او در قسمتی از مقدمه اش می گوید: «ظهور چنین کتاب شریفی که در آن احوال و اقوال آن امام نازنین در طول حیات هر چند چون ستاره ای سحری کوتاه ولی بسیار پربرکت ایشان به طور مشروح و مستند بیان شده باشد،‌ در این زمان بسیار ممدوح و مغتنم است،‌ زیرا کمبود چنین کتابی در مجموعه آثار فرهنگی و مکتوب در باره حضرت جواد (ع) به زبان فارسی محسوس بود.»(ص۱۱)

این کتاب در مجموع به دوبخش زندگی تاریخی و زندگی معرفتی امام پرداخته است که در نوع خود تقسیمی بدیع به شمار می آید. شخصیت و صفات،‌ دلائل امامت،‌ مسائل تاریخی مثل فرقه ها،‌ مسائل سیاسی مثل بحث خلفا،‌ محنت قرآن و وکالت،  اصحاب و راویان و بحث شهادت امام همگی در بخش تاریخی این کار گنجانده شده اند. در مقابل، توقیعات و نامه ها،‌ مناظرات و مباحث عقایدی و تفسیری،‌ مناجات و حرز و تسبیح و در نهایت احادیث و اشعار در بخش زندگی معرفتی گنجانده شده اند.
نویسنده در پیشگفتار کتاب سعی کرده است که روند تلاش های فکری، معرفتی و سیاسی امامان شیعه (ع) را به امام جواد (ع) متصل کند. به همین دلیل شرائط عمومی اسلام را ناظر به امامان شیعه علیهم السلام مورد بحث قرار داده و تحلیل کرده است؛ هر چند این تحلیل ها از ارجاعات فنی چه به کتب اولیه و چه به منابع پژوهشی که می توانند برای جمع بندی تحلیل ها مورد استفاده قرار بگیرند خالی هستند. از دیدگاه او تلاش های امامان شیعه و اصحاب آنان با وجود همه محدودیت ها باعث شد تا عقاید اهل بیت بنیاد فکری شیعه را تشکیل دهند و اسلام به دور از تحریف باقی بماند. (ص۳۲) هم چنین در دوره امام رضا (ع) فضای فکری و اجتماعی برای ارائه هر گونه اندیشه ای فراهم آمده بود و هر صاحب اندیشه ای متاع خود را به هر قیمتی عرضه می کرد و مامون نیز به دلائلی از جمله تهاجم فرهنگی علیه مکتب اهل بیت (ع) مچالس مناظره ای سامان می داد که امام از آنها نهایت استفاده را می کرد(ص۳۸).
در بخش فرفه ها نویسنده توضیحاتی درباره خوارج ارائه داده است ولی برخلاف ادعایش در تیتر شاهدی از برخورد امام (ع) با خوارج به دست نمی دهد(ص۷۹ببـ). درباره مرجئه نیز بدون ارجاع فقط متذکر ادامه فعالیت آنان در این دوره می شود(صص۸۱-۸۲). در باب اسماعیلیه نیز هیچ ذکری از ارتباط یا عدم ارتباط این فرقه در این دوره به میان نیامده است(صص۸۳-۸۵). وی دلائل گرایش سه خلیفه عباسی یعنی مامون و معتصم و واثق را در اختلاف میان امین –حمایت شده از طرف اصحاب حدیث- و مامون،‌ زمینه سازی های خاندان های ایرانی مثل برامکه و در نتیجه آزاد اندیشی و جایگزینی معتزله به جای شیعه به دست مامون، خلاصه می کند(ص۸۷). 
در بخش سیاسی نیز به بحث خلفای معاصر حضرت (ص۱۰۳) و فتنه خلق قرآن می پردازد (ص۱۱۴). بحث تقیه،‌ وکالت و نقش امام در حرکت های زمان بخش دیگر مباحث او در مسائل سیاسی محسوب می شود. از دیدگاه او شیعیان امامی به جز در ایام حج از طریق وکلای امام (ع) با او ارتباط داشتند؛‌ وکلایی مثل علی بن مهزیار در اهواز،‌ ابراهیم بن محمد همدانی در همدان،‌ یونس بن عبدالرحمن در بصره،‌ علی بن اسباط در مصر و زکریا بن آدم در قم. از دیدگاه او حکم بن علباء اسدی حاکم بنی عباس در بحرین بود که در کنار حسین بن عبدالله نیشابوری به امام خمس پرداخت می کردند. (صص۱۲۰-۱۲۱) وی در این سخن هر چند ظاهرا به منابع اولیه استناد داده اما ظاهرا متاثر از جاسم حسین است که او نیز دچار این اشتباه شده است.  او نقش امام در حرکت های زمان را در حمایت از مجاهدان،‌ دعا و مناجات،  عرصه های علم و دانش و مبارزات منفی پی گیری کرده است (صص۱۲۲-۱۲۹) که به نظر در این تحلیل ها به روشنی از فضل الله صلواتی تبعیت نموده است. هر چند این کار به عنوان اشکال محسوب نمی شود؛‌ زیرا باز شدن چنین ابوابی از دانش در باره امام جواد (ع) به مرور فضا را برای بحث های عمیق تر بعدی مهیا می کند.
در بخش دوم کتاب مباحث بیشتر بر روی موضوعات مرتبط با عقاید پی گیری می شود. روایات تفسیری نیز با کمی توضیح اضافه در این بخش آمده اند(صص۲۲۵-۲۳۸). بخش توقیعات و نامه ها،‌ معرفت و شناخت،‌ مناجات و دعا،‌ حرز و تسبیح و احادیث و اشعار تمامی بخش دوم کتاب را اشغال کرده اند. در واقع می توان گفت که بخش دوم صرفا دسته بندی روایات امام جواد (ع)‌با سلیقه ای جداگانه و در مواردی توضیح مختصری راجع به آن روایات است.
تفاوت این کار با کارهای مشابه در مورد امام جواد به طور عمده این است که این کتاب هرگز به بحث اصحاب حضرت به صورت جداگانه و مفصل نپرداخته است. این در حالی است که شناخت دوران امام جواد (ع) بدون شناخت اصحاب آن حضرت و جریان های کلامی، حدیثی و فقهی در آن دوره تقریبا غیر ممکن است. اما احتمالا نویسنده هدف دیگری را دنبال می کرده است؛ اگر اینطور است بایستی در مقدمه به جای بحث های عموما کلیشه ای آن را به طور واضح برای خوانندگان بیان می کرد. اهمیت این کار در مقدمه توضیح داده نشده است؛‌ همانطور که مسئله ای که نویسنده قبل از نوشتن این کتاب با آن مواجه بوده نامعلوم است. در نهایت باید متذکر شویم که نویسنده با توجه به این ورودی که انجام داده است بهتر بود خلأهای پژوهشی و مباحث مورد نیاز به بحث را برای پژوهشگران روشن می کرد. خصوصا اینکه این کتاب در سال ۱۳۹۰ یعنی در عصر روش و متد تالیف شده است.
این کتاب در قطع وزیری در یک جلد گالینگور توسط انتشارات دلیل ما برای بار اول در سال ۱۳۹۰ چاپ شده است. کتاب از انسجام نسبتا خوبی برخوردار است و نمایه آیات،‌ روایات،‌ اشخاص،‌ وقایع،‌ خاندان و قبائل و فرق،‌ اماکن و در نهایت نمایه کتب از ویژگی های خوب این کتاب محسوب می شود. این کتاب می تواند مرجع مناسبی برای خواننده فارسی زبان که به دنبال آشنایی با امام جواد (ع) و شرایط پیرامون آن حضرت است محسوب گردد.

  منبع: سخن تاریخ