شیخ طوسی از عبدالله بن سنان روایت می‌کند:

روز عاشورایی خدمت امام صادق (ع) رسیدم. او را اندوهگین و گریان دیدم. عرض کردم: ای پسر پیامبر! گریه‌تان برای چیست؟ خدا چشمتان را گریان نکند. فرمود: مگر غافلی؟ آیا نمی‌دانی در مثل چنین روزی حسین (ع) شهید شده است؟ گفتم: سرورم! درباره‌ی روزه‌ی این روز نظرتان چیست؟ فرمود: از خوردن امساک کن بی‌آن‌که برای سحری برخیزی و افطار کن بی‌آن‌که شادمانی کنی و آن را روزِ روزه را کامل قرار قرار مده؛ افطارت ساعتی پس از نماز عصر با جرعه‌ای آب باشد، چرا که در آن وقت از آن روز، جنگ با آل رسول تمام شد و حمله به آنان پایان گرفت، در حالی که سی نفر از آنان در میان دوستانشان کشته بر زمین افتاده بودند و شهادتشان بر رسول خدا (ص) سخت بود و اگر آن روز زنده و در دنیا می‌بود، می‌بایست به او تسلیّت گفت. گوید: امام صادق (ع) گریست تا محاسنش از اشک‌هایش خیس شد و فرمود: خدای متعال چون نور را آفرید، خلقت آن را در تقدیر خویش روز اوّل ماه رمضان قرار داد و ظلمت را در روز چهارشنبه، روز عاشورا در چنان روزی یعنی دهم ماه محرم قرار داد و برای هر یک از این دو، شاخه‌ها و راه‌هایی قرار داد.

 

 

قال الطّوسیّ:

رَوَى عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سِنَانٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى سَیِّدِی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (ع) فِی یَوْمِ عَاشُورَاءَ فَأَلْفَیْتُهُ کَاسِفَ اللَّوْنِ ظَاهِرَ الْحُزْنِ وَ دُمُوعُهُ تَنْحَدِرُ مِنْ عَیْنَیْهِ کَاللُّؤْلُؤِ الْمُتَسَاقِطِ. فَقُلْتُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ! مِمَّ بُکَاؤُکَ؟ لَا أَبْکَى اللَّهُ عَیْنَیْکَ. فَقَالَ لِی: أَ وَ فِی غَفْلَهٍ أَنْتَ؟ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیِّ أُصِیبَ فِی مِثْلِ هَذَا الْیَوْمِ؟ فَقُلْتُ: یَا سَیِّدِی! فَمَا قَوْلُکَ فِی صَوْمِهِ؟ فَقَالَ لِی: صُمْهُ مِنْ غَیْرِ تَبْیِیتٍ، وَ أَفْطِرْهُ مِنْ غَیْرِ تَشْمِیتٍ، وَ لَا تَجْعَلْهُ یَوْمَ صَوْمٍ کَمَلًا وَ لْیَکُنْ إِفْطَارُکَ بَعْدَ صَلَاهِ الْعَصْرِ بِسَاعَهٍ عَلَى شَرْبَهٍ مِنْ مَاءٍ فَإِنَّهُ فِی مِثْلِ ذَلِکَ الْوَقْتِ مِنْ ذَلِکَ الْیَوْمِ تَجَلَّتِ الْهَیْجَاءُ عَنْ آلِ رَسُولِ اللَّهِ وَ انْکَشَفَتِ الْمَلْحَمَهُ عَنْهُمْ، وَ فِی الْأَرْضِ مِنْهُمْ ثَلَاثُونَ صَرِیعاً فِی مَوَالِیهِمْ یَعِزُّ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ (ص) مَصْرَعُهُم وَ لَوْ کَانَ فِی الدُّنْیَا یَوْمَئِذٍ حَیّاً لَکَانَ (ص) هُوَ الْمُعَزَّى بِهِمْ، قَالَ: وَ بَکَى أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) حَتَّى اخْضَلَّتْ لِحْیَتُهُ بِدُمُوعِهِ، ثُمَّ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ لَمَّا خَلَقَ النُّورَ خَلَقَهُ یَوْمَ الْجُمُعَهِ فِی تَقْدِیرِهِ فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ، وَ خَلَقَ الظُّلْمَهَ فِی یَوْمِ الْأَرْبِعَاءِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ، فِی مِثْلِ ذَلِکَ یَعْنِی یَوْمَ الْعَاشِرُ مِنْ شَهْرِ الْمُحْرِمِ فِی تَقْدِیرِهِ، وَ جَعَلَ لِکُلٍّ مِنْهُمَا شِرْعَهً وَ مِنْهَاجاً.[۱]


[۱]– مصباح المتهجّد: ۷۸۲، الاقبال ۵۶۸ مع اختلاف فی الالفاظ، البحار ۴۵: ۶۳ ح ۳ عن المصباح.