یکی از روش های درک علل وقوع و سرانجام حوادث اثرگذار قرن اول هجری، شناخت نقش روابط قبیله ای حاکم بر مناطق شهری و فضاهای عقیدتی و سیاسی است. از این میان می توان برای نمونه قبیله «نخع» را که شاخه ای از قبیله مشهور مذحج و یمانی است، مورد بررسی قرار داد. این قبیله به دلیل آشنایی با اسلام در زمان حیات نبوی به واسطه امام علی (ع) و سکونت در عراق و مشارکت در حوادثی که به نوعی با تاریخ تشیع مربوط می شود، مبحث این مقال است.
همچنین این مقاله پژوهشی است در جهت تبیین و توصیف اخبار تاریخی و روایی، با تمرکز بر حوادث اثرگذار در تاریخ اسلام و تشیع در قرن نخست هجری که قبیله نخع در آن حضور فعال و بارزی داشته است.