درباره‌ی زندگی حضرت فاطمه (ع) نظرات مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

اوّل: قرطبی و ابن اثیر از عبدالله، نوه‌ی امام حسن مجتبی (ع) روایت کرده‌اند که آن حضرت سی سال یا سی و پنج سال زیسته است.

دوم:ابن سعد، طبری و دیگران گفته‌اند: حضرت فاطمه (ع) در سن بیست و نه سالگی و یا در همین حدود، از دنیا رحلت کردند.

 سوم: ابن جوزی بر این عقیده است که حضرت فاطمه (ع) در زمان وفات، بیست و هشت سال و شش ماه داشت و ذهبی نیز از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمود: فاطمه (ع) در هنگام شهادت، بیست و هشت سال داشت و تولّد آن حضرت، مصادف با بناء کعبه توسط قریش بود.

چهارم: طبرانی از ابوبکر بن ابی شیبه روایت کرده که، فاطمه (ع) در بیست و هفت سالگی درگذشت.

پنجم: ذهبی می‌گوید: فاطمه (ع) بیست و چهار ساله بود که از دنیا رحلت کرد و ابن اثیر در جایی که به سن ازدواج آن حضرت اشاره می‌کند، نزدیک به همین گفته را بیان می‌دارد.

ششم: قول مضبوط و درست که شیعه امامیه بر آن اتفاق دارند، این‌ که حضرت فاطمه (ع) با صرف نظر از دقّت در عدد روزها و ماه‌ها، در سن هیجده سالگی به شهادت رسیده است.

 

مدّه عمرها (ع):

و فیها أقوال:

أوّل‌ها:ما رواه القرطبیّ و ابن أثیر عن عبدالله بن حسن بن الحسن بن علیّ (ع) کان عمرها ثلاثین سنه أو خمساً و ثلاثین سنه.[۱]

الثّانی: ما ذکره ابن سعد و الطّبریّ و غیر هما أنّها توفّیت و هی ابنه تسع و عشرون سنّه أو نحوها.[۲]

الثّلاث: ما حصّحه ابن الجوزیّ بأنّها توفّیت و هی بنت ثمانٍ و عشرون سنه و نصف[۳] و روی الذّهبیّ عن جعفر بن محمّد بن علیّ (ع) أنّها توفّیت (ع) بنت ثمانی و عشرین سنه کان مولدها و قریش تبنی الکعبه.[۴]

الرّابع: ما رواه الطّبرانیّ عن أبی بکر بن أبی شبیه أنّها توفّیت و هی بنت سبع و عشرین سنه.[۵]

الخامس: ما صحّحه الذّهبیّ أنّ عمرها کان أربع و عشرون سنه[۶] و قریب منه قول ابن أثیر حینما یشیر إلی سنّها عند الزّواج.[۷]

و القول السّادس: و هو الثبت، ما اتفّق علیه الإمامیّه أنّها (ع) عاشت ثمانی عشره سنه مع التسامح فی الأیّام و الأشهر.[۸]

 

 


[۱] ـ الاستیعاب ۴: ۳۸۰، اسد الغابه ۷: ۲۲۶، احقاق الحقّ ۱۹: ۱۷۶٫

[۲] ـ الطّبقات الکبری ۸: ۲۳، تاریخ الطّبریّ ۲: ۲۵۳، الذریّه الطاهره: ۱۵۲، اسد الغابه ۷: ۲۲۶، کشف الغمه ۱: ۵۰۳ بلفظ قیل، ذخائر العقبی: ۵۲٫

[۳] ـ صفه الصوفه ۲: ۱۴، و رواه الطبرانی فی المعجم الکبیر ۲۲: ۳۹۹ ح ۹۹۸، تذکره الخواص: ۲۸۸، احقاق الحقّ ۱۹: ۱۷۶٫

[۴] ـ تاریخ الإسلام ۳: ۴۸، و الظاهر ان منشأ هذا القول و القول السابق هو ما نقل عن ابن عبّاس و غیره من انها ولدت و قریش تبنی الکعبه… فیحمل علی القولین قول من اقتصر فی ذکر عمرها بما روی.

[۵] ـ المعجم الکبیر ۲۲: ۳۹۹ ح ۹۷۷، تاریخ الإسلام ۳: ۴۷ و فیه: أو نحوها، و لعله تصحیف ما ذکره ابن سعد، احقاق الحقّ ۱۹: ۱۷۶٫

[۶] ـ تاریخ الإسلام: ۳: ۴۸٫

[۷] ـ اسد الغبه ۷: ۲۲۰، و یردّ هذه الاقوال ما رواه أحمد فی الفضائل عن بریده انّ أبابکر و عمر خطبا النبّی (ص) فاطمه (ع) فقال (ص): انّها صغیره ( ـ خصائص النسائی: ۳۱، تذکره الخواص ۲۷۶ و اللفظ من التذکره ـ) لانّه لایقال لجاریه کانت فی اربعه عشر سنه من عمرها ـ علی الاقل ـ انها صغیره.

[۸] ـ راجع المصادر الاتیه.