مهم ترین کسی که به ترویج افکار باطل ابن تیمیّه پرداخت، ابن قیّم جوزیه است. وی شمس الدین محمد بن ابی بکر بن ایوب زُرعی دمشقی حنبلی (۶۹۱-۷۵۱ هجری قمری) معروف به ابن قیّم جَوزیه، از شاخص ترین شاگردان ابن تیمیه است که از افکار شاذ، منحرف و باطل استادش، در زمان حیات و پس از مرگ وی، تقلید کورکورانه می کرد، به گونه ای که از وی به عنوان بهترین جانشین ابن تیمیّه یاد شده است.[۱]

وی به تبعیت از افکار باطل استاد خویش سفر برای زیارت قبر ابراهیم خلیل علیه السلام را حرام شمرده و مدتی را به خاطر همین فتوا در زندان سپری کرد.[۲]

ابن قیّم به سبب همین پیروی، همراه استاد خود بارها دستگیر شد و به حکم دادگاه، شلاق خورد و در شهر گردانیده و به زندان محکوم شد.[۳]

ابن حجر عسقلانی شافعی می گوید: او چنان حبّ ابن تیمیه را در سینه داشت که چشم بسته تمامی سخنان استادش را پذیرفته و به تأیید آن می پرداخت. ابن قیّم کتاب های استادش را بازنویسی نموده و به نشر افکار او همت می گماشت.[۴]

نوشته ها و سخنان ابن قیّم جَوزیه، گر چه از ظاهری زیبا و مستدل برخوردار است ولی باطن آن پوچ است و چیزی جز تکرار افکار انحرافی و جنجالی استاد خود نیست.

او عمر خود را فنای سخنان بیهودۀ ابن تیمیه کرد و گفتار غیرواقعی و غیرمنطقی استاد خویش را حیله گرانه امری دینی و واقعی ارائه نمود.

از وی آثار زیادی به جای مانده است، که معروف ترین آن ها عبارتند از: «إعلام المُوَقِّعین عن ربّ العالمین»، «زاد المعاد فی هَدی خیر العباد» و «زاد المسافرین الی منازل السعداء فی هَدی خاتم الأنبیاء».[۵]

با ملاحظه زندگانی و افکار ابن تیمیّه درباره جسمانیت خداوند، حرام دانستن قصد زیارت قبر پیامبر صلّی الله علیه و آله، تحریم هر گونه استغاثه و توسل به پیامبران و صالحان، دشمنی با اهل بیت علیهم السلام و دفاع از بنی امیه و دشمنان اسلام و اهل بیت علیهم السلام، به وضوح رد پای خط فکری بنی امیه و احمد بن حنبل را در افکار ابن تیمیّه می توان دید.

 منبع: کتاب شناخت وهابیت/نجم الدین طبسی

[۱]– «لم یخلف الشیخ العلامه تقی الدین ابن تیمیّه مثله». صفدی شافعی، الوافی بالوفیات:ج۲، ص۲۷۱، شرح حال ابن قیم، ش۶۹۲٫

[۲]– «و قد حبس مده و أوذی لإنکاره شدّ الرحل إلی قبر الخلیل». ذهبی سلفی، المعجم المختص بالمحدثین: ص ۲۶۹، شرح حال ابن قیم جوزیه، ش۳۴۷ و ابن حجر عسقلانی شافعی، الدرر الکامنه فی أعیان المائه الثامنه، ج۳، ص۴۰۱، شرح حال ابن قیّم، ش ۱۰۶۷٫

[۳]– ابن کثیر دمشقی سلفی، البدایه: ج۱۴، ص ۲۴۶، حوادث ۷۵۱ هجری قمری و ابن حجر عسقلانی شافعی، الدرر الکامنه فی أعیان المائه الثامنه، ج۳، ص ۴۰۱، شرح حال ابن قیِّم، ش۱۰۶۷٫

[۴]– «غلب علیه حبّ ابن تیمیّه حتّی کان لا یخرج عن شیء من أقواله، بل ینتصر له فی جمیع ذلک و هو الذی هذّب کتبه و نشر علمه و کان له حظ عند الأمراء المصریین و اعتقل مع ابن تیمیّه بالقلعه بعد أن أهین و طیف به علی جمل مضروباً بالدره، فلمّا مات أفرج عنه و امتحن مرّه أخری بسبب فتاوی ابن تیمیّه و کان ینال من علماء عصره و ینالون منه». ابن حجر عسقلانی شافعی، الدرر الکامنه فی أعیان المائه الثامنه، ج۳، ص ۴۰۱، شرح حال ابن قیّم، ش ۱۰۶۷٫

[۵]– زرکلی وهابی، الأعلام: ج۶، ص۵۶، شرح حال ابن قیّم جَوزیه.