بالاخره حکومت‌هایِ جور امام صادق علیه السلام را تحتِ شرایطِ سختی قرار دادند و وجودِ حضرت را تحمّل نکردند، و در چنین ایّامی حضرت را مسموم کردند، زهر در مدّتِ کوتاهی در وجودِ حضرت اثر گذاشت، امام صادق علیه السلام از پا افتادند. راوی می‌گوید به عیادتِ امام صادق علیه السلام رفتم، دیدم رنگِ او پریده است، مانندِ گچِ دیوار سفید شده است، دستمالی که به سرِ مبارکِ امام بسته بودند با رنگِ صورت تفاوتی نداشت، آنچنان دلم سوخت، اشکِ من جاری شد، فریادِ من بلند شد: وای اماما… حضرت تفقّد فرمو‌دند، فرمودند: چرا گریه می‌کنی؟ عرض کردم: چرا گریه نکنم وقتی شما را در این حال می‌بینم؟ فرمودند: مؤمن اگر صبح کند و تمامِ عالم برای او باشد، برایِ او خیر است، و اگر صبح کند و بدنِ او را قطعه قطعه کنند، باز هم برای او خیر است.

 

با این زَهری که به خوردِ امام صادق علیه السلام داده بودند، حضرت به شهادت رسیدند، تشییعِ پیکرِ امام بی‌نظیر بود، همه‌ی مردم ناله می‌کردند، مدینه یکپارچه ناله بود، و امام موسی کاظم علیه السلام در لباس‌هایِ احرامی که امام صادق علیه السلام مکرر با آن‌ها احرام بسته بودند و با عمامه‌ای که از امام زین العابدین علیه السلام باقی مانده بود، بدنِ مبارکِ پدرِ بزرگوارشان را کفن کردند، و در یک تشییعِ عظیمی به قبرستانِ بقیع بردند. قبرِ مبارکِ ایشان روزها زیرِ آفتابِ گرمِ حجاز است، و شب‌ها هم چراغی در قبرستانِ بقیع روشن نیست، اطرافِ قبرستان همه‌جا چراغانی است، اما نه شمعی و نه چراغی، نه زائری،… این‌ها بدترین اهانت‌ها را به قبورِ شریفِ ائمه‌ی ما و بزرگانِ صدرِ اسلام روا داشته‌اند.

 

امام صادق علیه السلام چندین سنّتِ حسنه‌ای را که به یادگار گذاشتند: یکی بزرگداشتِ مصائبِ مادرشان حضرت زهرا سلام الله علیها بود که فرهنگ سازی کردند تا مردم همیشه به یادِ مظلومیّتِ مادرشان باشند. یکی انتظارِ امام زمان ارواحنا فداه بود، و شوقِ انتظارِ حضرت و گریه‌ی در انتظارِ حضرت بود که امام صادق علیه السلام این کار را هم عملاً انجام دادند.

 

و آخرین چیز لا یوم کیومک یا اباعبدالله… امام صادق علیه السلام در درسشان که مهمترین درسِ عالَمِ امکان است، حضرت درس می‌گفتند، تا کُمِیت وارد می‌شد، می‌گفتند درس تعطیل است، پرده بزنید، بروید بانوانِ بنی‌هاشم را خبر کنید، تا کُمِیت روضه بخواند، کُمِیت روضه می‌خواند، امام علیه السلام می‌فرمودند: نه! بی تَکَلُّف روضه بخوان تا همه گریه کنند، بلند بلند گریه کنند.