ابتدا باید دانست که یکی از عوامل دوری انسان از امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشّریف) و قطع ارتباط روحی و معنوی و ناخشنودی آن حضرت، ارتکاب محرّمات الهی و گناهان است.

آن حضرت در توقیع شریف به شیخ مفید (ره) می‌فرماید: «شما مکلّف هستید که اوامر و دستورات ما را به دوستانمان برسانید، با این‌که ما بر اساس فرمان خداوند بزرگ و صلاح واقعی خود و شیعیانمان –تا زمانی که حکومت بر دنیا در اختیار ستمگران است- در نقطه‌ای دور و پنهان از دیده‌ها به سر می‌بریم؛ ولی از تمام حوادث و ماجراهایی که بر شما می‌گذرد، کاملاً مطّلع هستیم و هیچ چیز از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از خطاها و گناهانی که بندگان صالح خداوند، از آن‌ها دوری می‌کنند؛ امّا شما آن‌ها را مرتکب می‌شوید نیز با خبریم. از عهد شکنی‌ها و پشت سر گذاشتن عهد و پیمان‌ها با اطّلاعیم …. پس از خداوند بترسید و تقوا پیشه کنید و ما خاندان رسالت را مدد رسانید… سعی کنید اعمالتان به گونه‌‌ای باشد که شما را به ما نزدیک سازد و از گناهانی که موجبات نارضایتی ما را فراهم می‌نماید، بترسید و دوری کنید…»[۱].

بر اساس این توقیع شریف، همه‌ی شیعیان و دوستداران حضرت، توصیه به تقوا و ورع شده‌اند و این بهترین راه دوستی و خشنودی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشّریف) است؛ همان‌طوری که گناهان و معاصی، باعث نارضایتی آن حضرت و قطع پیوند و ارتباط با او است. حتّی در توقیع دیگر، علّت طولانی شدند غیبت و عدم مشاهده و دیدار آن حضرت، گناهان و انحرافات شیعیان و دوستان اهل بیت (علیهِم السّلام) ذکر شده است: «… ما عهد می‌کنیم با شما ای دوست مخلص (شیخ مفید) که در راه ما با ظالمان مجاهده می‌کنی؛ هر کس از برادران دینی شما –که تقوا را سرمایه خویش قرار دهد- از فتنه‌های گمراه کننده و ظلمت خیز در امان خواهد بود… آنچه که موجب جدایی ما و دوستانمان گردیده و آنان را از دیدار ما محروم کرده است، گناهان و خطاهای آنان و تخلّف از فرمان‌های خداوند است»[۲].

جالب آن‌که در آغاز قیام جهانی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشّریف) یاران و اصحاب نزدیک ایشان، پیمان و بیعت سختی با آن حضرت می‌بندند و تعهّد می‌کنند که از گناهان و انحرافات دوری جویند و از ظلم و فسادگری بپرهیزند. امیر مؤمنان علی (علیه السّلام)، در ضمن یک حدیث طولانی، در وصف بیعت یاران امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشّریف) چنین می‌فرماید:

با او بیعت می‌کنند که هرگز:

دزدی نکنند «یبایعون على أن لا یَسرَقوا»؛

زنا نکنند «و لا یَزنوا»؛

مسلمانی را دشنام ندهند «و لا یَسُبّوا مسلماً»؛

خون کسی را به ناحق نریزند «و لا یقتلوا محرّماً»؛

به آبروی کسی لطمه نزنند «و لا یهتک حریماً مُحرّماً»؛

به خانه کسی هجوم نبرند «و لا یهجموا منزلاً»؛

کسی را به ناحق نزنند «و لا یضربوا أحدا إلّا بالحق‏»؛

طلا، نقره، گندم و جو ذخیره نکنند «و لا تکنزوا ذهبا و لا فضّه و لا برّا و لا شعیراً»؛

مال یتیم را نخورند «و لا یأکلوا مال الیتیم‏»؛

در مورد چیزی که یقین ندارند گواهی ندهند «و لا یشهدوا بما لا یَعلمون»؛

مسجدی را خراب نکنند «و لا یُخرِبوا مسجداً»؛

مشروب نخورند «و لا یَشربوا مسکراً»؛

حریر و خز نپوشند «و لا یلبسوا الخزَّ و لا الحریر»؛

در برابر سیم و زر سر فرود نیاورند «و لا یتمنطقوا بالذّهب»

راه را برکسی نبندند «و لا یقطعوا طریقاً»؛

راه را ناامن نکنند «و لا یخیفوا سبیلاً»؛

گرد همجنس بازی نگرایند «و لا یفسقوا بغلام»؛

خوراکی را از انبار و جو انبار نکنند «و لا یحسبوا طعاماً مِن بُرّ و لا شعیر»؛

به کم قناعت کنند «و یرضَونَ بالقلیل»؛

طرفدار پاکی باشند «و یَشَتّمون علی الطیّب»؛

از پلیدی گریزان باشند «و یکرهون النجاسه» و…»[۳].

پس گناهان و رذایل اخلاقی، عامل مهمی در محرومیت انسان از عنایات امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشّریف) است. با این حال باید دانست که امام هر زمان، مظهر رحمت و رأفت الهی و واسطه‌ی فیض بین خالق و مخلوق است. تمام نعمت‌ها به برکت وجود امام و حجّت هر زمان به مردم می‌رسد و تمام بلاها نیز به برکت وجود او رفع می‌شود و با اندکی اشتباه و خطایی، این الطاف و برکات از انسان دریغ نمی‌گردد. او مظهر رحمت الهی است و هیچ سود و منفعتی را از دیگران توقّع ندارد و جز در راه منافع آنان قدم برنمی‌دارد. در عنایات و لطف او، هیچ بخل و کاستی راه ندارد. آن حضرت در سخنان خیر خواهانه‌ای می‌فرماید: «پس باید هر یک از شما [شیعیان]، کارهایی را که موجب جلب محبّت می‌گردد، انجام دهید و باید از کارهای ناپسندی که خشم و غضب ما را در پی دارد، اجتناب کنید. پس [آگاه باشید که] مرگ آدمی ناگهان می‌رسد که در آن، دیگر توبه سودی نمی‌رساند و ندامت، نمی‌تواند او را از عذاب برهاند»[۴].

یقین بدانیم اگر کوچکترین انحراف که در بین شیعه ایجاد شود، قلب امام زمان را ناراحت و رنجور خواهد کرد. به همین جهت آن حجّت خداوند، شکوه‌ی خویش را از دست شیعیان جاهل و منحرف به این صورت اظهار می‌دارد: «به حقیقت، نادانان و کم خردان شیعه و کسانی که پر و بال پشه بر دین آن‌ها برتری دارد، ما را آزار می‌‌دهند[۵]».

در پایان توصیه می‌شود، ارتباط خود را با خواندن دعا و انجام عمل نیک، با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشّریف) پررنگ‌تر کنید و خود را همیشه مدیون و بدهکار او بدانید. اگر دعاها و خواسته‌ها، همراه با گریه، پشیمانی و اشک شوق باشد، احتمال استجابت آن بیشتر است؛ پس سوز و ندبه خود را با خواندن دعای عهد و ندبه، اعلام دارید و در عین حال استغفار و توبه را فراموش نکنید. بهترین شفیع در بارگاه الهی برای آمرزش گناهان، امام معصوم است و دعای او در حق شیعیانش به یقین اجابت می‌شود[۶].

 

منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی مهدویت پیش از ظهور؛ دفتر نشر معارف – تدوین و تألیف: رحیم کارگر

[۱]. بحار الانوار، ح ۵۳، ص ۱۷۵٫

[۲]. نجم الثاقب، ص ۵۶۷٫

[۳]. منتخب الاثر، ص ۵۸۱، ح ۴؛ الملاحم و الفتن، ص ۵۳٫

[۴]. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۴، ح ۷٫‌

[۵]. احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۴۷۴٫

[۶]. برای مطالعه‌ی بیشتر در این زمینه ر. ک: ناصر مکارم شیرازی، مهدی انقلابی بزرگ؛ محمد محمدی ری شهری، کیمیای محبّت؛ علیرضا رجالی، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان عج و… .