به طور کلی، صحنه سیاسی ـ اجتماعی عراق قرن بیستم، شاهد ظهور پنج گفتمان عمده قدرت و مقاومت بوده است. این گفتمان ها زمانی مخالف گفتمان «قدرت» رسمی بوده، در نقش یک مخالف، به بازتولید گفتمان «مقاومت» می پرداختند؛ و زمانی که قدرت را در دست می گرفتند، در مبارزه با گفتمان های دیگر می کوشیدند. پنج گفتمان یادشده عبارت اند از: گفتمان اسلامی ـ شیعی؛ گفتمان چپ کمونیستی؛ گفتمان کرد؛ گفتمان ملی گرایی؛ و گفتمان بعث.
در این نوشتار، با استفاده از نظریه های گفتمانی لاکلاو و موفه و میشل فوکو در تبیین گفتمان های یادشده به بررسی نقاط مرکزی (دال برتر)، مفصل بندی ها، عناصر و وقته ها، و حوزه های گفتمانگونگی در این گفتمان ها، در عراق قرن بیستم و تا پیش از سقوط صدام می پردازیم.