ابتدا باید گفت که این توصیه دینی از امام علی(ع) نقل شده است: «أَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ، فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ یَدُ اللهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُهُ»؛[۱] از لغزش‏هاى افراد با شخصیت [و جوانمرد] چشم‌پوشى کنید؛ چرا که هیچ‌کس از آنها گرفتار لغزش نمی‌شود، مگر این‌که دست خدا به دست او است‏ و او را بلند می‌کند.
در شرح و تفسیر این حدیث باید گفت:
امام علی(ع) در این سخن حکمت‌آمیز به لغزش‌هایى اشاره دارد که گاه از اشخاصِ با شخصیت سر می‌زند و همگان را توصیه می‌کند از آن چشم بپوشند. روشن است که هر انسانى – به جز معصومان(ع)- در زندگى خود گرفتار لغزش یا لغزش‌هایى می‌شوند. اگر آنها افراد با شخصیت و نیکوکارى باشند باید به موجب حسن اعمال و رفتارشان از این لغزش‌ها چشم‌پوشى کرد؛ هر گونه نقل آن براى دیگران یا سرزنش یا بزرگ‌نمایى کارى است خطا و بر خلاف انصاف و جوانمردى؛ زیرا خدا هم مدافع این‌گونه افراد است.[۲]
البته این حدیث در مورد افرادی می‌باشد که شخصیتی واقعی داشته و به معنای واقعی کلمه جوانمردند، نه افرادی که به ظاهر برای خود شخصیتی دست و پا کرده و از هر لغزش و گناهی در مسیر حفظ این شخصیت دروغین پرهیز نمی‌کنند!

در همین راستا، جوانمردان و صاحبان شخصیت واقعی از این آموزه دینی در مسیر منافع شخصی خود سوء استفاده نکرده و حفظ آبروی خود را مدیون لطف خداوند می‌دانند و افرادی که گناهان مکرر و لغزش‌های سنگین پیاپی داشته و در فکر جبران آن نیز نمی‌باشند، مشمول توصیه موجود در این حدیث نیستند.

به هر حال، از این آموزه اسلامی می‌توان دو نتیجه گرفت:
۱ – لغزش‌هاى نیکوکاران و افراد باتقوا را باید نادیده گرفت و حسن ظنِ به آنها را نباید با چنین لغزش‌هایی که ممکن است برای هر فرد پیش آید، به سوء ظن مبدّل کرد.
۲ – اگر راه تقوا و نیکوکارى و جوانمردى را پیش گیریم، خداوند به هنگام لغزش‌ها ما را تنها نمی‌گذارد و دست ما را می‌گیرد و از زمین بلند می‌کند و آبروى ما را حفظ می‌نماید.

منبع: اسلام کوئست

[۱]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، محقق، صبحی صالح، حکمت ۲۰، ص ۴۷۱، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

[۲]. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المؤمنین(ع)، ج ‏۱۲، ص ۱۳۳، تهران، دار الکتب الاسلامیه‏، چاپ اول‏، ۱۳۸۶ش.