سوال – آیا سوره های قرآنی در زمان پیغمبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم به همین نامهایی که فعلا معروف هستند شناخته شده بودند و با همین نامها از آن ها یاد می شد ؟


 هر سوره ، مجموعه ای از آیات است که غرض یا اغراض خاصی را داراست ، و اول و آخر آن با هم مناسبت دارد و از همین جا معلوم می شود که یک سوره است . در قرآن مجید نیز در مواردی لفظ (سوره ) ذکر شده است ، از جمله در جایی می فرماید : فاتوا بسوره من مثله (بقره : ۲۳)
پس سوره ای مانند آن بیاورید .
نیز در جای دیگر می فرماید : سوره انزلناها (نور : ۱)
این سوره ای است که ما آن را نازل کرده ایم .
در اول امر ، هر سوره را به اسم کلمه یا موضوعی که در آن مطرح شده بود می خواندند ، و در قرآنهای قدیمی نیز بسیار دیده می شد که سر سوره بقره مثلا می نوشتند سوره یذکر فیها البقره (سوره ای که در آن از جریان بقره یاد می شود) و یا بر سر سوره اعراف نوشته می شد : سوره یذکر فیها الاعراف (سوره ای که در آن از اعراف یاد می شود) و به همین صورت یا آخر ، تا اینکه از کثرت استعمال اسمها علم بالغلبه و نام خود سوره ها گردید و گفته شد : سوره البقره ، سوره الاعراف و امثال اینها .
البته ناگفته نماند که برخی از سوره ها (مانند سوره فاتحه ، بقره ، هود ، یس ، واقعه و نظایر آنها) در زمان رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم به همین نام ها معروف گردیده بودند ، چنانکه از روایات ماءثور از رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم بر می آید .

 

منبع: ۶۶۵ پرسش و پاسخ در محضر علامه طباطبایی قدس سره؛ نشر نهاوندی؛ مؤلف: محمدحسین رخ‌شادَ