج امیر مؤمنان(ع) با ام البنین مادر بزرگوار حضرت عباس(ع) را ذکر می‌نماییم.
۱ – ام البنین -که نام اصلی او «فاطمه» بنت حزام بود- مادر حضرت ابا الفضل(ع) و همسر امام علی(ع) پس از شهادت حضرت فاطمه(س) بود که به معرّفى عقیل، برادر امام علی به همسرى على(ع) در آمد.
روزی امیر المؤمنین(ع) به برادرش عقیل که نسب ‏شناس و آشناى به تاریخ عرب و دودمان آنها بود، فرمود همسرى قهرمان‌زاده از عرب برایم برگزین تا وى را به ازدواج خویش در آورم و از او فرزندانى دلاور نصیبم شود.
عقیل گفت: نظر شما درباره فاطمه دختر حزام بن خالد کلابى چیست؟ در میان عرب، دلاورتر و جنگاورتر از پدران او کسى سراغ ندارد… .[۱] او زنى بود با شرافت، از خانواده‌اى ریشه‌دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا(س) نیز بسیار مهربان بود. ثمره ازدواج على(ع) با او چهار پسر بود، به نام‌هاى: عباس، جعفر، عبد اللّه و عثمان، که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند.

۲ –بنابر نقل برخی تاریخ‌نویسان متأخر، حضرت عباس(ع) در سال ۲۶ هجری تولد یافت.[۲] و در سال ۶۱ هجری در کربلا در سن ۳۴ سالگی به شهادت رسید.[۳] با توجه به عمر شریف امام حسین(ع) که ۵۷ سال بوده،[۴] اختلاف سنی حضرت عباس با امام حسین(ع) حدود ۲۳ سال بوده است.

۳ – درباره نسبت حضرت عباس با شمر تاریخ می‌گوید؛ از آن جهت که مادر حضرت عباس(ع) با شمر بن ذی الجوشن هر دو از یک قبیله بودند و رسم عرب این است که به افرادی که از یک قبیله هستند و به نوعی وابستگی با هم دارند به فرزندان آنان با نگاه فامیلی نظر می‌کنند، به فرزندان ام البنین خطاب به خواهر زادگان نمود که جریان را برخی چنین نقل کرده‌اند:
راوى می‌گوید: شمر روز عاشورا در برابر سپاه ایستاد و صدا زد: خواهرزادگانم کجایند؟ عباس و برادرانش کجا هستند؟ کسى بدو پاسخ نداد. امام حسین(ع) بدان‌‏ها فرمود: «هر چند وى فردى فاسق است ولى به او پاسخ دهید». از این‌رو، عباس به سمت او رفت و فرمود: چه می‌خواهى؟ شمر گفت: خواهرزادگان! شما در امان هستید. عباس(ع) به او فرمود: لعنت خدا بر تو و امان تو! اگر تو دایى ما هستى، پس چرا به ما امان می‌دهى؟ ولى فرزند رسول خدا را امان نمی‌دهى؟ برادران عباس نیز نظیر سخنان آن‌حضرت را تکرار کردند و بازگشتند.[۵]

منبع: اسلام کوئست

پی نوشت ها

[۱]. ر.ک: ابن عنبه حسنى‏، عمده الطالب فی أنساب آل أبى طالب، ص ۳۲۷، انصاریان، قم‏، ۱۴۱۷ق.‏

[۲]. سماوی، شیخ محمد بن طاهر، إبصار العین فی أنصار الحسین(ع)‏، ص ۵۶، دانشگاه شهید محلاتى‏، قم، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.

[۳]. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج ‏۱، ص ۳۹۵، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.

[۴]. همان، ص ۴۲۰.

[۵]. ر.ک: عمده الطالب فی أنساب آل أبى طالب، ص ۳۲۷.