وقتی که خورشید در روز طلوع می‌‌کند این نور خورشید در واقع روز را درست می‌کند. یعنی روز در واقع همان طلوع خورشید است. این را دقّت کنید، خیلی تشبیه خوبی است. یک تشبیهی  محسوسی است که همه‌ی ما با آن سر و کار داریم. این نور خورشید در روزنه‌ها و منافذ و پنجره‌ها و در خانه‌ها می‌افتد. درست است نوری که در این خانه می‌افتد با آن خانه فرق می‌کند. به خاطر چه چیزی فرق می‌کند؟ چون منافذ و پنجره‌های آن با هم فرق میکند.

یکی شیشه‌های رنگی دارد، برای یکی یک رنگ دیگر است. درست است که نورها فرق می‌کند، کثرت دارد، امّا این کثرت به یک وحدت برمی‌گردد. یعنی یک نور بیشتر نیست که همه جا را روز کرده است. درست است به تفاوت پنجره‌ها و منافذ و شیشه‌ها و روزنه‌ها نورها متفاوت می‌شود، امّا بالاخره یک نور که بیشتر نبوده است. خداوند متعال «اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏»[۱] وجود خداوند متعال و کمالات خدا روی این عالم افتاد. درست است که قابلیّت‌های انسان با هم فرق می‌کند، یکی بیشتر علم گرفته است و یکی کمتر. یکی بیشتر قدرت گرفته است، یکی کمتر. مانند همان نوری که وارد پنجره‌ها و منافذ و خانه‌ها شده است. به تفاوت استعدادها و ظرفیت‌‌ها کمالات با هم مختلف است، علم‌ها مختلف است، قدرت‌ها مختلف است، رحمت‌ها مختلف است. سخاوت‌هایی که در ما است با هم فرق می‌کند، امّا این کثرت به یک وحدت برمی‌گردد. این سخاوت خدا است که افتاد، هر کسی به سهم خود برداشت. علم خدا، قدرت خدا همین‌طور. الآن این دیوار، این سنگی که این‌جا است و به آن تکیه می‌دهید، چه خاصیّتی دارد؟ یک کمالاتی دارد. حدّاقل اگر بخواهیم در یک کلمه بگوییم نافع است. یکی از اسماء خدا نافع است. بالاخره کمالاتی در می‌آید. از تمام جمادات اطراف، گیاهان اطراف! یعنی هر کمالی تحت یک اسم از اسماء خدا است.

پی نوشت ها

[۱]– سوره‌ی نور، آیه ۳۵٫