ما وقتی به کسی میگوییم گناه نکند در عین حال به این هم اعتقاد داریم که ابزار گناه هم فراهم نباشد. خداوندی که زن را وابسته به مرد خلق کرده است و او را ضعیف آفریده و خداوندی که اختیار و آزادی و اجازه زن را در تسلّط مرد قرار داده است، چگونه به مردان دستور میدهد به زنان ظلم نکنند؟!
خداوند متعال از آفرینش انسان هدفی می‌کرده است؛ از این رو در این دو جنس، گرایش‌های متفاوتی قرار داد تا در کنار یکدیگر به زندگی بپردازند و تکامل یابند.
بدیهی است هر مسئولیتی، علاوه بر توانایی لازم، امکانات و ابزاری نیاز دارد و اگر کسی از این‌ها سوء استفاده کند، دلیل بر این نیست که خداوند ابزار ظلم را در اختیار وی قرار داده و یا او را توانمند ساخته است. همچنین تفاوت در توانمندی‌های هر صنفی به جهت تقسیم مسئولیت‌ها، دلیل بر سلطه‌ی ناروای یکی بر دیگری نیست؛ زیرا خداوند متعال براساس حکمت و مصلحت و نیز ویژگی‌های زن و مرد، مسئولیت‌هایی را بر عهده‌ی آنان گذاشته است؛ یعنی، اگر مرد قدرت بدنی بیشتری دارد، زن نیز از مهر، عطوفت، صبر و حوصله‌ی بیشتری برخوردار است و این بدان جهت است که وظیفه‌ی مرد، کار کردن و تأمین معاش خانواده است که قدرت بدنی بیشتری می‌طلبد. وظیفه‌ی زن نیز مادر بودن است که مهر، عاطفه و بردباری بیشتری می‌طلبد. این‌که مرد به اندازه‌ی زن از احساسات و عاطفه‌ی زیادی برخوردار نیست، دلیل بر ضعف وی نیست و یا اگر زن از توانایی جسمی کمتری برخوردار است، دلیل بر ضعف وی نمی‌باشد.
اقتضای توازن و تلازم حق و تکلیف، وجود این تفاوت‌ها است؛ از این رو خدای متعال می‌فرماید:
«وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَکُمْ عَلى بَعْضٍ لِلرِّجالِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلیماً»[۱]؛
«آنچه را که خدای متعال به هریک از زن و مرد بیش از دیگری داده است، درخواست نکنید؛ بلکه آرزوی داشتن آن را نیز ننمایید چرا که خدا به همه چیز دانا بوده است و این تفاوت در آفرینش و اعطای استعدادها، از روی علم و به تناسب هدف آفرینش از هر یک و در راستای نظام احسن در کلّ خلقت بوده است».
بنابراین خداوند متعال، به مقتضای جنسیت هر یک از زن و مرد وظیفه‌ای به آنان محوّل کرده است تا بتوانند در کنار یکدیگر، به تفاهم و تعامل بیشتری به زندگی خویش ادامه دهند؛ حال اگر کسی از توانمندی‌ها و دارایی خویش سوء استفاده کرد و در حقّ دیگری ستم کند، مرتکب معصیت شده است و از لطف و محبّت خداوند به دور خواهد بود:
«… وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الظَّالِمینَ»[۲]
و آنان را مجازات خواهد نمود:
«أَلا لَعْنَهُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمینَ»[۳].
«وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً»[۴].
«إِنَّ الظَّالِمینَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ»[۵].
البتّه برای مقابله با چنین افرادی راه کارهای قانونی نیز وجود دارد؛ یعنی، کسانی که مورد ستم قرار می‌گیرند، می‌توانند با مراجعه به محاکم و دادگستری‌ها، حقوق پایمال شده‌ی خویش را استیفا کرده و جلوی ظلم و تجاوز ستمگران را بگیرند. علاوه بر این‌که وظیفه‌ی هماگانی است با امر به معروف و و نهی از منکر، کارهای فرهنگی و فعّالیّت‌های سیاسی- اجتماعی، زمینه‌ی تحوّلات و اصلاحات اجتماعی را فراهم سازند؛ نه آن‌که توقّع داشته باشند همه چیز آماده و ساخته و پرداخته از سوی خداوند فراهم شود! خدای متعال انسان‌ها را آفریده و امکانات و مسئولیت‌هایی به آنان داده است تا نظم برتر را به دست خود ایجاد کنند و بدانند که این سنّت الهی است که تا خود نخواهند و اقدام نکنند، سرنوشتشان دگرگون نخواهد شد:
«إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»[۶].
منبع: پرسشها و پاسخهای دانشجویی حقوق خانوادگی زن؛ دفتر نشر معارف – مؤلف: سید ابراهیم حسینی
[۱]. نساء (۴)، آیه ۳۲٫
[۲]. آل عمران (۳)، آیه ۵۷٫
[۳]. هود (۱۱)، آیه ۱۸٫
[۴]. اسراء (۱۷)، آیه ۸۲٫
[۵]. ابراهیم (۱۴)، آیه ۲۲٫
[۶]. رعد (۱۳)، آیه ۱۱٫
پاسخ دهید