کسی که در بُعد فکری و عقیدتی مبتلا به کفر است حق را نمی‌بیند، فکر او آیینه‌ی صافی نیست، گرفتار ظلمت فکری است یا گرفتار رذائل خصلتی است یا گرفتار عصیان در عمل است، کنترلی بر گناه و فساد ندارد. این حالات به این دلیل است که پایگاه ایمان او تاریک است، نور ایمان در دل او نتابیده است.