با سلام تمامی اطلاعاتی که در منابع تاریخی و … در مورد ایشان آمده است به قرار ذیل می‌باشد:

 


مشهد‌السقط در حلب
یاقوت حَمَوی (نویسنده کتاب‌های تاریخی و جغرافیای قدیم) می‌نویسد:
«
در غرب شهر (حلب) در دامنه کوه جوشن، قبر محسن‌بن‌الحسین است. گویند زمانی که اسرا را از عراق به دمشق میبردند، او سقط شده، یا کودکی همراه آنان در حلب بوده که در آن جا دفن شده است».[۱]
بر اساس گزارش برخی از مورّخان، نخستین کسی که بر قبر محسن‌بن‌الحسین گنبد و بارگاهی ساخت، سیف‌الدوله حمدانی بود. چنان که ابن‌شداد به نقل از ابن‌ابیطیّ در این باره نوشته است:
در سال ۳۵۱ «مشهد الدّکه»، هویدا شد. سبب آن این بود که سیف‌الدوله (یکی از حاکمان معروف دولت حمدانیان) در یکی از خانههایش خارج از شهر، نوری را چندین بار مشاهده کرد که بر مکان مشهد فرود آمد. وی خود را با اسبش به آن جا رسانده و آن جا را حفر کرد، سنگی را دید که روی آن نوشته بود: این قبر محسّن‌بن‌الحسین‌بن‌علی‌بن‌ابیطالب است. سیف‌الدوله، علویان را جمع کرد و از آنان پرسید که آیا برای حسین فرزندی به نام محسن بوده است؟ برخی گفتند: چنین خبری به ما نرسیده است. آنچه به ما رسیده آن است که حضرت فاطمه ـ س ـ آبستن بود، پیامبر ـ ص ـ به حضرت فرمود: در شکم تو محسن است. چون روز بیعت برای بردن علی برای بیعت ستاندن، بر خانه حضرت هجوم بردند، حضرت سقط کرد. برخی از علویان گفتند: احتمال دارد زمانی که اسرا این جا آمدند، برخی از زنان حسین، بچهای را سقط کرده باشد. چون ما از پدرانمان روایت میکنیم که این مکان جوشن نامیده میشود، چون شمر‌بن‌ذیالجوشن با اسرا و سرها در این جا فرود آمدند و در این مکان معدنی بود که مس از آن استخراج میشد و کارگران این معدن از اسیری اسرا خشنود شدند. زینب دختر حسین بر آنان نفرین کرده پس از آن روز، معدن فاسد شد.[۲]

ابن‌ابیطی افزوده است که سیف‌الدوله پس از این جریان، گفت: این مکانی است که خدای تعالی اجازه داده تا به اسم اهل‌بیت بر آن عمارت ساخته شود[۳]، از این‌رو دستور داد تا بنای باشکوهی بر این قبر‌بنا کنند. [۴]

 

 

منبع:پرسمان


[۱] . معجم البلدان، ج ۲، ص ۳۲۷.
[۲].
ابن‌شداد، الاعلاق الخطیره فی ذکر امراء الشام و الجزیره، ص۴۸ـ۵۰؛ غزّی بالی حلبی، نهرالذهب فی تاریخ حلب، ج۲، ص۲۰۹-۲۱۰؛ همچنین این قضیّه به اختصار و با قدری تفاوت در این منابع نیز آمده است: یاقوت حَمَوی، معجم البلدان، ج۲، ص۲۱۶؛ ابن‌عدی، بغیه ‌الطلب فی تاریخ الحلب، ج۱، ص۴۱۱.
[۳] .
ابن‌شداد، الاعلاق الخطیره فی ذکر امراء الشام و الجزیره، الجزء الاول، القسم الاول، ص۴۹.
[۴] .
ابن‌شداد، الاعلاق الخطیره فی ذکر امراء الشام و الجزیره، الجزء الاول، القسم الاول، ص۴۹؛ ابراهیم نصرالله، حلب و التشیع، ج۲، ص ۱۴۸٫ سند این ادّعا، نگاشتهای است بر یکی از درهای زیارتگاه که به این مضمون حکّ شده است:
«
عَمَّر هذا المکان المشهدَ المبارک ابتغاءً لوجه الله و قربه الیه علی اسم مولانا المحسن‌بن‌الحسین‌بن‌علی بن‌ابیطالب ـ رضی الله عنه ـ الامیر الاجلّ، سیف الدوله ابوالحسن‌بن‌عبدالله‌بن‌حمدان، سنه ۳۵۱ ق». «تعمیر کرد این زیارتگاه مبارک را برای بدست آوردن خشنودی خدا و نزدیکی جستن به او، به اسم مولایمان، «محسن‌بن‌حسین‌بن‌علی‌بن‌ابیطالب» امیر جلیل، سیف‌الدوله ابوالحسن علی بن‌عبدالله‌بن‌حمدان، سال ۳۵۱ ق». (غزّی بالی حلبی، نهر الذهب فی تاریخ حلب، ج۲، ص۲۱۰).