بعضی در جدیدترین اقوال مسیر یک روز با وسایل نقلیه جدید را معیار قصر نماز دانسته اند که منوط به طی صدها الی هزاران کیلومتر می باشد.[۱]

برای واضح شدن مطلب بحثی را تحت عنوان تحدید مسافت مطرح می کنیم:

تحدید مسافت

 در اینکه ملاک و معیار قصر نماز در سفر مسافت است هیچ جای تردید نیست و فریقین اجماع بر آن دارند و ادله فراوانی بر آن اقامه گردید. لکن اختلاف نظر در تحدید مسافت است که آیا زمانی است یا مکانی و در مقدار آن و در اولویت یکی از آن دو و یا هر دو با هم نظرات مختلفی وجود دارد.

در تحدید زمانی اتفاق و اجماع علمای امامیه بر یک روز کامل است؛ در عامه اکثریت قائل به سه شبانه روز هستند هر چند که اقوال یک روز؛ یک شبانه روز هم دارند ولی فتوایی بر آن نداده اند. در تحدید مکانی اتفاق و اجماع علمای امامیه بر هشت فرسخ است – اعم از امتدادیه یا تلفیقیه-. در عامه اختلاف نظر شدیدی وجود دارد ولی اکثریت ۴۸ میل قائل هستند.

در جمع بندی اقوال مطرح شده به این نتیجه می رسیم که اصل در تحدید مسافت هشت فرسخ است و مسیر یک روز و تعبیرات دیگر مثل روشنایی یک روز یا شغل یک روز کاشف از این است که هشت فرسخ محقق شده و طریق برای هشت فرسخ خواهد بود و در عامه نیز طی مسافت مکانی کافی است؛ لذا آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی ضمن تأکید بر این مطلب، رابطه هشت فرسخ و مسیر یک روز را مانند پانزده نوبت خورن شیر در بحث رضاع یا یک شبانه روز شیرخوردن می داند که کشف از موضوع حکم؛ روییدن گوشت به وسیله شیر خوردن می کند؛ لذا یک روز را کاشف از تحقق موضوع قصر هشت فرسخ دانسته؛ نه اینکه خودش به تنهایی تمام موضوع حکم باشد و عنوان خاصی در مقابل دیگری باشد.[۲]

 بنابر آن چه گفته شد براساس سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نماز مسافر شکسته است و در قصر نمار مسافر ملاک و معیار اصلی به اتفاق و اجماع فریقین مسافت است و مشقت و سختی سفر و یا سرعت وسیله نقلیه و مدت زمان طی مسیر دخالتی در تحقق موضوع قصر نماز ندارند.

پی نوشت ها

[۱] – صادقی تهرانی، نگرشی جدید بر نماز و روزه مسافر، ص ۲۲٫

[۲] – السید ابوالحسن الموسوی الاصفهانی و السید الحسین الموسوی العلوی الخوانساری، صلاه المسافر، ص ۲۶٫