من در شبانهروز حدود دوازده ساعت مىخوابم، مشکل من خواب زیاد است که مرا بسیار آزار مىدهد! تمام اعتماد به نفسم را گرفته چون تا الان نتوانستم مشکلم را حل کنم. البته کمى افسرده هستم و مىخواهم این مشکل را نیز حل کنم ؛ وقتى مىخوابم با خود مىگویم که امروز بعد از نماز، دیگر نمىخوابم اما به محض خواندن نماز به رختخواب رفته و مىخوابم! شما را به خدا مرا راهنمایى کنید تا این عادت را کنار بگذارم؟
پرخوابى مانند بىخوابى، یکى از اختلالات خواب است و براى حل این مشکل باید علل آن کاملاً بررسى شود. علل احتمالى پرخوابى ممکن است مشکلات روحى (مانند افسردگى، نامنظم بودن چرخه خواب، رژیم غذایى نامناسب، آب و هوا، مشکلات جسمانى و داروها و سوء مصرف داروهاى مؤثر بر روان باشد).[۱] بنابراین براى حل اساسى این مشکل، باید به روان شناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا دقیقاً وضعیت جسمى و روانى شما مورد بررسى قرار گیرد و علل آن مشخص گردد. اما قبل از مراجعه به متخصص، عمل به راه کارهاى زیر نقش مؤثرى در کنترل پر خوابى دارد.
۱ – پرخورى در شب از مهمترین عوامل پرخوابى است؛ لذا بکوشید شبها به حداقل غذا اکتفا کنید.
۲ – اگر طبع شما سرد است، از خوردن بعضى غذاها (مثل ماست، بادمجان، ترشى و…) طبیعتاً سرد بوده و موجب تشدید خوابآلودگى مىشوند، بپرهیزید. اگر طبیعت شما گرم است، از غذایى که طبیعت گرم دارند نیز اجتناب کنید براى این که موجب پرخوابى مىگردد.
۳ – غذا را سرشب میل کنید که تا موقع خواب هضم شده باشد.
۴ – در صورت امکان از خواب قیلوله (قبل از ظهر) یا خواب بعد از ظهر، بهرهمند باشید (بین نیم تا یک ساعت).
۵ – فعالیتهاى شدید بدنى در روز، با خوابآلودگى و افزایش خواب همراه است و گریزى از آنها نیست. اگر این نوع فعالیتهاى شما زیاد است، آنها را تعدیل کنید.
۶ – با برنامهریزى دقیق بکوشید به تدریج از میزان خواب خود بکاهید. در این رابطه جدولى تنظیم کنید که به مدت یک ماه از خواب خود، یک ساعت کم کنید. هر ۵ روز ۱۰ دقیقه (۵ دقیقه از ابتدا و ۵ دقیقه از انتها)، از خواب خود بکاهید و در ۵ روز بعد، این مقدار را دوبرابر کنید تا ظرف ۳۰ روز ۶۰ دقیقه از خواب شما کاسته شود و به اصطلاح عادت شکنى تدریجى داشته باشید. بعد از یک ماه اگر باز هم مدت خواب شما زیاد بود، به همین ترتیب از طول آن بکاهید. در عین حال میزان کاهش نباید از حد مورد نیاز بدن افزونتر شود.
۷ – توجه داشته باشید که براى انسانهایى مانند شما ۶ تا ۷ ساعت خواب، ضرورى است و اگر کاستن از خواب موجب افت کارآیى روزانه شما مىشود، هرگز در صدد کاهش میزان خواب خود برنیایید.
۸ – براى پس از نماز صبح یک برنامه مفید و الزامآور، تنظیم کنید؛ به طور مثال یک برنامه مرتب مطالعهاى یا عبادى و یا ورزشى داشته باشید.
در پایان باید دانست که گاهى پرخوابى، ناشى از یک مشکل روحى است. همان طور که خودتان نیز فرمودهاید، تا حدودى دچار افسردگى شدهاید. یکى از عوارض افسردگى، پرخوابى است. البته تشخیص افسرده بودن نیازمند دقّت و بررسى بیشترى است و به محض غمگین بودن فرد، نمىتوان به کسى برچسب افسردگى زد. بنابراین براى مقابله با این وضعیت روحى علاوه بر رعایت نکات یاد شده، باید به روانپزشک یا روان شناس مراجعه کنید.
پی نوشت
[۱] – براى مطالعه بیشتر ر.ک: کاپلان سادووک، خلاصه روانپزشکى، ترجمه نصرتاللّه پورافکارى، انتشارات آزاده، چاپ دوم، ۱۳۷۳، ج ۳، صص ۱۱۶-۱۲۴٫
پاسخ دهید