به مناسبت فرا رسیدن عید غدیر خم، حضرت آیت الله صدیقی در گفتگو با پرتال علوم اسلامی «ثقلین» به تبیین جایگاه این عید بزرگ پرداختند که تقدیم حضورتان می گردد.
«اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم * بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ»
مقدّمه
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ مَولانا أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ المعصومین صلواه اللهِ علیهِم أجمعین
دهه‌ی با کرامتِ ولایت را و مناسبت‌های نورانیِ این ایّام و لیالی را، خصوصاً عید سعید غدیر، عیدالله الاکبر را به محضر امام زمان ارواحنا فداه و همه‌ی کائنات، همه‌ی موحدان، همه‌ی مسلمانان، خاصّه موالیان اهل بیت علیهم السلام و شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام و مردمِ عزیز خودمان تهنیت و شادباش عرض می‌کنم.
راجع به غدیر در سه بخش عرایضی را تقدیم محضر همه‌ی صاحب‌دلان و گرامیان می‌نمایم.
اهمیّت غدیر از دیدگاه قرآن کریم
مسئله‌ی اول اهمیّت غدیر از دیدگاه قرآن کریم است.
یکی از آیاتی که مربوط به غدیر است، آیه‌ی تبلیغ است که می‌شود مهم‌ترین مسئله را از این آیه استفاده کرد؛ از جانب پروردگار متعال چنین خطابی همراه با عتاب ، یک بار بیشتر به خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله و سلّم نشده است،
«یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ»[۱] خطاب ِ( یا ایها الرسول ) حسّاس کردنِ رسالت و مسئولیتِ پیام رسانی است؛ اگر می فرمود «یا ایُّهَا النّبی» ، «نبی» از «نبأ» به معنیِ مطّلع بودن و باخبر بودن بود ، ولی رسول پیک است، مأموریّتِ او رساندنِ فرمان‌های الهی به بندگان خداست.
پروردگار متعال در این آیه این لفظ را بکار برده است، «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ» «بَلِّغ» عبارتِ خیلی سنگینی است، فرمانِ أکید است، یعنی تبلیغ کن، برسان، «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» این چیزی که از جانب خدای متعال بر تو نازل شده است را تبلیغ کن، «وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» این آیه هفتاد روز قبل از وفات وجود نازنین پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم بر قلب نازنین ایشان نازل شده است، پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم همه‌ی احکام را تبلیغ کرده بودند، هم احکامِ اعتقادی، هم احکامِ توحید، هم احکامِ نبوّت، هم احکامِ معاد و… را ، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم اخلاقیّات را ترویج کرده بودند ، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آدم سازی کرده بودند، ، علاوه بر اینکه احکامِ شرع را تبلیغ فرموده بودند، اجراء آن را هم شاهد بوده‌اند، سالیانِ سال مسلمانان با پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم نماز خواندند، روزه گرفتند، حج رفتند، هشتاد جنگ را پشت سر گذاشتند، وجود نازنین پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم تشکیلاتی برای جمع‌آوریِ زکات داشتند، زکات را جمع می کردند؛ بنابراین در فروع دین و احکام شرعی چیزی فروگذار نشده بود که اینطور تأکید بشود «بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» این نشان می‌دهد که این مسئله بسیار مهم است، همه‌ی آنچه که تا آن وقت شده بود بدونِ این ، در معرضِ نابودی بود، در معرضِ تحریف بود.
لذا خدای متعال به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم با یک فرمان اکید می‌فرماید که تبلیغ کن، چیزی بوده که تا آن وقت تبلیغ نشده بود.
نکته‌ی دوم بعد از فرمان، تهدیدِ خداوند متعال است، «وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» اگر این مأموریّت را اجراء نکنی، اگر این دستور را ابلاغ و تبلیغ نکنی…« فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ » . اگر این یکی را انجام ندهی ، خدای متعال نمی‌فرماید که تو به رسالتِ خودت عمل نکردی، می‌فرماید تو رسالتِ خدا را ایفا نکرده‌ای، رسالتِ الهی که هدایتِ بشر از روزِ اول است «إِنَّ عَلَیْنَا لَلْهُدَى * وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَهَ وَالْأُولَى»[۲] این رسالتِ هدایتیِ خدا ، کور می‌شود و از بین می‌رود.
«فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» این غیر از حکومت ، چه چیزی می‌تواند باشد؟ خدای متعال فرمودند: «وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ» این خیلی واضح است، مسئله طوری بوده است که زمینه‌ی چالش وجود داشته است، این جز یک مسئله‌ی سیاسی نیست، وگرنه پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم آن مسائل دیگر را فرموده است و اجراء هم کرده است و مشکلی هم پیش نیامده است، ولی خدای متعال اینجا اطمینان می‌دهد با اینکه این زمینه هست خدا تو را از مردم حفظ می‌کند؛ مشخّص می‌شود که در مردم دست‌هایی بوده است که می‌خواسته این کار انجام نشود.
این مسئله، مسئله‌ی حکومت است، مسئله‌ی سیاسی عبادی است، رهبری هست، لذا محلّ تنازع میانِ تشنگان قدرت بود و این‌ها کمین کرده بودند و پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم مأمور شدند که این کار را انجام دهند.
اهمیّتِ روز غدیر
نکته‌ی دوّمی که می‌خواهم خدمت شما عرض کنم اهمیّتِ روز غدیر است، من قسمت‌هایی از فرمایشات حضرت امیرالمؤمنین علیه الصلاه و السلام را خدمت شما عزیزان از کتاب معتبر و نورانیِ «إقبالُ الأعمال» می‌خوانم، ان شاء الله دل‌ها روشن شود.
وجود نازنین حضرت امیرالمؤمنین علیه الصلاه و السلام می‌فرمایند: این روز ، روزی است که « من إستدان لإخوانه و أعانهم فأنا ضامن على الله إن أبقاه قضاه وَ إن قَبَضَهُ حَملهُ عَنه» اگر کسی به برادرانِ خود، به مؤمنین قرض بدهد و آنها را کمک کند، من نزد پروردگار متعال ضامن هستم که اگر او را زنده نگه داشت، بتواند وامش را بپردازد و اگر زنده نگه نداشت، آن دین از دوش او برداشته شود .
و می‌فرمایند: «وَ إذا طَلاقَیتُم فَتَصافَحوا بالسنَتِکُم» وقتی روز عید غدیر به یکدیگر می‌رسید با یکدیگر مصافحه کنید و با زبان یکدیگر را تحویل بگیرید و به یکدیگر نعمت ارائه کنید و هر حاضری به غایب خبر بدهد که امروز چه روزی است و هر شاهدی به آن کسی که دور است برساند، و هر کسی غنی هست به عیادت فقیر برود و او را موردِ نوازش قرار دهد، قَوی‌ها به ضعیف‌ها توجّه کنند، بعد حضرت فرمودند: «اَمَرَنی رَسولُ الله صلی الله علیه و آله بِذَالِک» این حرف، حرفِ من نیست، این امرِ پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم است.
بعد از آن ، وجود نازنین حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام شروع کردند به خطبه خواندن، خطبه‌ی مفصّلی را ایراد فرمودند که از جمله‌ی مسائلی که آنجا مطرح فرمودند این بود که هر کسی آن روز به مردم غذا بدهد گویا او همه‌ی انبیاء و همه‌ی صدّیقین را اطعام کرده است، ببینید چه فرصت مغتنمی است، حتّی اگر شده است انسان یک وعده غذا به همسایه‌اش بدهد، آن روز ، روزِ گستراندنِ سفره‌ی کَرَم است، هر کسی به اندازه‌ی همّتِ خود کاری کند، وعده‌های عجیبی برای این روز داده شده است.
حضرت فرمودند: قسمتی از مغفرت و غفرانی که خدای متعال در روز غدیر دارد این است که دو برابرِ کسانی که در شبِ قدر و عید فطر و ماه مبارک رمضان بخشیده شده‌اند در روز غدیر بخشیده می‌شوند . روزی است که فرموده‌اند اگر کسی در آن روز زینت کند و خود را آراسته کند خدای متعال گناهانِ او را می‌بخشد، تبسّم به سیمای مؤمنین در آن روز جزوِ عبادت‌های برتر است، توسعه‌ی بر عیال سفرش شده است… روزِ نشاط است، روزِ شادی است، روزِ شارژ بودن است، روز کمک کردن است، روزِ حمایت است، روزِ اتّصال است، روزِ اخوّت است، روزِ زدودنِ کینه‌ها از دل‌هاست و روزی است که باید نورٌ عَلَی نور باشد، باید همه از یکدیگر بگذرند، همه به یکدیگر اقبال کنند، صله‌ی رحم کنند، برای فرزندانشان… حضرت رضا علیه الصلاه و السلام در چنین روزی به اشخاص لباس می‌دادند، کفش می‌دادند، طعام می‌دادند، به خانه‌های‌شان هم می‌فرستادند، این‌ها الگوی ما هستند، امام رضا علیه السلام آمده اند تا ما را این طور تربیت کنند، تا مؤمنینی که عاشقِ امیرالمؤمنین علیه السلام هستید الگوبرداری کنند .
روز غدیر ، روزِ تعیینِ سرنوشتِ بشریّت در مسئله‌ی رهبری است . سرنوشت‌سازترین مسائل در همه‌ی احکامِ اسلامی مسئله‌ی ولایت و حاکمیّت است. اگر حاکمیّتِ ما درست باشد همه چیزِ ما درست می‌شود، اما اگر حکومت ایراد داشت همه چیز ایراد پیدا می‌کند.
امام راحل پرچم غدیر را بلند کردند و تلاش کردند آن تئوری را به مرحله‌ی عمل برسانند و با الهام از غدیر ملّت ما را مستقل کردند و آن همه فساد را برطرف کردند، ، این یک تجلّیِ غدیر بود که اگر ادامه پیدا کند باش تا صبحِ دولتش بدمد .
ولایت فقیه در جهان این نقش را ایفاء کرد که امروز در سوریه این اقتدار را در برابر کفار می‌بینیم، مقاومتِ یمن را می‌بینیم، استقلالِ عراق را می‌بینیم، توسعه‌ی تشیّع در آفریقا را می‌بینیم ، در تمام دنیا پرخاش علیه طاغوت را می‌بینیم، این‌ها این پرچمِ ولایتِ غدیری بود که به دست امام راحل به اهتزاز درآمد و به دستِ امام حاضر رهبرِ عزیزِمان در حالِ تداوم است. اگر ما ظرفیتِ غدیر را بشناسیم جهان را با یکدیگر متّحد می‌کنیم، نه اینکه فقط امّتِ ما ، امّتِ واحد شود . جهان تشنه‌ی حکومتِ عدل است، تشنه‌ی حکومتِ امن است، تشنه‌ی حکومتِ مردمی است، تشنه‌ی حکومتِ مردم‌سالاریِ دینی است… ، اگر ما استقامت کنیم و آن حالتِ انقلابیِ سال ۵۸ را که حالت بی‌علاقگی به تشریفات و اشرافیّت بود، همه با هم بودیم و دستِ یکدیگر را می‌گرفتیم، زیرِ یک پرچم بودیم، حولِ یک محور بودیم، حرف ما یک حرف بود و از حلقومِ رهبری شنیده می شد و همه همان حرف را می‌گفتند، اگر ما به برکت عشق به امیرالمؤمنین علیه السلام این را به عنوان یک سمبل پیاده کنیم، ان شاء الله ظهور امام زمان ارواحنا فداه نزدیک خواهد بود و می‌توانیم این بشارت را به یکدیگر بدهیم که ما می‌توانیم یاران امام زمان ارواحنا فداه باشیم.
انشالله اهلِ ایثار هستیم، اهلِ اخلاق هستیم، اهلِ کَرَم هستیم، اهلِ جود هستیم و این‌ها را روز غدیر به نمایش می‌گذاریم.
امیدوار هستم که عید بر همه‌ی شما مبارک باشد، شاد باشید و یکدیگر را شاد کنید.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته .
پی نوشت:
[۱] سوره مبارکه مائده، آیه ۶۷ (یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ)
[۲] آیات ۱۲ و ۱۳ سوره مبارکی لیل
پاسخ دهید