سوال ۱- معنای این مطلب که در روایات آمده است (برزخ مخصوص مؤ من محض و کافر محض است )(۱۴۷) چیست ؟

در ادامه این عبارت نیز آمده است :
(و الباقون یلهی عنهم ) . (۱۴۸) و از بقیه دست بر می دارند .
این مطلب مخصوص سوال قبر است ، ولی برزخ به نص قرآن (۱۴۹) برای همه وجود دارد .
چنانکه سوال قبر نیز به صورت مختصر است ، یعنی تا روح مهیا می شود ، از او سوال می شود ، بعد دری از بهشت به روی او باز می شود و یاتیه روحها و ریحانها (و یا دری از جهنم به رویش گشوده می گردد) و (یاءتیه نارها و لهبها)(۱۵۰)

سوال ۲-  در روایات آمده است که برزخ تنها برای من محض الکفر محضا و محض الایمان محضا است و برای دیگران نیست .

 این یک دسته از روایات است ، ولی دسته دیگر از روایات (۱۵۱) عمومیت دارد .

سوال ۳- محض الایمان محضا و محض الکفر محضا یعنی چه ؟

 یعنی مؤ من به تمام معنی الکلمه و کافر به تمام معنی .

سوال ۴ – در این صورت (محض الایمان محضا) تنها در شخص واحد منحصر خواهد بود .

در کفر زیاد است .

سوال۵ –  آیا این دسته از روایات قابل قبول است ؟

نمی توانیم رد کنیم ، زیرا دلیلی بر انکار آن ها نداریم .

سوال ۶- آیا از آیات برزخ مانند و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون (مؤ منون : ۱۰۰) : (و از پشت سر آنان تا روزی که برانگیخته می شوند (قیامت ) حایلی (برزخ ) خواهد بود . ) عمومیت استفاده می شود ؟

بله .

سوال ۷ –  روایات تلقین را چه کنیم که خطاب به میت گفته می شود :
(اذا اتاک الملکان . . . )
وقتی دو فرشته به سراغ تو آمدند . . .
اینها نیز از روایاتی است که عموم پرسش و پاسخ قبر از آن استفاده می شود .

سوال ۸-  آیا برخی روایات برزخ که می فرماید و الباقون یلهی عنهم (از دیگران دست بر می دارند) و برزخ را از غیر محض الایمان محضا و محض الکفر محضا نفی می کند ، با عمومیت قرآن منافات دارد ؟

و الباقون یلهی عنهم . می رساند که آنها هم برزخ دارند ، ولی سوال قبر خصوصی است و فقط از محض الایمان محضا و محض الکفر محضا پرس و جو می شود ، بنابراین با آیات قرآن (که عمومیت برزخ را برای همه اثبات می کنند) منافات ندارد .

منبع: ۶۶۵ پرسش و پاسخ در محضر علامه طباطبایی قدس سره؛ نشر نهاوندی؛ مؤلف: محمدحسین رخ‌شاد