برادرم امسال سال دوم دبیرستان رشته کامپیوتر مى خواند. رفتار ایشان طبق پرس و جوهایى که از دوستانش داشتم، بسیار خوب است ؛ در حالى که اخلاق او در خانه بسیار بد است، زیرا در مقابل کوچکترین بىتوجهى نسبت به خودش، بسیار ناراحت مىشود و حتى از حرفهاى بسیار رکیک استفاده مىکند، مثلاً وقتى پدر یا مادرم براى یکى از ماها لباسى مى خرد، او دعوا راه مىاندازد که چرا براى من نخریدهاید یا بهانه الکى مىگیرد! گاهى با پدرم به جر و بحث مى پردازد، مثلاً وقتى کار بدى مىکند و پدر به او گوشزد مى کند، او زیر بار نمى رود. حتى شده گاهى اوقات پدرم با او شوخى مىکند، او به قضیه جدى نگاه مى کند و پدرم را به عنوان دشمن خود مى داند! خواهشمند است مرا راهنمایى کنید. که چگونه مى توانم او را از این وضع نجات دهیم؟ رفتار ما در مقابل او چگونه باید باشد؟
در رابطه با وضعیت برادرتان، توجه شما و خانواده به چند نکته مهم جلب مىشود:
برادر شما در سن نوجوانى قرار دارد و نوجوان ویژگىهاى خاصى دارد که اگر در برخورد با او به این ویژگىها توجه نشود، ممکن است مشکلات و بحرانهایى براى وى و خانواده به وجود آید.
از جمله ویژگى هاى مهم نوجوان، روحیه استقلال طلبى او و جدا شدن از وابستگىهاى قبلى است. نوجوان مىخواهد پا به دنیاى بزرگسالان بگذارد و خود را از قید و بند تقلید و پیروى از دیگران آزاد کند. از این رو از دستورات و برخوردهاى آمرانه دیگران – حتى پدر و مادر و افراد بزرگتر – بیزار است و نمىتواند بپذیرد دیگران با او آمرانه برخورد مىکنند. البته این روحیه، کاملاً طبیعى است؛ چه اینکه نوجوان در حال گذار از مرحله کودکى و پا گذاشتن در دنیاى بزرگسالى است و لازمه آن شکستن تقیّدات، محدودیتها و وابستگىها است. در عین حال روحیه نوجوان بسیار لطیف، تحریکپذیر و از نظر روانى بسیار حساس است. از سوى دیگر به دلیل رشد عقلى و شناختى، از توانمندىهاى قابل توجهى برخوردار است؛ از این رو مىخواهد خود تصمیم بگیرد و خود انتخاب کند و نهایتاً مىخواهد مسائلش را خود حل کند. لازمه چنین ویژگى و روحیهاى، این است که نوجوان با خانواده مخالفتهایى دارد و حتى ممکن است درگیرى و نزاعهایى نیز داشته باشد. بنابراین خانواده در برخورد با نوجوان، باید روش خود را تغییر دهد و الاّ با بحرانهاى جدى مواجه خواهد شد و چه بسا او از خانواده طرد شود و یا اینکه خود تصمیم به جدایى از خانواده بگیرد؛ نتیجه این طرد یا جدایى، افتادن در دام شیادان و فرصت طلبان خواهد بود. بنابراین بسیارى از این رفتارهاى نابهنجار و مشکل زا، مقتضاى این دوره است و یا به دلیل عدم برخورد مناسب اطرافیان با نوجوان است.
از این رو رعایت راهکارهاى زیر، ضرورى است و تا حدود زیادى به حل مشکل کمک مىکند:
۱ – از برخورد آمرانه با نوجوان بپرهیزید.
۲ – مخالفتهاى او را امرى طبیعى تلقى کنید.
۳ – در تصمیمگیرىها او را مشارکت دهید و با او مشورت کنید و به نظرش احترام بگذارید.
۴ – با او رابطه دوستانه برقرار کنید (به ویژه والدین) ؛ اگر با او دوست شوید، بسیارى از مشکلات و تعارضات حل خواهد شد و احتمال اینکه در بیرون خانه جذب افراد ناباب خانه شود، بسیار کاهش مىیابد.
۵ – به والدین یادآورى کنید تا در تأمین نیازمندىهاى اعضاى خانواده، مدیریتى صحیح اتخاذ کنند ؛ به این صورت که وقتى مىخواهند وسایل مورد نیاز فرزندان را تهیه کنند، زمانهاى خاصى را متناسب به نیازهاى فرزندان در آن فصل براى همه آنها خرید کنند براى مثال اگر تابستان است و مىخواهن لباس تابستانى بگیرند، براى همه فرزندان بگیرند و همین طور در فصل زمستان… این کار باعث ایجاد هماهنگى متناسب با نیازهاى فرزندان در خانواده مىشود و ثانیا از خریدهاى ناگهانى – که موجب تنش بین فرزندان مىشود – جلوگیرى مىکند.
۶ – از برخوردهاى ناعادلانه پرهیز شود ؛ افراد با یکدیگر فرق کنند و ممکن است محبوبیت آنها در دلها متفاوت باشد. در ابراز عواطف و احساسات، باید فرقى بین افراد گذاشته نشود، زیرا بسیارى از این نابهنجارىها و تعارضات ناشى از رفتارهاى نسنجیده والدین است. آنان باید با تدبیر محبتهاى خود را عادلانه میان فرزندان تقسیم کنند تا جلوى حسادت بین آنها گرفته شود.
۷ – به روابط او بیرون از خانه توجه بیشترى داشته باشید و در صورت نامناسب بودن دوستانش، افراد بهترى را جایگزین کنید یا از طریق معاشرت با خانوادههاى سالم – که فرزندان پسر هم سن و سال او دارند – بیشتر رفت و آمد کنید تا آنها با هم دوست شوند و خلأ دوستان سالم پر شود.
۸ – از سختگیرىهاى بىمورد نسبت به او بپرهیزید.
۹ – او را سرزنش نکنید، زیرا سرزنش زیاد، آتش لجاجت او را شعلهورتر مىکند.
پاسخ دهید