سوره “انسان” که به نام های “دهر” و “ل أتی” نیز خوانده می شود، دارای آیاتی است که درباره اهل بیت (ع) نازل شده و شأن و منزلت آنها را نشان می دهد. مهم ترین این آیات، آیه ۸ و ۹ می باشد: “وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلىَ‏ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا * إِنمَّا نُطْعِمُکمُ‏ْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکمُ‏ْ جَزَاءً وَ لَا شُکُورًا“.[۱]

 

در ادامه این آیات، تعدادی از اوصاف و نعمت های بهشتی را ذکر می کند:

در آنجا بر تخت‏ها تکیه مى‏زنند، در حالى که آفتابى [که از گرمایش ناراحت شوند] و سرمایى [که از سختى‏اش به زحمت افتند] نمى‏بینند، و سایه‏هاى درختان به آنان نزدیک و میوه‏هایش به آسانى در دسترس است، و ظرف‏هایى از نقره فام، و قدح‏هایى بلورین [که پر از غذا و نوشیدنى است‏] پیرامون آنان مى‏گردانند.[۲]

و آیات دیگری از نعمت های بهشتی که بیانشان در این جا ضرورتی ندارد. آنچه در این جا قابل توجه است، این است که از حور العین که جزو نعمت های بهشتی است و غالباً در شمارش نعمت های بهشتی ذکری از آن وجود دارد، در این جا ذکر نشده است. این امر با توجه به آنکه نعمت های بهشتی بعد از مناقب اهل بیت به شمارش آمده، بعضی از مفسران را به تحلیل هایی وا داشته است:

« به گفته جمعى از دانشمندان اسلامى از جمله “آلوسى” مفسر معروف اهل سنت، بسیارى از نعمت هاى بهشتى در این سوره بر شمرده شده است، ولى از “حور العین” که غالبا در قرآن مجید در عداد نعمت هاى بهشتى آمده، مطلقاً سخنى مطرح نیست، ممکن است این امر به خاطر نزول این سوره درباره فاطمه زهرا و همسر و فرزندانش ‏باشد که به احترام بانوى اسلام (س) ذکرى از “حور” به میان نیامد!».[۳]

 این آیات تنها موردی در قرآن است که بعضی از مفسران قائل شده اند به احترام حضرت زهرا (س) نامی از حور العین در میان نعمت های بهشتی برده نشده است.

 البته این نظر آلوسی، عقیده ای استحسانی است؛ زیرا بخش های دیگری از قرآن نیز وجود دارد که بدون آن که اشاره به خصوصیات حضرت زهرا (س) در آن وجود داشته باشد، اما از حور العین نیز در میان نعمت های بهشتی سخنی به میان نیامده است که نمونه آن را می توان در سوره بعد از “انسان” یعنی سوره “مرسلات” مشاهده کرد.[۴]

 گفتنی است که رد این نظریه، ذره ای از شأن و مقام آن حضرت کم نمی کند و اگر به لحاظ تفسیری دلیلی بر این قول نیافتیم و حتی اگر اسم حور العین در این جا ذکر شده بود، بی احترامی به حضرت زهرا (س) به شمار نمی آمد.

 

 منبع: اسلام کوئست


پی نوشت ها

[۱] . و غذا را در عین دوست داشتنش به مسکین و یتیم و اسیر انفاق مى‏کنند. [و مى‏گویند:] ما شما را فقط براى خشنودى خدا اطعام مى‏کنیم و انتظار هیچ پاداش و سپاسى را از شما نداریم.

[۲] . انسان، ۱۳- ۱۵.

[۳] . مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۲۵، ص ۳۴۸، دار الکتب الإسلامیه، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۴ ش.

[۴] . و نیز کهف، ۳۱؛ توبه، ۷۲؛ حج ۲۳-۲۴ و