«اجتهاد» در لغت به معناى تلاش و کوشش تا سرحد توانایى است؛ به گونه اى که با تحمل رنج و سختى همراه باشد. در اصطلاح فقه عبارت است از: «به کار بردن تلاش و کوشش خویش در راه به دست آوردن احکام شرعى از راه ها و منابعی[۱] که نزد فقیهان اسلام، معمول و متعارف است». در نتیجه مجتهد کسى است که بتواند احکام را از روى دلیل به دست آورد و طبق رأى و نظر خویش عمل کند.[۲]

«تقلید» به معناى پیروى و دنباله روى است و در اصطلاح فقهى «عمل کردن به آنچه مجتهد در مسائل شرعى فتوا مى دهد» گفته مى شود.

گفتنى است؛ اگر چه واژه تقلید به معناى پیروى بدون چون و چرا، نزد افکار عمومى پذیرش آن مشکل است، اما در آموزه هاى فرهنگ اسلامى،  مقلد کسى است که از حاصل تلاش علمى مجتهد استفاده مى کند و مسئولیت درستى و نادرستى استنباط احکام را بر عهده مجتهد مى گذارد و چه بسا کاربرد واژه «تقلید» برگرفته از «قلاده» به معناى گردن بند، به گردن گذاشتن و عهده سپارى به این منظور باشد.

منبع:نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها / مؤلف: سید مجنبی حسینی/پرسش وپاسخ دانشجویی

[۱] – این منابع عبارت اند از: کتاب، سنت، اجماع و عقل.

[۲] – لسان العرب، ماده، جهد؛ التنقیح فى شرح العروه الوثقى، الاجتهاد و التقلید، ص ۲۰٫