همواره فهم ودرک حقایق قرآن برای انسان آگاه وخواهان کشف واقعیاتِ حیاتِفرازمانیِ انسان، مطلبی بوده که اورا به دنبال تفسیر آن کشانده است. زوایای آشکاروپنهان قرآن، تفسیری از زبان صاحبان درک آن حقایق می خواهد. اینان کسی جزمعصومان از عترت پیامبر خدا نیستند، آنانی که پیامبر گرامی اسلام به عنوان همردیفقرآن معرفی نمود.کتاب حاضر مجموعهای از تفسیر سالار شهیدان (ع) در باره برخی از آیات قرآنیاست که بی گفتگو، شنیدن تفسیر قرآنی از عزیز عرش وارض بسی شیرین است. در آغازسخنانی چند از امام (ع) پیرامون جایگاه قرآن در حیات انسان، وقرآن وخانه وحیحسینی، فضل قرائت قرآن وابعاد مختلف قرآن را بررسی خواهیم نمود.
قرآن وانسان معاصر
قرآن آخرین کتاب الهی است که برای هدایت آخرین عصر حیات انسانی برآخرین پیامبر خدا(ص) نازل شده است. کتابی است سراسر نور که تمام نیازهای فکری‌وعملی انسان رابرای عروج از ظلمت توحش وابتذال به سوی عرش تعالی انسان، تأمین‌می‌کند.
انسان معاصر بدون قرآن، انسانی است گرفتار در باتلاق نفسانیت وبریده از عرش‌ودلخوش به بافته‌های به ظاهر عقلایی خود.
قرآن خاتم کتاب‌های آسمانی وباظرفیت محتوایی وهدایتی به پهنای حیات فرازمانی انسان وجهان است، وپیامبر گرامی اسلام(ص) به عنوان خاتم پیامبران وامامان‌معصوم اسلام: به عنوان خاتم جانشینان انبیاء عهده دار هدایت ونجات کاروان جامعه‌بزرگ انسانی از برهوت دنیای سیاه وگمر اه کنند وحیرت زای پنهان به سوی قله امن‌وامان سعادت بشری است. دنیایی که با چلچراغ فریب ودلبری آشکارا انسان ر به قتلگاه‌خود فرامی خواند.
انسان بدون قرآن، انسانی افتاده در چاه هلاکت اسفل السافلین بدون ریسمان‌نجات است. انسانی است که از هدایت عرشی وفرا ظاهری محروم است.وانسان بدون هدایت پیشوایان معصوم دین، گرفتار در طوفان وحشت زای دریای‌اندیشه‌ها مخرب بدون ناخدای کشتی هدایت به ساحل نجات می‌باشد.
به همین جهت است که قرآن انسان را به امامان واطاعت پیامبر(ص) فرا می‌خواندوآنان اورا به پیروی از قرآن دعوت می‌نمایند.
امام حسین(ع) وقرآن
سالار شهیدان در دامان وحی تولد یافت ورشد کرد و از زبان پیامبر وحی اولین‌غذای الهی را در دنیا نوشید. سراسر خانه ایشان، آثار ونشانه های نزول جبرئیل وتاریخ‌حیات او، نگارنده تولد، رشد، اندیشه، عمل وشهادت قرآنی بود.
«اما والله لو لقیتک بالمدینه لاریتک اثر جبرئیل من دارنا ونزوله علی جدی‌بالوحی یا اخا اهل الکوفه مسقی العلم من عندنا؛
بدان به خدا سوگند اگر شما را در مدینه ملاقات می‌کردم به تو نشان می‌دادم آثارحضور جبرئیل در خانه ما وفرودش با وحی بر جدم، ای برادر کوفی سر چشمه علم پیش‌ماست».
او باقرآن پرورش یافت وخود مصداق وشأن نزول بسیاری از آیات گردید.
امام حسین(ع) تمام جامعه را به فهم قرآن وعمل به آن سفارش می‌نمود وخود که‌تبلور عینی قرآن بود با اهتمام تام قرآن را قرائت ومورد توجه وعنایت ویژه قرار می‌دادوشیعیان ومسلمانان را از دوری از آن بر حذر می‌داشت به طوری که او تنها شخصی است‌که هم در زمان حیات وهم بعد از شهادت در حالی که سر به نیزه داشت قرآن تلاوت‌می‌کرد وآیات سوره کهف وشعراء را می‌سرود.
محتوای قرآن از زبان امام حسین(ع):
«کتاب الله عز وجل علی اربعه اشیاء: علی العباره والاشاره واللطائف والحقایق،فالعباره للعوام والاشاره للخواص والّلطائف للاولیاء والحقائق للانبیاء؛
کتاب خدای متعال بر چهار قسم است: عبارات، اشارات، لطائف وظرائف، وحقایق،فهم عبارات برای عموم مردم است، درک اشاره‌های قرآنی برای خواص از مردم، وفهم‌لطائف آن برای دوستان وشیفتگان خدا، وفهم ودانش درک حقایق آن مختص انبیاءومعصومان است».
در جایی دیگر می‌فرماید:
القرآن ظاهره انیق، وباطنه عمیق.
قرآن دارای ظاهری زیبا وشگفت‌انگیز ودارای باطنی بسیار پربار است.
ارزش قرائت قرآن
امام حسین(ع) در فضل وثواب قرائت قرآن می فرماید:
«من قرأ آیه من کتاب الله عز وجل فی صلاته قائما یکتب له بکل حرف مأه‌حسنه فأذا قرؤها فی غیر صلاه کتب اللّه له بکل حرف عشر حسنات. وأن استمع القرآن‌کتب الله له بکل حرف حسنه. وان ختم القرآن لیلا صلت الملائکه حتی یصبح. وان ختمه‌نهاراً صلّت علیه الحفظه حتی یمسی وکانت له دعوه مجابه وکان خیراً له مما بین السماءوالارض؛
اگر کسی یک آیه از قرآن در نمازش بخواند عوض از هر حرف آن صد حسنه‌پاداش می‌گیرد واگر در غیر نماز بخواند عوض از هر حرف آن ده پاداش نصیب او می‌گرددواگر کسی قرآن را بشنود در عوض هر حرف یک حسنه پاداش می‌برد واگر کسی قرآن راختم کند تا صبح ملائکه بر او درود می‌فرستند واگر در روز ختم کند فرشتگان تا شب بر اودرود فرستند ودعای مستجاب گردد واین برای او از آنچه در زمین وآسمان است بهتراست».
سوره بقره
سوره بقره دومین سوره قرآن کریم ودارای دویست وهشتاد و شش آیه می‌باشد.این سوره از سوره‌های مدنی است وتنها یک آیه آن
(واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله) مکی است وامام صادق(ع) در فضل قرائت‌این سوره فرموده است: هر کس این سوره وسوره آل عمران را بخواند، او روز قیامت در زیرسایه این دو سوره قرار دارد.
(من یرغب عن مله ابراهیم الا من سفه نفسه)جز افراد سفیه ونادان کسی از آیین ودین ابراهیم روی گردان نباشد .
امام حسین(ع) در بیان پیروان دین و آیین ابراهیمی می‌فرماید:ما احد علی مله ابراهیم الا نحن وشیعتنا وسائر الناس براء.
هیچ کسی بر دین وآیین حضرت ابراهیم(ع) جز ما وشیعیان ما نیست وسایر مردم‌از دین وآیین او جدا هستند.
(الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا لله وانا الیه راجعون).
امام حسین(ع) در این باره می‌فرماید:
من اصابته مصیبه فقال اذا ذکرها: (انا لله وانا الیه راجعون) جدد الله له من‌اجرها مثل ما کان له یوم القیامه.
هر گاه کسی که مصیبتی بر او وارد شده به یاد آن حادثه ناگوار افتد وبگوید .
ما از خداییم وبه سوی او باز می کردیم‌خداوند پاداش دیگری بمانند پاداش اخروی آن به او عطا می‌کند.
(ثم افیضوا من حیث افاض الناس)
پس کوچ کنید ازهمان جایی که مردم کوچ می‌کنند.
شخصی به خدمت امیر مؤمنان(ع) شرفیاب شد وگفت: اگر شما دانایید مرا ازمعنای «فاس» و«اشباه الناس» و« نساس» آگاه سازید.
امیر مؤمنان(ع) فرمودند:
یاحسین اجب الرجل.
حسین جواب این مرد را بده.
امام حسین(ع) فرمودند:
اما قولک: اخبرنی عن «الناس» فنحن الناس ولذلک قال الله تعالی ذکره فی‌کتابه: (ثم افیضوا من حیث افاض الناس.) فرسول الله الذی افاض الناس .
جواب سوال تو در باره معنای ناس این است که ما ناس هستیم به همین جهت‌خداوند در قرآن کریم فرموده‌اند.
اما قولک: «اشباه الناس» فهم شیعتنا وهم موالینا وهم منا ولذلک قال ابراهیم(ع)فمن تبعنی فانه منی .
اما مراد از «اشباه الناس» آنان شیعیان وپیروان میباشند آنان از ما هستند چنانکه‌حضرت ابراهیم ـ درباره پیروان خود ـ فرموده‌اند: هر کس از من پیروی کند بی گمان ازمن است .
واما قولک: «النساس» فهم السواد الاعظم واشار بیده الی جماعه الناس ثم قال:اِن‌ْ هم اِلاّ کالانعام بل هم اضل‌ّ سبیلا؛ اما مراد از «نساس» توده مردم می‌باشد ـ امام‌بادست اشاره به جماعت مردم کردند ـ واین آیه را تلاوت نمودند.
آنان چیزی جز چهارپایان نمی باشند بلکه از آنها نیز گمراه‌ترند.
(لا یکلف الله نفسا الا وسعها) ؛ خداوند هیج کس را جز به اندازه تواناییش‌تکلیف نمی‌کند
امام حسین(ع) در این باره می فرمایند: «ما اخذ الله طاقه احد الا وضع عنه‌طاعته ولا اخذ قدرته الا وضع عنه کلفتَه؛
خدا همواره هر گاه تاب وتوان از کسی گرفت طاعت وانجام تکالیف را از او برمی‌دارد چنان که اگر قدرت از کسی گرفت سختی وفشار را از او بر می‌دارد.
سوره آل عمران
سوره «آل عمران» سومین سوره قرآن کریم ودارای دویست آیه است. این سوره ازسوره‌های مدنی است وپیامبر گرامی اسلام در فضل قرائت آن فرموده است: هرکس این‌سوره را قرائت کند در عوض هر آیه آن، امان ومحافظتی از آتش پل جهنم است.
(ان الله اصطفی آدم ونوحا وآل ابراهیم وآل عمران علی العالمین ذریه بعضهامن بعض.)
بی گمان خداوند آدم و نوح وخاندان ابراهیم وعمران را برای هدایت مردم برگزیددر حالی که برخی از آنان از نسل دیگری میباشند.
امام حسین(ع) تبار ونسل خود وگزینش آنان برای هدایت انسان را فرمودند:والله ان محمدا لَمن آل ابراهیم وان العتره الهادیه لمن آل محمد ؛ سوگند به خدا!بی شک «محمد» از نسل ابراهیم است وفرزندان پاک ومعصوم ایشان از خاندان محمدمی‌باشند .
(فمن حاّجک من بعد ما جائک من العلم فقل تعالوا ندع ابناءنا وابناءکم ونساءناونساءکم وانفسنا وانفسکم ثم‌ّ نبتهل فنجعل لعنت الله علی الکاذبین)هر گاه بعد از علمی که به تو رسیده باتو به ستیزه بر خیزید به آنها بگو بیایید مافرزندان خود را دعوت کنیم وشما فرزندان خود را، ما زنان خویش و شما زنان خود را ومانفوس خود وشما نیز نفوس خود، آنگاه مباهله کنیم ولعنت خدا را بر دروغ گویان‌قراردهیم .
امام حسین(ع) درباره افراد همراه پیامبر در مقابل نصارای نجران در انجام‌مباهله خطاب به مسلمانان می‌فرماید:
انشدکم الله اتعلمون ان رسول الله(ص) حین دعا النصاری من اهل نجران الی‌المباهله لم یأت الا به وبصاحبته وابنیه.
سوگند می‌دهم شمارا به خدا، آیا نمی دانید که پیامبر خدا ـ که درود خدا بر اووخاندانش باد ـ در زمان مباهله با نصارای نجران کسی جز علی وهمسرش و دو فرزندش‌با خود نیاورد.
ومسلمانان می‌گویند: درست است.
سوره نساء
سوره «نساء» چهارمین سوره قرآن کریم ودارای صدوهفتاد وشش آیه می‌باشداین سوره مدنی است وبرخی گفته‌اند به جز یک آیه وبرخی گفته‌اند به جز دو آیه همه آیات‌مدنی است ودر فضل قرائت آن پیامبر گرامی اسلام(ص) فرموده است: هرکس این سوره‌را بخواند گویا به هر مؤمنی که ارث می‌برد صدقه داده ومانند کسی است که بنده‌ای را آزادکرده واورا از شرک نجات داده وبه اراده خداوند در میان کسانی قرار می‌گیرد که خداوند ازعذاب آنها چشم پوشی کرده است .
(اطیعوا الله واطیعوا الرسول واولی الامر منکم) ؛ خدا را اطاعت کنید وپیامبرخدا وآنان که ولی امر شما از شمایند اطاعت کنید
امام حسین(ع) در بیان کسانی که «اولی الامر» هستند می‌فرماید:فاطیعونا فان طاعتنا مفروضه اذ کانت بطاعه الله ورسوله مقرونه
قال الله: (اطیعوا الله واطیعوا الرسول واولی الامر منکم.)؛ ازما اطاعت کنیدزیرا طاعت وپیروی ما واجب است چون – خداوند – طاعت ما را با طاعت خود وپیامبرش‌مقرون وهم ردیف کرده است .
سوره مائده
سوره «مائده» پنجمین سوره قرآن کریم ودارای صدوبیست آیه است. این سوره‌مدنی است ودر فضل قرائت آن پیامبر گرامی اسلام فرموده است: هر کس این سوره راقرائت کند به عدد هر یهودی ونصرانی که در دنیا زندگی کرده است ده برابر حسنه وده گناه‌او بخشوده وده رتبه بهشتی به او عنایت می‌شود.
(الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الاسلام دینا.)
امروز برای شما دینتان را کامل کردم ونعمت را به نهایت رساندم وراضی به‌گزینش اسلام به عنوان دین برای شما شدم
امام حسین(ع) در باره شأن نزول آیه خطاب به مردمی که در «منی» اجتماع کرده‌بودند فرمود:انشدکم الله اتعلمون ان‌َّ رسول الله(ص) نصبه یوم غدیر خم فنادی له بالولایه‌وقال لیبلغ الشاهد الغائب.
قالوا: الّلهم نعم.
قسم می‌دهم شما را به خدا، آیا می‌دانید که پیامبر خدا در روز غدیر خم او را به‌جانشینی خود نصب کرد و ولایت او را فریاد کشید وفرمود حاضران به غائبان اطلاع‌رسانند .
گفتند: خدا را گواه می‌گیریم که اینطور است.
(من احیاها فکانما احیا الناس جمیعاً)
اگر کسی انسانی را حیاتی دوباره بخشد گویا تمام انسانیت را زنده کرده است .
امام حسین(ع) در باره مراد از حیات می‌فرماید:
ای: ومن احیاها وارشدها عن الکفر الی ایمان فکانّما احیا الناس جمیعا من قبل‌ان یقتلهم بسیوف الحدید.
مراد این است که اگر کسی انسانی را هدایت کرد واو را از راه کفر وبی ایمانی به‌سوی ایمان آورد گویا تمام انسانیت را قبل از آن که با شمشیر بکشند دو باره زندگانی‌بخشیده است.
در باره زندگانی بخشیده است .
(الا ان حزب الله هم الغالبون)؛ بدانید بی گمان فقط حزب خدا پیروز است .
امام حسین(ع) در باره آنان که حزب خدایند می‌فرماید:نحن حزب الله الغالبون وعتره رسول الله الاقربون واهل بیته الطیبون واحدالثقلین الذین جعلنا رسول الله(ص) ثانی کتاب الله – تبارک وتعالی – ؛ ما همان حزب‌خدای پیروزیم وهمان فرزندان نزدیک پیامبر خدا. ما اهل بیت معصوم او هستیم ویکی‌از دو وزنه گرانقدری که پیامبر خدا(ص) ما را بعد از کتاب خدای متعال معرفی نمود.
سوره اعراف
سوره اعراف هفتمین سوره قرآن کریم ودارای دویست وشش آیه است. این سوره‌مکی است هرچند بعضی از مفسرین می‌گویند یک آیه آن مدنی است.
ودر فضل قرائت آن، پیامبر گرامی اسلام می‌گوید: هر کس این سوره را قرائت کندخداوند میان او وابلیس جدایی اندازد وحضرت آدم او را در روز قیامت شفاعت کند.
(والذین کذّبوا بآیاتنا سنستدرجهم من حیث لایعلمون)؛ وکسانی که آیات ماراتکذیب می‌کنند به زودی بدون اینکه بدانند آنان رابه تدریج گرفتار مجازاتشان‌می‌گردانیم.امام حسین(ع) درباره کیفیت الاستدراج من الله سبحانه لعبده ان یسبغ علیه‌النعم ویسلبه الشکر؛ به تدریج گرفتار کردن از خداوند سبحان اینگونه است که به‌بنده‌اش نعمات‌های بی شمار وگوارا می‌دهد واز او توفیق شکر وسپاس را می‌گیرد.
سوره انفال
سوره انفال هشتمین سوره قرآن کریم ودارای هفتاد وپنج آیه است، این سوره به‌جز هفت آیه همگی مدنی است. امام صادق(ع) در فضل قرائت این سوره می‌فرماید:
هر کس این سوره را در هر ماه بخواند هیچگاه دچار نفاق نشود واز شیعیان واقعی‌امیر المؤمنین(ع) خواهد بود واز هدایای بهشتی به همراه شیعیان ایشان روزی می‌خوردآن گاه که دیگران در حال حساب رسی میباشند.
(اولوا الارحام بعضهم اولی ببعض فی کتاب الله )؛ خویشاوندان برخی از برخی‌دیگر مقدم میباشند واین قانون الهی است .
امام حسین(ع) می‌فرمایند: وقتی این آیه نازل شد از پیامبر خدا در باره مراد آیه‌سوال کردم، وایشان فرمودند:
ولله ما عنی بها غیرکم وانتم اولو الارحام؛ فاذا مِت‌ُّ فابوک علی‌ُّ اولی بی‌وبمکانی، فاذا مضی ابوک فاخوک الحسن؛ فاذا مضی الحسن فانت اولی به.
سوگند به خدا آنان تنها شما هستید، شما آن خویشان می‌باشید، آن گاه که من ازدنیا رفتم پدرت علی سزاوارترین فرد به مقام من است وبعد از او برادرت حسن شایسته‌ترین فرد به مقام او و بعد از برادرت تو لا یق‌ترین فرد برای کسب مقام وجایگاه اومی‌باشی.
امام حسین(ع) از پیامبر خدا(ص) سؤال می‌کنند .
قلت: یارسول الله ! فمن بعدی اولی بی؟
چه کسی بعد ازمن سزاوار ترین به کسی مقام ومنزلت من است؟
پیامبر گرامی(ص) پاسخ می‌دهد:
فقال: ابنک علی‌ُّ اولی بک من بعدک، فاذا مضی فابنه محمد اولی به من بعده،فاذا مضی محمد فابنه جعفر اولی به بمکانه من بعده، فاذا مضی جعفر فابنه موسی اولی‌به من بعده، فاذا مضی موسی فابنه علی‌ّ اولی به من بعده، فاذا مضی علی فابنه محمداولی به من بعده، فاذا مضی محمد فابنه علی‌ّ اولی به بعده، فاذا مضی علی‌ّ فابنه الحسن‌اولی به من بعده،فاذا مضی الحسن وقعت الغیبه فی التاسع من ولدک فهذه الائمه‌التسعه من صلبک اعطاهم الله علمی وفهمی طینتهم من طینتی ما لقوم یؤذوننی‌فیهم؟!لا انالهم الله شفاعتی .
بعد از تو فرزندت علی سزاوارترین به کسب مقام توست وبعد از ایشان ـ به ترتیب‌فرزندش محمد وسپس موسی وعلی ومحمد وعلی وحسن است وآن گاه که حیات ایشان‌سپری شود غیبت نهمین فرد از نسل تو آغاز می‌شود اینان نه امامی میباشند که از تبارتواند خداوند به آنان علم وفهم مرا اعطا نمود است، سرشت آنان از سرشت من است، چراگروهی به آنان آزار می‌رسانند. خداوند آنهارا هرگز به شفاعت من نمی‌رساند
سوره توبه
سوره توبه نهمین سوره قرآن ودارای صدوبیست ونه آیه می‌باشد، این سوره تنهاسوره‌ای است که در آغازآن «بسم الله الرحمن الرحیم» نیامده است این سوره مدنی است‌ودر سال نهمین هجری نازل شده است. نام دیگر این سوره «براءت» است این سوره‌یکی از سوره‌هایی است که تماما در یک مرحله بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده است.ودر فضل وارزش قرائت آن از پیامبر گرامی اسلام روایت شده است که هر کس سوره‌انفال وبراءت بخواند من اورا در روز قیامت شفاعت می‌کنم .
(هو الذی ارسل رسوله بالهدی ودین الحق لیظهره علی الدّین کله ولو کره‌المشرکون.)او خدایی است که پیامبرش را با هدایت ودین حق ـ به سوی مردم ـ فرستاد تابرتمامی مکاتب چیره شود هر چند مشرکان خوش ندارند.
امام حسین(ع) در باره زمان وکیفیت تحقّق مضمون این آیه شریفه می فرماید:
منا اثنا عشر مهدیا أولهم امیر المؤمنین علی بن ابی طالب وآخرهم التاسع من‌ولدی وهو القائم بالحق یحیی الله به الارض بعد موتها ویظهر به دین الحق علی الدّین‌کله ولو کره المشرکون، له غیبه یرتد فیها اقوام ویثبت فیها علی الدّین آخرون فیؤذون‌ویقال لهم: (متی هذا الوعد ان کنتم صادقین.)اما الصابر فی غیبته علی الاذی والتکذیب بمنزله المجاهد بالسیف بین یدی‌رسول الله(ص) .
(المؤمنون والمؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف وینهون عن‌المنکر ویقیمون الصلاه ویؤتون الزکوه).
مردان وزنان باایمان برخی یاور برخی دیگرند امر به معروف می‌کنند ونهی ازمنکرمی‌نمایند نماز را به پا می‌دارند و زکات را می‌پردازند.
امام حسین(ع) در باره نقش مهم تربیتی والهی فریضه امر به معروف ونهی‌ازمنکر فرمودند:
فبدأ الله بالامر بالمعروف والنهی عن المنکر فریضه منه لعلمه بأنها اذا ادّیت‌واقیمت استقامت الفرائض کلها وهیّنها وصعبها؛ وذلک ان الامر بالمعروف والنهی عن‌المنکر دعّاء الی الاسلام مع ردّ المظالم ومخالفه الظالم وقسمه الفی‌ء والغنائم واخذالصدقات من مواضعها ووضعها فی حقّها.
خداوند در این آیه شریفه در آغاز سخن از امر به معروف ونهی از منکر به عنوان‌یک واجب گفت زیرا خداوند می‌داند که هر گاه این فریضه ادا شود وصورت گیرد دوازده‌امام وهدایت گر ـالهی جامعه انسانی- ازما -خاندان پیامبرـ می‌باشد که اول ایشان امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب وآخرین آنان نهمین فرزند از نسل من است او به پادارنده‌حق می‌باشد. خداوند به واسطه او زمین را حیاتی دوباره می‌بخشد ودین حق را به دست اوبر تمامی ادیان برتری می‌دهد هرچند مشرکان اکراه دارند.
او غیبتی طولانی خواهد کرد که گروهی از دین برگردند وگروهی بردین پای‌فشارند، آنان مورد اذیت قرار گیرند وبه آنان طعنه زنند وگویند .
پس کی است آن وعده اگر از راستگویانید.
آنان که شکیبایی کنند بر اذیت وآزار وانکار بی دینان در زمان غیبت همانندرزمندگان در کنار پیامبر خداباشند.
دیگر تکالیف چه آسان وچه سخت آن تحقق می‌یابد ،زیرا امر به معروف ونهی ازمنکر – انسان را – به اسلام راستین به همراه بازگشت ناحق گرفته‌ها ومخالفت با ستمگروقسمت کردن بیت المال وغنائم وگرفتن زکات از جای خود وصرف آن در مورد خود فرامی‌خواند.
سوره رعد
سوره رعد سیزدهیمن سوره قرآن کریم دارای چهل وسه آیه است این سوره ازسوره‌هایی است که در باره مکی یا مدنی بودن آن اختلاف است ابن عباس می‌گوید همه‌آن مکی است ومقاتل وابن کلبی می‌گویند به جز آخرین آیه همه مکی هستند وحسن‌بصری وعکرمه وقتاده می‌گویند این سوره همه مدنی است مگر دو آیه آن که مکی است‌از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است که هر کس این سوره را قرائت کند به عدد ابرهایی‌که در گذشته بود ودر آینده ایجاد می‌شوند به او پاداش داده می‌شود ودر روز قیامت از وفاکنندگان به عهد وپیمان خدا محسوب می‌شود.
(قل کفی بالله شهیدا بینی وبینکم ومن عنده علم الکتاب)
بگو خداوند برای شهادت وگواهی بین من وشما کافی است وآنان که نزد شان علم‌ودانش قرآن است .
امام حسین(ع) درباره عالمان به کتاب خدا می‌فرماید:نحن الذین عندنا علم الکتاب وبیان ما فیه ولیس عند احد من خلقه ما عندنا؛ لاناااهل سر الله
نحن آل الله وورثه رسوله .
ما کسانی هستیم علم ودانش کتاب خدا وتفسیر آیات آن نزد آنان است ، آنچه درنزد ماست هیچ کس دارا نیست زیرا ما اهل اسرار پنهان خداییم، ما خاندان خداییم‌ووارثان پیامبر او.
سوره اسراء
سوره «اسراء» هفدهمین سوره قرآن کریم ودارای صد ویازده آیه است .
این سوره مکی است وبرخی از مفسرین گفته‌اند مگر پنج آیه آن که مدنی است‌بقیه مکی می‌باشد حضرت صادق(ع) فرمودند هرکه این سوره را در شب جمعه بخواندنمی‌میرد مگر اینکه حضرت حجت (عج) را درک کند واز یاران او باشد.
(ان من شی‌ء الا یسبح بحمده ولکن لا تفقهون تسبیحهم)
هیچ موجودی نیست مگر با ستایش خود خدا را تقدیس می‌نماید ولی شماتقدیس آنان را درک نمی‌کنید.
امام حسین(ع) در باره تسبیح موجودات فرمودند:
ما خلق الله من شی‌ء الا وله تسبیح یحمد به ربه .
تمام موجوداتی که خداوند آفریده است برای خود تسبیح وتقدیسی دارند که باآن‌خداوند را می‌ستایند.
(یوم ندعوا کل‌ّ اناس بامامهم.)
روزی که هر انسانی با پیشوای خود احضار ودعوت می‌شود.
امام حسین(ع) در باره نقش مهم پیشوایان مردمی در کسب سعادت دنیا وآخرت‌آنان فرمودند:
امام دعا الی هدی فاجابوه الیه، وامام دعا الی ضلاله فاجابوا الیها؛ هؤلاءفی‌الجنه وهؤلاء فی الناروهو قوله -عزوجل–
(فریق فی الجنه وفریق فی السعیر)پیشوایی مردم را به هدایت می‌خواند وآنان می‌پذیرند؛ وسردمداری آنان را به‌گمراهی دعوت می‌کند ومی پذیرند، آنان – گروه اول – در بهشت باشند واینان – گروه‌دوم – در جهنُم‌َ، این همان گفتار خداوند متعال در قرآن است که می‌فرماید « گروهی دربهشت باشند وگروهی دیگر در دوزخ».
(ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولا)بی گمان گوش وچشم ودل – تمامی آنها- در باره او مورد بازخواست قرارمی‌گیرند.
امام حسین(ع) در باره سخنی از پیامبر(ص) در تطبیق این آیه می‌فرماید: پیامبرخدا در جایی فرموده بود:
«ان ابا بکر منی بمنزله السمع وان عمر منی بمنزله البصر وعثمان منی بمنزله‌الفؤاد.
قال فلما کان من الغد دخلت الیه وعنده امیر المؤمنین(ع) وابو بکر وعمر وعثمان‌فقلت له:یا ابت سمعتک تقول فی اصحابک هؤلاء قولا فما هو ؟
فقال(ص): نعم ثم اشار الیهم فقال هم السمع و البصر والفؤاد وسیسألون عن‌وصیّی هذا واشار الی علی بن ابی طالب(ع) ثم قال: ان الله عز وجل یقول .
(ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولا.)
ثم قال(ص):وعزّه ربی ان جمیع امّتی لموقوفون یوم القیامه و مسؤولون عن ولایته وذلک‌قول الله ـ عز وجل ـ : (وقفوهم انهم مسؤولون)؛
امام حسین(ع) می‌گوید: پیامبر خدا(ص) در مجلسی چنین بیان کرده بود:
همانا ابو بکر نسبت به من در حکم گوش وعمر در حکم چشم وعثمان در حکم‌دل من است‌امام حسین(ع) می‌گوید: فردا به محضر ایشان شرفیاب شدم در کنار آن جناب ابوبکر وعمر وعثمان نیز حضور داشته وپدرم امیر مؤمنان(ع) نیز در خدمت پیامبر خدا بود.به ایشان عرض کردم:
پدرم ! شنیده‌ام شما در باره اینان چنین فرموده‌اید، جریان چیست؟
پیامبر خدا فرمود: آری ، سپس با آنان اشاره کرد وگفت آنان گوش، چشم ودل من‌هستند وبزودی آنان مورد بازخواست خدا در باره جانشین من این شخص – اشاره کردندبه امیر مؤمنان علی بن ابی طالب(ع) ـ قرار می‌گیرند بعد آیه را تلاوت کردند:بی گمان گوش وچشم وقلب تمامی آنها در باره او مورد سوال واقع می‌شوند
قسم به عزت پروردگارم، بی گمان تامی امت است من در دوز قیامت باز ایستندواز آنان در باره ولایت امیر مؤمنان سؤال شوند واین همان معنای قول خداوند متعال‌است:باز ایستند وبی گمان مورد بازخواست قرار گیرند».
سوره مریم
سوره «مریم» نوزدهمین سوره قرآن کریم ودارای نود وهشت آیه می‌باشد.این سوره مکی می باشد وپیامبر گرامی اسلام در فضل قرائت آن فرمودند: هرکس این سوره را قرائت کند به عدد پیروان زکریا ومخالفان او و به ده برابر عدد آنانی که برحضرت یحیی ومریم وعیسی وموسی وهارون وابراهیم واسحاق ویعقوب واسماعیل‌ایمان داشتند خداوند به آنان ثواب عطا می‌کند وبه عدد آنانی که برای خدا فرزندی‌می‌دانستند وآنانی که به این ادعای کذب قائل نبودند.
(ان الذین آمنوا وعملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودّاً)بی گمان کسانی که ایمان آورده وعمل صالح انجام داده‌اند خداوند به زودی برای‌آنان محبوبیت ایجاد می‌کند .
سالار شهیدان(ع) در بیان معنای آیه فرمودند:
فذلک لعلی‌ّ وشیعته ( فانّما لیسّرناه بلسانک لتبّشر به المّتقین.) فبشّر بذلک‌النبی(ص) لعلی‌ّ بن ابی طالب.( وتنذر به قوما لدّاً) فذلک لک ولاصحابک.این آیه در باره علی وشیعیان او می‌باشد وخداوند به پیامبر فرمود:«ما این را بر زبان تو آسان کردیم تا پارسایان را مژده دهی.» وپیامبر این مژده رابه علی بن ابی طالب داد وبازخداوند در آیه دیگری فرمود. «وبترسان به این مطلب آن‌قوم…را» واین برای تو ای مروان ویاران توست.
سوره طه
سوره «طه» بیستمین سوره قرآن کریم ودارای صدوسی وپنج آیه می‌باشداین سوره از سوره‌های مکی است وپیامبر گرامی اسلام در فضل قرائت آن‌فرمودند که هرکس این سوره را قرائت کند در روز قیامت ثواب مهاجران وانصار به او عطاخواهد شد .
(ربنا الذی اعطی کل شی‌ء خلقه ثم هدی.)خدای‌ما آن است که تمام موجودات را وجود عطا نمود سپس آنها را هدایت کرد.
امام حسین(ع) تمام مخلوقات عالم وجود واطاعت آنها از اهل بیت می‌فرماید :
والله ما خلق الله شیئا الاّ وقد امره بالطاعه لناسوگند به خدا، خداوند چیزی را نیافرید مگر اینکه به آن فرمان اطاعت از ما را داد.
سوره حج
سوره «حج »بیست ودومین سوره قرآن کریم ودارای هفتاد وهشت آیه است .
این سوره از سوره‌هائی است که در مکی یا مدنی بودن آن اختلاف است ابن‌عباس قائل است که تام این سوره مگر آیاتی چند مکی هستند وحسن بصری قائل است‌که این سوره به جز چند آیه همه مدنی است. امام صادق(ع) در فضل قرائت این سوره‌می‌گوید: هر کس سوره حج را در هر سه روز یک بار بخواند همان سال به خانه خدا مشرف‌می‌شود واگر در این سفر مرد بهشت جایگاه او خواهد بود .
(هذان خصمان اختصموا فی ربهم)این دو – گروه – دشمن در باره پروردگارشان باهم در ستیزند.
امام حسین(ع) در باره ماهیت این دو گروه فرمودند:
«نحن وبنی امیه اختصمنا فی الله – عزّ وجل‌ّ- قلنا صدق الله وقالوا کذب اللهفنحن وایّاهم الخصمان یوم القیامه؛
ماـ اهل بیت ـ وبنی امیه در باره خداوند باهم در ستیز می‌باشیم؛ ما می‌گوییم:خداوند راست می‌گوید. وآنان می‌گویند: خدا دروغ وناصواب می‌گوید پس ما با آنها دشمن‌هستیم – واین دشمنی تا- روز قیامت ادامه دارد».
(الّذین ان مکّناهم فی الارض اقاموا الصّلاه)آنان کسانی هستند که اگر در زمین ما به آنان قدرت دهیم نماز به پا می‌دارند.
امام حسین(ع) در باره شأن نزول این آیه فرمودند:
«هذه فینا اهل البیت؛
این آیه در باره ما اهل بیت پیامبر(ص) نازل شده است».
سوره روم
سوره «روم» سومین سوره قرآن کریم ودارای شصت آیه می‌باشد این سوره مکی‌است به جز یک آیه آن؛
(سبحان الله حین تمسون)ودر فضل این سوره پیامبر گرامی اسلام فرموده است: هرکس این سوره را بخواندده برابر عدد فرشتگانی که تسبیح خداوند در آسمان وزمین می‌کنند ثواب خواهد برد وهرآنچه در زندگی زیان دیده جبران خواهد شد .
(فاقم وجهک للدّین حنیفا فطرت الله التّی فطر النّاس علیها)پس روی خود را متوجه آیین خالص پروردگار کنید این فطرتی است که خداوندانسانها را بر آن آفریده است .
امام حسین(ع) در باره گروهی که بر فطرت الهی دین میباشند می‌فرماید :
نحن وشیعتنا علی الفطره الّتی بعث الله علیها محمّدا وسائر النّاس منها براء
ما وپیروان ما بر همان فطرتی هستیم که خداوند بر همان فطرت محمّد را برانگیخت ودیگران دور از این فطرت وراه الهی میباشند.
سوره احزاب
سوره احزاب سی و سومین سوره قرآن کریم ودارای هفتاد وسه آیه است این سوره‌مدنی است ودر فضل قرائت آن امام صادق(ع) فرموده است: هر که زیاد این سوره بخوانددر روز قیامت در جوار محمد وخاندان او وهمسران آنان قرار خواهد گرفت .
(انّما یرید الله لیذهب عنکم الرّجس اهل البیت ویطهّرکم تطهیراً.)
خداوند اراده کرده است که از شما خاندان پیامبر پلیدی دور گرداند وشما پاک‌ومعصوم گرداند .
سالار شهیدان امام حسین(ع) در بیان معنای «اهل البیت» در آیه شریفه‌می‌فرمایند:
انّا اهل بیت الّطهاره الّذین انزل الله – عزّوجل‌ّ – علی نبیّه محمّد(ص).
(انّما یرید الله لیذهب عنکم الرّجس اهل البیت ویطّهرکم تطهیراً)
ما اهل بیت پاکی وعصمت می‌باشم که خداوند بر پیامبرش این آیه را درشأن مانازل کرد.
سوره یس
سوره «یس» سی وششمین سوره قرآن کریم ودارای هشتاد وسه آیه است این‌سوره مکی است وابن عباس می‌گوید به جز یک آیه همگی مکی میباشند پیامبر گرامی‌اسلام(ص) در فضل قرائت سوره یس می‌گوید: هر کس این سوره را بخواند ورضایت خدارا طلب کند خداوند اورا ببخشاید وثواب زیادی به او عطا کند به طوری که گویا دوازده بارقرآن را قرائت کرده است(کل‌ّ شی‌ء احصیناه فی امام مبین.)هر چیزی را در کتاب آشکار کننده‌ای بر شمرده‌ایم .
امام حسین(ع) در باره شأن نزول این آیه می‌فرمایند:
لما نزلت هذه الایه علی رسول اللّه قام ابو بکر وعمر من مجلسهما فقالا: یارسول‌الله هو التوراه؟ قال: لا. قالا: فهو الانجیل ؟
قال: لا. قالا: فهو القرآن؟ قال: لا.
فاقبل امیر المؤمنین(ع) فقال رسول الله(ص) هو هذا انه الامام الذی احصی الله‌تبارک وتعالی فیه علم کل شی‌ء؛
زمانی که این آیه بر پیامبر خدا نازل شد ابو بکر وعمر از جای خود بر خاستندوگفتند: ای پیامبر خدا! این – امام مبین – تورات است؟ فرمودند: خیر.
گفتند: پس انجیل است .فرمودند :خیر .گفتند: پس قرآن است. فرمودند: خیر.
در این هنگام امیر مؤمنان علی بن ابی طالب وارد شدند پیامبر خدا(ص) فرمودند:امام مبین اوست او کسی است که خداوند متعال دانش تمام چیزها را در او قرار داده است.
سوره شوری
سوره «شوری» چهل ودومین سوره قرآن کریم ودارای پنجاه وسه آیه است این‌سوره از سوره‌های مکی است لکن بعضی از آیات آن مدنی می‌باشد نام دیگر این سوره(حمعسق) است در فضل قرائت آن پیامبر گرامی اسلام فرموده است :
هر کس این سوره را قرائت کند از کسانی شد که فرشتگان بر او درود فرستند وبرای‌او طلب بخشش ورحمت می‌کنند
(قل لا اسألکم علیه اجرا الاّ المودّه فی القربی.)
بگو ای پیامبر من هیچ گونه پاداشی از شما -در مقابل هدایتتان- نمی‌خواهم‌مگر دوستی نزدیکانم .
امام حسین(ع) در باره وجوب وآثار این دوستی وحب به اهل بیت فرمودند:
«ألزموا مودَّتنا اهل البیت فان‌َّ من لقی اللّه وهو یودَّنا دخل فی شفاعتنا؛
همواره دوستی ما اهل بیت د ردل داشته باشید زیرا کسی که خدا را ملاقات کند درحالی که دوستی ما را در دل دارد مشمول شفاعت خواهد شد».
ودر حدیث دیگری سالار شهیدان(ع) در معنای «قربی» می‌فرماید :
«ان القرابه الّتی امر اللّه بصلتها وعظَّم حقَّها وجعل الخیر فیها قرابتنا اهل البیت‌الّذین اوجب حقّنا علی کل‌ّ مسلم؛
بی گمان قرابتی که خداوند فرمان به مودّت وپیوند با آن داده وحق آن را بزرگ‌دانسته وخیر وسعادت د رآن قرار داده است قرابت مااهل بیت پیامبر است که خداوند ادای‌حق ما را بر مسلمانی واجب کرده است».
سوره ذاریات
سوره ذاریات پنجاه ویکمین سوره قرآن کریم ودارای شصت آیه است این سوره ازسوره‌های مکی است وامام صادق(ع) در ثواب قرائت این سوره فرموده است: هر کس این‌سوره را در روز یا شب قرائت کند خداوند امر زندگی اورا اصلاح می‌کند وروزی وسیع به اوعنایت می‌کند وقبر اورا با چراغی که دائما تا روز قیامت روشن است منوّر می‌سازد.
(ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون.)
من جن وانسان را نیافریدم مگر برای این که اطاعت از من کنند.
سالار شهیدان امام حسین(ع) در باره علّت خلقت انسان چنین می‌گویند:
«ایها الناس! ان‌ّ اللّه – جل‌ّ ذکره – ما خلق العباد الا لیعرفوه فاذا عرفوه عبدوه فاذاعبدوه استغنوا بعبادته عن عباده ماسواه؛
ای مردم! بی گمان خداوند بزرگ، بندگانش را نیافرید مگر برای اینکه اورابشانسند وآنگاه که اورا شناختند عبادت واطاعتش کنند که در این صورت از عبادت‌واطاعت غیرخدا بی نیاز وروی گردان گردند .
از ایشان سوال شد: معرفت وشناخت خدا از چه طریقی حاصل می‌شود .
فرمود: «معرفه اهل کل زمان امامهم الذی یجب علیهم طاعته؛
از طریق شناخت مردمان هر عصر امام زمان خود که واجب بر آنان اطاعت ازایشان».
سوره المنافقون
سوره منافقون شصت وسومین سوره قرآن ودارای یازده آیه است این سوره ازسورهای مدنی است وپیامبر گرامی اسلام در ارزش قرائت این سوره فرموده است: هرکس این سوره را بخواند از نفاق دور گردد.
(اذا جاءک المنافقون قالوا نشهد انّک لرسول اللّه واللّه یعلم انّک لرسوله واللّه‌یشهد ان‌ّ المنافقین لکاذبون.)
آن گاه که منافقان نزد تو آیند وگویند ما شهادت می‌دهیم تو پیامبر خدایی – وخدامی‌داند تو پیامبر اویی- خدا آگاه است که آنان دروغ می‌گویند.
امام حسین(ع) در میزان شناخت منافقان می‌فرماید :
ما کنّا نعرف المنافقین علی عهد رسول الله(ص) الاّ بغضهم علیّاً وولده(ع).
تنها راه شناخت منافقان در زمان حیات پیامبر خدا(ص) بغض وکینه آنها نسبت به‌علی بن ابی طالب وفرزندان ایشان بود.
پاسخ دهید