از دوره ی نوجوانی می شود به عنوان دوران برزخ زندگی یاد کرد؛ چراکه این دوره مابین کودکی و جوانی است. مدّت عمر دوره ی نوجوانی کوتاه تر از دوره ی کودکی و جوانی است؛ بسیاری از کارشناسان دوران کودکی را از بدو تولّد تا یازده یا سیزده سالگی می دانند و پایان دوره ی نوجوانی را بعضی ها سنّ هفده سال، بعضی ها سنّ هجده سال و بعضی دیگر سنّ نوزده سال می دانند.

این فاصله چند ساله ی بین سیزده تا هجده سالگی که چهار، پنج سال هم بیشتر نیست، یک مدّت کوتاهی است که از آن به دوره ی نوجوانی یاد می شود؛ حتّی دوره ی نوجوانی عنوان مستقل هم ندارد.

نوجوانی، مقدّمه ای برای جوانی

والدین دوران نوجوانی را خیلی مستقل نمی دانند؛ لذا یکی از نگرانی های بچّه ها در این دوران دارند، همین عدم هویّت است؛ یعنی بزرگترها نه آنها را مثل دوران کودکی، بچّه می دانند و نه آنها را جزء گروه بزرگسالان  به شمار می آورند. مثلاً اگر نوجوانی به پدرش بگوید: من یک ماشین کنترلی می خواهم، پدر می گوید: مگر بچّه هستی؟! یعنی پدر او را به کودکی ملحق نمی کند؛ یا اگر نوجوان بخواهد کارهای مستقل انجام دهد، مثلاً به پدرش بگوید: من تنهایی با دوستم می خواهم به فلان جا بروم، پدر می گوید: تو برای این کار خیلی کوچکی و توانایی انجام آن را نداری.

 لذا او را نه جزء گروه نوجوان و نه جزء گروه کودک می پندارند؛ برای همین این دوره، دوره ی برزخ است. دوره ای کوتاه و گذرا و در عین حال دوره ی تحوّل است؛ یعنی بچّه ها آغاز سیر و گذر خود را از دوره ی کودکی به دوره ی نوجوانی شروع می کنند؛ لذا رشد آنها شدّت بیشتری پیدا می کند، تغییرات هرمونی در آنها ایجاد می شود و رفتارهای آنها مردانه تر یا زنانه تر می شود.

نوجوانی، دوره ی تحوّل بندگی

کودکی که تا دیروز هیچ تکلیفی نداشته، هر وقت می خواست بازی می کرد، شیطنت می کرد و جنب و جوش های خود را داشت، از این سن به بعد باید یک سری از اعمال را انجام دهد. فرزند در دوره ی نوجوانی به سنّ بلوغ می رسد و باید در اینجا دوره ی بندگی خدا را سپری کند و برای خداوند متعال بنده باشد. پس نوجوانی از این جهت هم، دوره ی مهمّی است؛ یعنی دوره ای است که هم تحوّل جسمی و هم تحوّل هورمونی در او پدید می آید. حتّی تحوّل در عبادت و توجّه به خدا هم در این دوران ایجاد می شود. بنابراین نوجوانی  دوره ای کوتاه امّا دارای اهمیّت ویژه می باشد. 

توجّه والدین به دوره ی نوجوانی

بسیاری از سعادت و شقاوت های فرزندان در دوره ی نوجوانی کلید می خورد؛ یعنی اگر پدر و مادر به دوره ی نوجوانی آشنا باشند، می توانند یک انسان خوب و خود ساخته به جامعه عرضه کنند تا در تمام دوران، انسان خوبی باشد. ولی اگر والدین در دوران نوجوانی آن توجّهات ویژه را نداشته باشند، این دوران آغاز مشکلات فرزندان خواهد شد. امروزه خیلی از کارشناسانی که در عرصه تربیتی کار می کنند معتقدند که کلید مشکلات و بزه کاری ها در دوره ی نوجوانی زده می شود.

دوره ی نوجوانی، دوره ی گذر

طبق آمار، امروزه سنّ آغاز سیگار کشیدن به دوره ی یازده، دوازده سالگی رسیده است؛ پس این دوره، دوره ی حسّاسی است و چون دوره ی تحوّل است، باید خیلی با احتیاط، دقّت و با هنرمندی با آن برخورد کرد.

دوران نوجوانی، پیچ زندگی است و اگر والدین هنرمند نباشند و خوب پیچیدن سَر این پیچ را به درستی به فرزندانشان آموزش ندهند، نوجوانان چپ می کنند و از مسیر خارج می شوند. اگر آنها با احتیاط از این مرحله عبور نکنند، ممکن است دچار یک سری آسیب های رفتاری، اخلاقی، دینی و مذهبی شوند. امّا اگر پدر مادر ها آگاه باشند، این دوره، دوره ی گذر خواهد بود.

مشکلات نوجوانان را جدّی بگیرید!

خیلی از پدر و مادر ها مشکلات دوره ی نوجوانی را، مشکلات جدّی می دانند. بچّه ای که در دوران کودکی لجبازی می کند و غذا نمی خورد، وقتی به سنّ نوجوانی می رسد نافرمان می شود.