به این اعتبار که افرادی به نام پدر خود مشهور باشند و به اصطلاح امروز از رانت‌های دولتی استفاده کنند مطلبی در تاریخ نداریم، اما خود شخصیت‌های مهم و برجسته‌ای که بعد از پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم آلوده به دنیا و مادیات دنیا شدند، کم نبودند و فرزندان آنها هم آلوده و دنیا زده شده بودند. این مسئله در زمان خلیفه سوم رخ داد. موقعیتی که خلیفه سوم خود را مجاز می‌دانست که هر چه می‌خواهد از بیت المال برداشت کند و در قالب صله رحم به خویشان و نزدیکان خود ببخشد، زمینه برای سوء استفاده‌های رسمی از اموال دولتی و بیت المال ایجاد شد.
خلیفه به بسیاری از شخصیت‌های مطرح که از قدرت و نفوذ آنها در جامعه خوف داشت، اموال کلانی را بخشید و خویشان او یعنی بنی‌امیه هم در چپاول بیت المال گوی سبقت را از یکدیگر گرفته بودند که طرح آن در این مختصر نمیگنجد و در فرصتی دیگر انشالله نمونه‌هایی را بیان خواهم کرد. اما شخصیت‌هایی مانند طلحه و زبیر که با وجود سوابق نیکی که در عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم داشتند، وقتی که در عصر خلیفه سوم به دنیا و اموال حرام آلوده شدند، این وجه را به خانواده خود هم انتقال دادند.
لذا فرزندان آنها هم افرادی رانت خوار و غارتگر نسبت به اموال دولتی و عمومی هستند. به عنوان نمونه وقتی که فتنه جمل به امیرالمومنین علیه‌السلام تحمیل شد و شهر بصره توسط فتنه گران اشغال شد، عبدالله بن زبیر است که با وجود حضور پدرش در جنگ، در رأس گروهی از جانیان و فتنه‌گران، به بیت المال بصره هجوم آورند و آنجا را غارت کردند و فرزندان طلحه هم از این بهره بی نصیب نماندند.
پاسخ دهید