آمار کشتههای لشکر عمر سعد:
شماری از منابع، تعداد کشتههای سپاه دشمن را ۸۸ نفر (به جز مجروحان) نوشتهاند.
اما این آمار نادرست به نظر میرسد، چرا که اولا، با توجّه به شجاعت و استقبال یاران امام† و به ویژه بنیهاشم از شهادت و پیشی گرفتن آنان از یکدیگر در جان نثاری در راه هدف مقدس پیشوایشان، آن چنان نمود و بروز داشته است که حتی برخی از افراد سپاه دشمن را به اعتراف واداشته است. ابن‌ابیالحدید از قول یکی از افراد دشمن که در کربلا حضور داشته است، در پاسخ یکی از معترضان که چرا با حسین† جنگید؟ در توصیف شجاعت یاران امام† میگوید: گروهی بر ما قیام کردند که دستهایشان بر قبضههای شمشیرشان بود و هم چون شیران شرزه از چپ و راست، سواران شجاع را از پا درمیآوردند و خویشتن را به کام مرگ افکنده بودند، نه امان میپذیرفتند و نه رغبتی به مال داشتند و هیچ چیز نمیتوانست میان آنان و وارد شدن در دام مرگ یا چیرگی بر ملک، مانع و حایل شود و اگر اندکی دست برمیداشتیم، با تمام جان، لشکر را نابود میکردند. (با این حال) ای بیمادر، ما چه کار میتوانستیم انجام دهیم.
افزون بر این، در خصوص شجاعت علی اکبر نقل شده است که آن قدر از سپاه دشمن را کشت که فریاد اعتراضآمیز دشمن بلند شد.

 

 


ثانیا: بنابر برخی گزارشها، تعداد کشتههای دشمن حتی به دست برخی از یاران امام†، بسیار بیش از این تعداد بوده است. شیخ صدوق (م ۳۸۱ ق) و به پیروی از او، محمد‌بن‌فتّال نیشابوری (م ۵۰۸ ق) تعداد کشتههای دشمن را توسط برخی از اصحاب امام†، چنین نوشتهاند: حر‌بن‌یزید: ۱۸ نفر، زهیر‌بن‌قین: ۱۹ نفر، حبیب‌بن‌مُظاهِر: ۳۱ نفر، عبدالله‌بن‌ابیعروه غِفاری: ۲۰ نفر، بُریر‌بن‌خُضَیر: ۳۰ نفر، مالک‌بن‌انس کاهلی: ۱۸ نفر، (یزید‌بن) زیاد‌بن‌مهاصر کندی (ابوالشعثاء): ۹ نفر ، وَهْب‌بن‌وهْب (یا عبدالله‌بن‌عُمَیْرکلبی): ۷ (یا ۸) نفر، (نافع بن) هلال‌بن‌حجاج: ۱۳ نفر ، عبدالله‌بن‌مسلم‌بن‌عقیل: ۳ نفر، علی‌اکبر†: ۵۴ نفر، قاسم‌بن‌الحسن: ۳ نفر.

 


چنان که ملاحظه میشود طبق این گزارش، تعداد کشتههای دشمن توسط برخی از سپاه امام†، ۲۲۵ (یا ۲۲۶) نفر است، یعنی بیش از دو برابر و نیم عدد ۸۸ نفر.
ابن‌شهرآشوب، آمار کشتههای دشمن را بیش از آمار شیخ صدوق€، نوشته است. برای نمونه، او تعداد کشته شدگان توسط افراد نامبرده را چنین گزارش کرده است: حُرّ، بیش از ۴۰ نفر، حبیب‌بن‌مُظاهِر، ۶۲ نفر، زهیر‌بن‌قین،۱۲۰ نفر، حجاج‌بن‌مسروق، ۲۵ نفر، عون‌بن‌عبدالله‌بن‌جعفر، ۲۱ نفر، علی‌اکبر ۷۰ نفر و عبدالله‌بن‌مسلم‌بن‌عقیل، ‌۹۸ نفر.
هم چنین مستوفی، تعداد کشتههای سپاه عمر سعد را ۱۸۰ نفر نوشته است.
اگرچه ممکن است پذیرش برخی از این آمار با توجه به مدت زمان نبرد در روز عاشورا به نظر مشکل برسد، اما ارقام یاد شده در مجموع، حاکی از آن است که تعداد کشتههای دشمن، بسیار بیش از ۸۸ نفر بوده است. به نظر میرسد شرایط حاکم بر عصر نگارش این گزارشها، بیش از این به مورّخان اجازه نمیداده که آمار واقعی از کشتههای لشکر عمر سعد را ارائه کنند.
ابن‌سعد، ترجمه‌الحسین و مقتله، فصلنامه تراثنا، شماره۱۰، ص۱۸۴؛ بَلاذُری، انساب الاشراف، ج۳، ص ۴۱۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۵۵؛ تمیمی مغربی، شرح الاخبار، ج۳، ص۱۵۵؛ مسعودی، مُرُوج الذَّهَب ، ج۳، ص۷۲.

 

 

در ادامه پرسیده بودید: میگویند هیچکس حریف حضرت ابوالفضل نبود

در پاسخ باید گفت: بی شک شجاعت ایشان ضرب المثل و وفاداری ایشان به امام حسین علیه‌السلام کم نظیر بوده است اما این مطلب که هیچ کس حریف ایشان نبوده است سند تاریخی ندارد و از نظر علمی مردود است.

ایا درست است که میگویند اگر حضرت عباس (ع) به جنگ با دشمن میرفت شاید نتیجه جنگ عوض میشد.

این‌گونه مطالب افسانه‌ای غالبا ساخته و پرداخته مداحان کم اطلاع و یا بی‌توجه است. بر اساس گزارش منابع متعدد تاریخی و روایی حضرت اباالفضل از صبح روز عاشورا تا هنگامه عصر که زمان شهادت ایشان است ، دوشادوش امام حسین علیه‌السلام و دیگر اصحاب حضرت در حال جنگ با دشمن بودند و این مطلب هرگز صحت ندارد که ایشان با دشمن نجنگیدند مگر به خاطر آوردن آب.!

 

 

 

منبع:پرسمان



۱٫
ابن‌ابیالحدید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص ۲۶۳.
۲٫
ابن‌اعثم، پیشین، ج۵، ص ۱۱۵؛ خوارزمی، پیشین، ج۲، ص ۳۵٫ خوارزمی در ادامه مینویسد: علی اکبر (در مجموع) ۲۰۰ نفر را کشت (همان).
۳٫
بَلاذُری (انساب الاشراف، ج۳، ص ۴۰۵) تعداد کشتهها را ۵ نفر نوشتهاست.
۴٫
طبری (تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۱) تعداد کشتهها را توسط نافع، ۱۲نفر نوشتهاست.
۵٫
شیخ صدوق، الامالی، مجلس ۳۰، ح۱ ، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶.
۶٫
در صورتی که وهب، ۸ نفر کشته باشد.
۷٫
ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ج ۴، ص ۱۰۹ ـ ۱۱۴.
۸٫
تاریخ گزیده، ص۲۶۵.