«فطره» در لغت چند معنا دارد که مهم ترین آنها، خلقت و اسلام است. در اصطلاح عبارت است از: «زکاتى که هر مسلمان براى خود و هر کس که نان خور او محسوب مى شود، به مستحق مى پردازد». زمان اداى آن مغرب روز آخر ماه رمضان تا ظهر روز عید فطر است.

با توجه به اینکه پرداخت این نوع حق مالى، باعث سلامت جسم (خلقت) و روح مى شود، آن را زکات بدن یا فطره مى نامند. شاید وجه تناسب آن با معناى اسلام، این باشد که زکات فطره مقتضاى اسلام است ؛ از این رو کسى که پیش از غروب شب عید فطر مسلمان شود، تکلیف از او ساقط نمى شود.

«زکات فطره» به اتفاق شیعه و سنى، واجب است و در متون دینى براى آن، فلسفه و فواید متعددى برشمرده است که مهم ترین آنها عبارت است از:

۱ – زکات فطره مکمل و تمام کننده روزه است ؛ همان گونه که درود و صلوات بر پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله مکمل و تمام کننده نماز است.[۱]

 ۲ – باعث قبولى روزه ماه مبارک رمضان مى گردد.[۲]

۳ – موجب حفظ انسان از مرگ در آن سال مى شود.[۳]

۴ – باعث سلامتى جسم و پاکسازى روح از رزایل اخلاقى است.[۴]

۵ – مکمل و تمام کننده زکات مال است.[۵]

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی

[۱] – من لایحضره الفقیه، ج۲، باب الفطره، ص ۱۸۳٫

[۲] – همان، ص ۱۸۳٫

[۳] – کافى، ج ۴، باب الفطره، ص ۱۷۴٫

[۴] – در روایتى در تفسیر آیه شریفه «قد افلح من زکیها » آمده است: منظور از تزکیه زکات فطره است. مستدرک وسائل الشیعه، ج ۷، ابواب زکاه الفطره، ص ۱۳۷٫

[۵] – وسائل الشیعه، ج ۹، ابواب زکاه الفطره، ص ۳۱۸٫