متن درس + طبق معمول دوشنبه شبها درس اخلاق حضرت استاد صدیقی (حفظه الله) در مسجد جامع ازگل برگزار گردید.
متن کتاب شریف جامع السعادات
(تنبیه) الدنیا و الآخره متضادتان، و کل ما یقرب العبد إلى أحداهما یبعد عن الأخرى و بالعکس، کما دلت علیه البراهین الحکمیه و الشواهد الذوقیه و الأدله السمعیه، فکل ملکه أو حرکه أو قول أو فعل یقرب العبد إلى دار الطبیعه و الغرور یبعده عن عالم البهجه و السرور، و بالعکس، فأسوأ الناس حالا من لم یعرف حقیقه الدنیا و الآخره و تضادهما و لم یخف سوء العاقبه و أفنى عمره فی طلب الدنیا و إصلاح أمر المعاش و قصر سعیه على جر المنفعه لبدنه من نیل شهوه أو بلوغ لذه أو اکتساب ترفع، و رئاسه أو جمع المال من غیر تصور لما یصل إلیه من فائدته، کما هو عاده أکثر أبناء الدنیا، و لم یعرف غیر هذه الأمور من المعارف الحقیقیه و الفضائل الخلقیه و الأعمال الصالحه المقربه إلى عالم البقاء فکأنه یعلم خلوده فی الدنیا، و لا یرجو بعد الموت ثواب عمل، و لا جزاء فعل، و لا یعتقد بما یرجوه المؤمنون و یؤمله المتقون من الخیر الدائم، و اللذات المخالفه لهذه اللذات الفانیه التی یشارک فیها السباع و البهائم، فإذا أدرکه الموت مات على حسره و ندامه آیسا من رحمه اللّه قائلا: “یَا حَسرَتى عَلى مَا فَرَّطتُ فِی جَنبِ اللَّهِ” الزمر؛۵۶٫ أعاذنا اللّه تعالى من سوء الخاتمه و وقفنا لتحصیل السعاده الدائمه. جامع السعادات، ج۱، ص ۵۳
متن سخنان استاد
مرحوم علامه ملا مهدی نراقی اعلی الله مقامه شریف، در پایان بحث، با آیات و روایات روشن فرمودند که پاداش و عقاب انسان، خود عمل اوست؛ جهنم عمل خود انسان است، بهشت هم عمل خود انسان است، انسان هر کار می کند، آن کارش از او جدا نمی شود، در لایه های وجودش انباشته می شود. کارهای بد به صورت انفجارات جهنم در می آید، مردم آزاریها، تکبرها، به صورت حیوانات موذی، در آنجا با انسان حشر پیدا می کنند، نیشش به خود انسان برمی گردد.
کارهای خوب هم باطنی دارد، حقیقتی دارد، به صورت حوری در می آید، به صورت قصر در می آید، به صورت درختان بهشتی خودش را نشان می دهد؛ اما چیزی غیر عمل خود ما نیست، در مسائل معنوی، پروردگار متعال عمل خیر را رشد می دهد، اگر عمل ما یک درجه نور دارد، خدا ۱۰ درجه اش می کند؛ یا اگر عمل خیلی خالص باشد؛ خدا هم حساب را برمی دارد، انسان را نور مطلق می کند، سعه وجودی به انسان می دهد، انسان، مظهریت صفات خدا را می بیند که مظهر خدا شده، آئینه خدا شده است، چشمش الهی است، زبانش الهی است، خودش نیست حرف می زند، گویا خدا با زبان او حرف می زند، خدا با چشم من می بیند، همه چیز عوض می شود، آن لطف و عنایت حق تعالی است، مافوق عدل است، احسان خداست.
لکن در مسائل بد، در کارهای گناه و معصیت، خدا به عدل رفتار می کند، انسان گندم بکارد گندم درو می کند، جو بکارد جو درو می کند،انسان کار بد می کند، عمل خودش می روید، و دامن خود انسان را می گیرد.(۳:۳۲)
در پایان این بحث مرحوم نراقی هشداری را مطرح می کنند، می فرمایند: دنیا و آخرت، با هم تضاد دارد، دنیا و آخرت قابل جمع نیستند، معنایش این نیست که داشتن، با آخرت قابل جمع نیست، نه! بلکه منظور این است که علاقه به دنیا، با علاقه به آخرت قابل جمع نیست. انسان یک دل دارد، این دل هم فقط به یک دلبر تعلق می گیرد، انسان نمی تواند دو دلبر داشته باشد، دنیا و آخرت مقابل هم هستند.
اگر انسان دلش را به خدا داده است، ولی خدا به او می گوید، کار کن، تولید کن، اشتغال ایجاد کن، برای جوانهای سرگردان، باب رحمتی باز کن، این دخترها، این پسرهایی که امکان ازدواج ندارند، برای اینها مقدمات ازدواج فراهم کن، تمام اینها می شود آخرت، چون خدا را دوست دارم و چون خدا بندگانش را دوست می دارد، من هم به ایشان یاری می رسانم. ذلت بندگان مبغوض پروردگار متعال است، لذا مومنین، به حکم الهی به پا می خیزند، آنچه می توانند در می آورند، ولی برای خود هزینه نمی کنند، برای خدا هزینه می کنند، این روش و منش، آخرتی است!
اما اگر انسان نمازش را هم می خواند، برای این است که دور و برش شلوغ باشد، در مصاحبه رد نشود، اینجا وضع فرق می کند. دنیا و آخرت به نماز خواندن یا پول و ثروت داشتن سنجیده نمی شود، بلکه به نیت است، به باطن خود انسان است، باید بررسی نماید انگیزه اش از اموری که انجام می دهد چیست؟! آیا برای راضی کردن خدا این کار را می کند یا توجه اش به خلق خداست؟! برای خدا می کند یا برای شهرت است، برای نان است، نام است، لذایذ و کامجویی هاست؟!
اگر انسان عارف شود، صاحب مکاشفات شود، اما در این مسیر به دنبال شهرت بوده است، نزد پروردگار متعال مقام و منزلتی ندارد. حالا بیاید غیب گویی کند، [اهمیتی ندارد؛ نباید ساده بود، نباید فریب خورد، نباید مردیش شد، خیلی ها تا می بینند کسی کار خارق العاده ای انجام می دهد، ضربه فنی می شوند، مرید فرد می شوند؛] و تمام امور دنیایش را عهده‌دار می شوند، برای او انجام می دهد، این(عارف نما) فرقی با آن کاسبی که دزدی کرده است و با مال دیگران مالی به هم زده است ندارد، هر دو دنیا پرستند.
اما اگر کسی ثروت خدیجه سلام الله‌علیها را داشت، ثروت حضرت ابراهیم علیه‌السلام را داشت، لکن آنجا که دین لازم داشت، احیای بندگان خدا لازم داشت، این مال را مال خودش نمی دانست، مال خدا می دانست.(۰۶:۳۲)
“یَا شَرِیفُ فَقَالَ قُلْ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ قُلْتُ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا حَقِیقَهُ الْعُبُودِیَّهِ- قَالَ ثَلَاثَهُ أَشْیَاءَ أَنْ لَا یَرَى الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ إِلَیْهِ مِلْکاً یَضَعُونَهُ حَیْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ- وَ لَا یُدَبِّرُ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِیراً وَ جُمْلَهُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ فَإِذَا لَمْ یَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَى مِلْکاً هَانَ عَلَیْهِ الْإِنْفَاقُ فِیمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَنْ یُنْفِقَ فِیهِ” در حدیث عنوان بصری، وجود مبارک امام صادق علیه‌السلام در پاسخ به سؤال او، که از امام صادق (علیه السلام) درخواست کرد حقیقت عبودیت را بیان بفرمایند، گفت: مَا حَقِیقَهُ الْعُبُودِیَّهِ، حقیقت بندگی چه است؟ امام علیه‌السلام فرمودند: بندگی مرکب از سه چیز است، اولین مسئله این است که “لِأَنَّ الْعَبِیدَ لَا یَکُونُ لَهُمْ مِلْکٌ یَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ“ عبد وقتی عبد است که درآمد خودش را، دارایی خودش را، مال خودش نبیند، “یَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ“ عبد حقیقی، خودش را ملک خدا می داند، تولیدش را هم مال خدا می داند.
یَضَعُونَهُ حَیْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ چون خود و مالش را مال خدا می داند، در مصرف هزینه، دنبال این است که بفهمد رضایت مالک حقیقی(خداوند) در چیست؟ من این مال را کجا صرف نمایم تا او راضی شود؛ لذا طبق دستور خدا مالش را هزینه می کند؛ چنین شخصی اگر به کسی کمکی کرد، منتی ندارد!
اگر کسی کار را برای دنیا انجام داد، متوقع می شود تا از او تشکر کنند، اما اگر کسی کار را برای خدا انجام داد، خود را صاحب امتیاز نمی بیند، خود را کارهای نمی داند، می گوید: “ای بنده خدا! منتی بر شما نیست، من ممنون خدا هستم که خدا به وسیله من، گره ای را باز کرد، مریضی را درمان کرد، مظلومی را نجات داد، من شرمنده ام، من لایق نبودم، ولی خدا این مدال را به من داد، من که چیزی نداشتم، او با مال خود بر من منت گذاشت، هر چه هست مال اوست.“
در نتیجه، مسئله توجه به دنیا و آخرت آن است که انسان به واسطه نیتش، نوری می شود یا ناری! دلت کجاست؟ نیتت چیست؟ انگیزه‌ات چه می تواند باشد؟ علامه نراقی بعد تنبیه، می فرمایند: افرادی هستند که متأسفانه در تمام دوره زندگی‌شان، هر کاری می کنند، برای ریاست یا جمع مال است که مال روی مال انباشته شود؛ تولیدش برای این نیست که عده ای را مشغول کند، می خواهد پولش را زیاد کند، می خواهد چاق شود، مالش زیاد شود.
اکثر ابنای(فرزندان) دنیا، دنبال این مسائل اند و از امور دنیا هم همین ها را می شناسند، که لذتی ببرند، شهرتی به دست بیاورند، پولی اضافه کنند؛ وقتی این‌گونه باشد، هنگامی که مرگ او را در می یابد، مصداق این آیه قرار می گیرد: “یَا حَسرَتى عَلى مَا فَرَّطتُ فِی جَنبِ اللَّهِ” الزمر؛۵۶٫ آنجا می گوید وای! چه مفت باختم! از دست دادم، مفت هم از دست دادم.
متن کتاب شریف عده الداعی
التاسع تقدیم الصلاه على النبی‌و‌آله
وَ رَوَى جَابِرٌ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام: أَنَّ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَهِ سَأَلَ اللَّهَ- أَنْ یُعْطِیَهُ سَمْعَ الْعِبَادِ فَأَعْطَاهُ اللَّهُ فَذَلِکَ الْمَلَکُ قَائِمٌ حَتَّى تَقُومَ السَّاعَهُ- لَیْسَ أَحَدٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ یَقُولُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ إِلَّا وَ قَالَ الْمَلَکُ- وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ ثُمَّ یَقُولُ الْمَلَکُ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ فُلَاناً یُقْرِئُکَ السَّلَامَ- فَیَقُولُ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله وَ عَلَیْهِ السَّلَامُ.
وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه‌السلام: أُعْطِیَ السَّمْعَ أَرْبَعَهٌ- النَّبِیُّ ص وَ الْجَنَّهُ وَ النَّارُ وَ الْحُورُ الْعِینُ فَإِذَا فَرَغَ الْعَبْدُ مِنْ صَلَاتِهِ فَلْیُصَلِّ عَلَى النَّبِیِّ ص وَ لْیَسْأَلِ اللَّهَ الْجَنَّهَ وَ لْیَسْتَجِرْ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ وَ لْیَسْأَلْهُ أَنْ یُزَوِّجَهُ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى عَلَى النَّبِیِّ ص رُفِعَتْ دَعْوَتُهُ وَ مَنْ سَأَلَ اللَّهَ الْجَنَّهَ قَالَتِ الْجَنَّهُ یَا رَبِّ أَعْطِ عَبْدَکَ مَا سَأَلَکَ وَ مَنِ اسْتَجَارَ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ قَالَتِ النَّارُ یَا رَبِّ أَجِرْ عَبْدَکَ مِمَّا اسْتَجَارَ مِنْهُ وَ مَنْ سَأَلَ الْحُورَ الْعِینَ قُلْنَ یَا رَبِّ أَعْطِ عَبْدَکَ مَا سَأَلَ.
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا علیهما‌السلام قَالَ: مَا فِی الْمِیزَانِ شَیْءٌ أَثْقَلَ مِنَ الصَّلَاهِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ إِنَّ الرَّجُلَ لَیُوضَعُ عَمَلُهُ فِی الْمِیزَانِ فَیَمِیلُ بِهِ فَیَخْرُجُ النَّبِیُّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله الصَّلَاهَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَیَضَعُهَا فِی مِیزَانِهِ فَیَرْجَحُ بِهِ.
عده الداعی و نجاح الساعی، ص ۱۶۶
متن سخنان استاد
بحثی ما در زمینه سازی برای استجابت دعا بود. بشر ضعیف، بشر ناتوان، بشر عاجز، که در همه جا درمانده است؛ یکی از آرزوهایش، این است که خدا با او باشد، هرجا کم آورد خدا را بخواند و مشکلش را با خدا مطرح کند، خدا هم کمبود او را برطرف نماید. چه کنیم به اینجا برسیم که ما وقتی عاجز می شویم، وقتی ضعیف می شویم، وقتی مریض می شویم، وقتی می افتیم، خدا به داد ما برسد، خدا فریاد ما را بشنود و به ما پاسخ بگوید؟؟! (۱۱:۳۸)
یکی از چیزهایی که باعث می شود خدا درهای بسته را به روی ما باز بکند، صلوات بر محمد صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله و آل محمد علیهم‌الصلاه‌و‌السلام است. در روایات و در معارف دین، صلوات بابی مجزا دارد و خیلی مهم شمرده شده است. اثر صلوات، خاصیت صلوات، اسرار صلوات، تاثیر صلوات در استجابت دعا و از جمله کلید بودن صلوات، برای باز شدن درهای بسته الهی؛ چند روایت، از این کتاب نورانی را به سمع مبارکتان می رسانم؛ بعد هم توضیحی علامه مجلسی در مرأت العقول دارند، ان شاالله چند نکته ای از آن را هم خدمت شما عرض می کنیم، امیدواریم که از این گنج، حداکثر استفاده را بتوانید ببرید و ببریم.(۱۲:۴۴)
وَ رَوَى جَابِرٌ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام: “أَنَّ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَهِ سَأَلَ اللَّهَ- أَنْ یُعْطِیَهُ سَمْعَ الْعِبَادِ فَأَعْطَاهُ اللَّهُ فَذَلِکَ الْمَلَکُ قَائِمٌ حَتَّى تَقُومَ السَّاعَهُ- لَیْسَ أَحَدٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ یَقُولُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ إِلَّا وَ قَالَ الْمَلَکُ- وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ ثُمَّ یَقُولُ الْمَلَکُ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ فُلَاناً یُقْرِئُکَ السَّلَامَ- فَیَقُولُ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله وَ عَلَیْهِ السَّلَامُ.“
جابر از امام صادق علیه‌السلام نقل می کند: ملکی از ملائکه خدا، از پروردگار منان درخواست سمع کرد، که هر کس هر چه می گوید او بشنود، خداوند متعال هم او را گوش خودش قرار داد، اُذُنُ الله شد! این ملک تا روز قیامت ایستاده گوش می کند که چه کسی صلوات می گوید، وقتی که مؤمنی صلواتی فرستاد، این ملک می گوید: وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ، خیلی زود نتیجه را به انسان پس می دهد. شما هر وقت که بر پیغمبر و آلش صلوات ختم می کنید، آن ملک بلافاصله ندای شما را پاسخ می دهد، می گوید: وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ! ابتداً خودش جواب سلام به شما می دهد، بعد سلام شما را به پیغمبر گزارش می کند و وجود نازنین پیغمبر خاتم صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله هم سلام بر شما می فرستند.(۱۵:۲۲)
وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه‌السلام: “أُعْطِیَ السَّمْعَ أَرْبَعَهٌ- النَّبِیُّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله وَ الْجَنَّهُ وَ النَّارُ وَ الْحُورُ الْعِینُ فَإِذَا فَرَغَ الْعَبْدُ مِنْ صَلَاتِهِ فَلْیُصَلِّ عَلَى النَّبِیِّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله وَ لْیَسْأَلِ اللَّهَ الْجَنَّهَ وَ لْیَسْتَجِرْ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ وَ لْیَسْأَلْهُ أَنْ یُزَوِّجَهُ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى عَلَى النَّبِیِّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله رُفِعَتْ دَعْوَتُهُ وَ مَنْ سَأَلَ اللَّهَ الْجَنَّهَ قَالَتِ الْجَنَّهُ یَا رَبِّ أَعْطِ عَبْدَکَ مَا سَأَلَکَ وَ مَنِ اسْتَجَارَ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ قَالَتِ النَّارُ یَا رَبِّ أَجِرْ عَبْدَکَ مِمَّا اسْتَجَارَ مِنْهُ وَ مَنْ سَأَلَ الْحُورَ الْعِینَ قُلْنَ یَا رَبِّ أَعْطِ عَبْدَکَ مَا سَأَلَ.“
چهار گروه اند که خدای متعال به اینها سمع داده است، اینها قدرت گیرایی دارند و امواج صلوات را دریافت می کنند: یکی خود پیغمبر است، دومی بهشت است، سومی آتش جهنم است، چهارمی حورالعین است، خداوند به ایشان سمع و قدرت شنوایی داده است. فَلْیُصَلِّ عَلَى النَّبِیِّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله وقتی که بنده ای از نمازش فارغ می شود؛ نیکوست اولین چیزی است که بعد از نماز از خدا می خواهید، صلوات بر پیغمبر صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله باشد، صلوات دعاست! بعد از آن بگوید: وَ لْیَسْأَلِ اللَّهَ الْجَنَّهَ. غفلت نکنید! داریم از دنیا می رویم، خانه می خواهیم، زندگی می خواهیم، آسایش می خواهیم، اگر بهشت را در دنیا نگیریم، در تجارت عمرمان باخته‌ایم، از دنیا که می رویم، آواره ایم، بیچاره ایم، دستمان به جایی بند نیست؛ لذا بعد از آن که دعا بر پیغمبر کردید و صلوات فرستادید، دومین درخواستتان بهشت باشد، بعد از هر نماز از خداوند منان، بهشت را طلب کنید.
سومین درخواستتان بعد از نماز آن است که از خدا برای آتش جهنم امان بگیرید، طاقت سوختن نداریم، از اینجا که رفتیم دادرسی نداریم، فامیلی به داد ما نمی رسد، پارتی، آشنایی، هیچ کس به داد ما نمی رسد، گناهان ما دامن ما را می گیرند، پس باید همینجا آتش را خاموش کنید؛ لذا بعد از هر نمازی بگویید: وَ لْیَسْتَجِرْ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ! سومین درخواستی که از خدا می کنید، این باشد که از آتش جهنم به خدا پناه ببرید و پناه بخواهید. چهارم؛ وَ لْیَسْأَلْهُ أَنْ یُزَوِّجَهُ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ. چهارمین خواسته این است که انسان درون عالم هم همدم می خواهد، همسر می خواهد و از خدای منان آن را هم درخواست کند. (۱۸:۰۲)
مَنْ صَلَّى عَلَى النَّبِیِّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله در نتیجه کسی که صلوات بر پیغمبر می فرستد، رُفِعَتْ دَعْوَتُهُ دعایش بالا می رود، وَ مَنْ سَأَلَ اللَّهَ الْجَنَّهَ اگر کسی از خدا بهشت را طلب کند، قَالَتِ الْجَنَّهُ یَا رَبِّ أَعْطِ عَبْدَکَ مَا سَأَلَکَ خود بهشت در حق او دعا می کند و می گوید: خدایا خواسته‌اش را به او بده، وَ مَنِ اسْتَجَارَ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ قَالَتِ النَّارُ آتش هم رحمش می آید، وقتی شما به خودتان دلتان می سوزد، آتش جهنم هم دلش به حال شما می سوزد، می گوید: خدایا پناهش بده! او را گرفتار این مکان نکن! و می گوید: یَا رَبِّ أَجِرْ عَبْدَکَ مِمَّا اسْتَجَارَ مِنْهُ ای پروردگار من! پناه بده بنده ات را، از آنچه که به تو پناه می برد! وَ مَنْ سَأَلَ الْحُورَ الْعِینَ قُلْنَ یَا رَبِّ أَعْطِ عَبْدَکَ مَا سَأَلَ. کسی همسر خوب در بهشت می خواهد، آن همسر هم از خدا درخواست می کند که خدایا! آرزویش را برآورده کن! (۱۹:۲۲)
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَحَدِهِمَا علیهما‌السلام قَالَ: “مَا فِی الْمِیزَانِ شَیْءٌ أَثْقَلَ مِنَ الصَّلَاهِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ إِنَّ الرَّجُلَ لَیُوضَعُ عَمَلُهُ فِی الْمِیزَانِ فَیَمِیلُ بِهِ فَیَخْرُجُ النَّبِیُّ صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله الصَّلَاهَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَیَضَعُهَا فِی مِیزَانِهِ فَیَرْجَحُ بِهِ.“ محمد ابن مسلم نقل از امام صادق علیه‌الصلاه‌و‌السلام می کند: آن روزی که اعمال ما را وزن می کنند، روز قیامت هیچ عملی از حسنات، سنگین تر از صلوات بر پیغمبر و آل پیغمبر نیست. وقتی که ترازوی عمل را می گذارند، کفه سیئات و گناهان، پایین می رود، می خواهد انسان را به جهنم برساند، هر کفه سنگین تر بود، پایین می رود دیگر! کفه گناهان سنگین است، میل می کند به طرف جهنم، در این لحظه وجود نازنین پیغمبر اکرم صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله تمام صلوات‌هایی که شما برای ایشان فرستادید را می آورد و روی کفه حسنات می گذارد، ورق برمی گردد؛ شما عروج به سوی بهشت پیدا می کنید.(۲۰:۵۳)
از این نتیجه می گیریم که صلوات آخرین پناه است، هر جا دیدید، هر کار کردید، دعایتان مستجاب نشده است، آن جا ختم صلواتی بگیرید. خلاصه صلوات آخرین کلیدی است که دری را که هیچ کلید نتوانسته باز کند، باز می کند.
متن کتاب شریف مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول
باب الصلاه على محمد و أهل بیته
“و السر فی حجب الدعاء بدون الصلاه أمور: الأول: أن العبد إذا ضم الصلاه مع دعائه و عرض بالمجموع على الله سبحانه و الصلاه غیر محجوبه فالدعاء أیضا غیر محجوب لأن الله تعالى کریم یستحیی أن یقبل جزء المفروض و یرد الجزء الآخر، و قد قرر سبحانه هذا بین عباده أیضا فإن من اشترى أمتعه مختلفه بصفقه واحده و کان بعضها معیبا یجب علیه إما أن یقبل الجمیع أو یرد الجمیع، و لا یجوز أن یرد المعیب فقط و کان هذا أحد أسرار الجماعه فی الصلاه و الاجتماع فی الدعاء.
الثانی: أن من کانت له حاجه إلى سلطان فمن آدابه المقرره فی العقول و العادات أن یهدی تحفا إلى المقربین لدیه و المکرمین علیه لکی یشفعوا له عنده بل لو لم یشفعوا أیضا و علم السلطان ذلک یقضی حاجته، و بعباره أخرى من أحبه السلطان و أکرمه و رفع منزلته یجب أن یکرمه الناس و یثنوا علیه فإذا فعل استحق العطاء من السلطان، و إذا لم یظهر ذلک منه استحق الحرمان.
مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۱۲، ص ۸۷
متن سخنان استاد
و السر فی حجب الدعاء بدون الصلاه أمور کسی بدون صلوات دعا کند، دعایش بالا نمی رود، محجوب است، عبور نمی کند، نمی تواند بالا برود، حایل دارد، مانع دارد، این عللی دارد، حکمت هایی دارد: الأول: أن العبد إذا ضم الصلاه مع دعائه و عرض بالمجموع على الله سبحانه و الصلاه غیر محجوبه فالدعاء أیضا غیر محجوب. اولینش این است که وقتی صلوات، به عملی از اعمال ما ضمیمه می شود، خود صلوات نور است، حجاب بردار نیست، وقتی کنار شما چیزی قرار می دهیم او که بالا می رود، عمل شما را هم بالا می برد.
الثانی: أن من کانت له حاجه إلى سلطان فمن آدابه المقرره فی العقول و العادات أن یهدی تحفا إلى المقربین لدیه و المکرمین علیه لکی یشفعوا له عنده بل لو لم یشفعوا أیضا و علم السلطان ذلک یقضی حاجته. می گوید: این عرف است، عرف فطری هم هست، شما وقتی به کسی حاجتی دارید، مشکلی دارید، می گردید ببینید چه کسی پیشش عزیز است، می روید آن عزیزترین کس را که پیش او تقربی دارد و حرفش نافذ است، انتخاب می کنید و به وسیله او حرفتان را نزد آن شخص مطرح می کنید تا حاجتتان را برآورد. وقتی آن شخص عزیز می آید و واسطه می شود و درخواست شما را منعکس می کند، سلطان به اعتبار آن عزیز، شما را رد نمی کند.
این که بشر در بارگاه خدا، با واسطه برود، این مسئله فطری است، انسان همیشه دنبال واسطه و وسیله می گردد. “وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَهَ“ مائده؛ ۳۵٫ انسان اگر خودش را بزرگ دید، خدا او را کوچکش می کند، اما اگر خودت را کوچک دیدی، در میان بندگانی که اهل اند، کسانی که بزرگ‌اند را بین خود و خدا واسطه نمودی، خدا به بزرگی او، تو را نیز قبول می کند.
لذا تقرب به خدا از طریق پیغمبر صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله و آل پیغمبر علیهم‌الصلاه‌و‌السلام، تواضعی است که خدایا من کسی نیستم، دستم خالی است، رویم سیاه است، سابقه ام بد است، رویی ندارم چیزی بخواهم، اما پیغمبرت را قبول دارم، من دامن علی علیه‌الصلاه‌و‌السلام را گرفته‌ام، دامن امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام را گرفته‌ام؛ این رفتار باعث می شود خدا خوشش بیاید، لذا خدای متعال به شما عنایت می کند.
تجلیل و تکریم از بندگان خاص بارگاه الهی، از جمله نکات بسیار مهمی است که معلول تواضع شماست، خودتان را پایین می دانید و آنهایی که برای خدا مجاهده کردند، آنها را بزرگ می بینید، پیش آنها کوچکی می کنید تا آنها واسطه شوند و خدای متعال به شما عنایت کند. خدا هم بنایش بر این است هر کسی با پیغمبر صلی الله‌و‌علیه‌و‌آله و اهل بیت پیغمبر علیهم‌السلام در خانه او را بزند، خدا در را به روی آنها بگشاید.
در ادامه روضه
پاسخ دهید