تنبیه یک محرّک آزار دهنده، بعد از رفتار نامطلوب است. والدین باید تا جایی که ممکن است از روش های مثبت، برای اصلاح رفتارهای بچّه ها استفاده کنند و تنبیه،آخرین مرحله در تربیت کودکان می‌باشد.

به طور کلّی دو شیوه‌ی تنبیهی متصوّر است:

الف. ترور شخصیّت

دراین روش تنبیه، شخصیّت کودک مورد هجوم قرار می‌گیرد که در آموزه های دینی، ترور شخصیّت رد شده است و بزرگان دینی معتقدند که کرامت، انسانیّت و عزّت نفس انسان ها باید حفظ شود.

ب. ترور کار بد

دوّمین روش که مورد قبول و مناسب تر است، این است که والدین کار اشتباه کودک رامورد مزمّت قرار دهند؛ نه خود او را. به صورتی که کودک حس نکند والدین او را دوست ندارند، بلکه متوجّه شود که پدر و مادر به کار بدِ او علاقه ای ندارند.

رعایت چند اصل در تنبیه فرزندان ضروری است:

۱ – اگرفرزندان، اشتباه را تعمداً و از روی فهم انجام دهند، والدین می‌توانند آنها را از علایقشان محروم کنند. به عنوان مثال آنها را یک روز از دیدن تلویزیون، یا حضور در جمع محروم کنند. در واقع باید با جدا کردن کودک از جمع، به او فرصت فکر کردن در مورد اشتباهش را بدهند.

۲ – اگر کودک به خاطر اشتباهاتش عذر خواهی کرد، والدین باید عذر خواهی او را بپذیرند؛ ولی نباید از موضع خود در تنبیه کودک کوتاه بیایند. به عنوان مثال، اگر پدر و مادر به خاطر اشتباه کودک، او را جریمه یا از چیزی محروم کرده اند، باید ضمن پذیرش عذر خواهیِ، آن تنبیه را با قاطعیّت ادامه دهند.

۳ – والدین باید توجّه داشته باشند که تنبیه، متناسب با شرایط سنّیِ کودک و درک او از آن تنبیه باشد. به عنوان مثال نگاه های معنی دار به کودک دو ساله به خاطر اشتباهش، او را متوجّه ناراحتیِ مادر از این اشتباه نمی‌کند.

۴ – تنبیه بدنی، کودک را تأدیب نمی‌کند؛ بلکه فرزند را شرور تر می‌کند. حتّی گاهی ممکن است کودک را تو سری خور و ضعیف بار بیاورد.

۵ – گاهی والدین، کودک را به خاطر اشتباهی که در آن مقصّر نیست تنبیه می‌کنند. نباید کودک را به خاطر بازی و فعالیّت و اتفاق افتادن اشتباهی غیر عمد توبیخ کرد؛ بلکه باید عامل اتّفاق افتادن آن اشتباه را از بین برد.

۶ – والدین باید فضای خانه را به گونه ای فراهم کنند که کودکان امکان بازی کردن و شیطنت های کودکی را به صورت آزادانه در منزل داشته باشند.

۷ – تنبیه بدنی از لحاظ روحی و روانی آسیب های زیادی روی بچّه می‌گذارد. تنبیه بدنی کردن، حکم مسکن را دارد.به عنوان مثال، دادن داروی تب بُر به کودکی که به خاطر عفونت گلو تب کرده است، نه تنها این عفونت را درمان نمی‌کند، بلکه باعث گسترش عفونت به کلّ بدن خواهد شد. بنابراین والدین باید به جای آسیب رساندن به کودک، مشکلات را ریشه یابی کرده و برای حلّ آنها تلاش کنند.