این عبارتی که در زیارتِ حضرت حجّت ارواحنا فداه (آل یاسین) که حدیثِ قدسی است و کلام الله است و مانندِ زیارتِ عاشوراست، آنجا به حضرت عرض میکنیم که «السَّلاَمُ عَلَیْکَ فِی آنَاءِ لَیْلِکَ وَ أَطْرَافِ نَهَارِکَ»[۱]، آناء لیل و اطرافِ نهار حضرت حجّت ارواحنا فداه «نور» است، نورِ ارتباط با خدای متعال است، و این دعای کریمه‌ای که در مورد حضرت یحیی علیه السلام و حضرت عیسی علیه السلام که دارد «وَ سَلامٌ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَ یَوْمَ یَمُوتُ وَ یَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا»[۲]، و در موردِ دیگری دارد «وَالسَّلَامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدتُّ وَیَوْمَ أَمُوتُ وَیَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا»[۳]، حضرت حق شبِ قدر را توصیف کردند، ویژگی‌های شبِ قدر را برای مهاجر الی الله مطرح فرمودند، یکی از آن‌ها این است که «سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ»[۴]. این «سلام» همان اخلاص است، «یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ * إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ»[۵]، اگر قلب سالم باشد حقیقتِ دل این است که «القَلْبُ حَرَمُ اللهِ فَلا تُسْکِنْ فِی حَرَمِ الله غیَرَ الله»، اگر غیر از خدا در دل بیاید علامتِ ناسالمی است.
قلبِ سلیم چه قلبی است که روزِ قیامت فقط آن دل نافع است؟ قلبی است که از ما سوی الله خالی است، دل باید دربست در اختیارِ خدا باشد، وِردِ بی‌دل هم فایده‌ای ندارد، لذا وجود نازنین حضرت امام جعفر صادق علیه السلام شأنِ امامت را هم برای ما بازگو کرده‌اند، امام کسی است که هیچ لحظه‌ای از لحظاتِ عمرِ شریفِ ایشان بدونِ یادِ خدای متعال نیست، «الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ»[۶]، دوامِ ذکر دارد، و اگر ذکر نباشد علامتِ بیماریِ دل است، همانطور که اگر وجودِ انسان سالم باشد اشتهاء و غذا دارد و از غذا لذّت می‌برد، خوراکِ دلِ سالم «ذکر» است و از ذکر هم لذّت می‌برد، «اللهمّ الرزُقنی حَلاوَهَ ذِکرِک»، و این دعای شریف هفتم صحیفه نوریه‌ی امام زین العابدین صلوات الله علیه که حضرت آقا در دورانِ کرونا توصیه فرمودند، آنجا یکی از چیزهایی که هست و عبد از بارگاهِ ربوبی درخواست می‌کند و حضرت زین العابدین صلوات الله علیه درخواست کرده‌اند این است که «وَ أَذِقْنِی حَلَاوَهَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً. وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالِاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِکَ»[۷]، خدایا! این خواسته‌های من طوری نباشد که من را از اجرای دستوراتِ تو… که خودِ اجرای دستور «ذکر» است، ذکرِ عملی، ذکرِ اخلاقی، ذکرِ قلبی، ذکرِ با همه‌ی وجود، اصلاً همه‌ی وجودِ او مالِ خدای متعال است، لذا ذکرِ قلبی انسان را از ذکرِ بدنی بی‌نیاز نمی‌کند، بدن هم برای خدای متعال است، زبان هم برای خدای متعال است، چشم هم برای خدای متعال است، ملک باید در اختیارِ مالک باشد، باید همه‌ی ملک تحتِ تصرّفِ مالکِ ملک باشد. لذا این‌هایی که فکر می‌کنند واصلِ به حق می‌شوند و دیگر نیازی به نماز و این حرف‌ها ندارند، این‌ها بخشی از وجودِ انسان را از تشرّفِ به اجرای مأموریتِ حق تعالی منها می‌کنند و برای او محرومیّت بوجود می‌آورند.
هیچ کسی مانندِ حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و اهل بیت علیهم السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در محبّتِ خدای متعال «تمام» نیست، در زیارتِ جامعه کبیره در موردِ این بزرگواران عرضه می‌داریم که «التَّامِّینَ فِی مَحَبَّهِ اللَّه»[۸]، در محبّتِ خدای متعال تامّ تام هستند، یعنی دلِ این بزرگواران ذوبِ حق تعالی است، قلبِ این بزرگواران عرشِ رحمان است و «الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى»[۹]، خدای متعال دلِ این بزرگواران را همیشه تحتِ تصرّفِ خود دارد و قلوبِ مبارک و طاهرِ این بزرگواران «وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّه»[۱۰]، فرمود قلوبِ ما اوعیه‌ی مشیّتِ خدای متعال است، ظرفِ مشیّتِ پروردگارِ متعال است، و خدای متعال بر این دل استقرار و تصرّف و ولایت دارد، «إِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ»[۱۱].
در زیارت جامعه ائمه المؤمنین که جزوِ زیاراتِ دل‌انگیزی است که از حضراتِ معصومین علیهم السلام سفره‌ی دلِ زائر قرار گرفته است و زائر را به طواف وامی‌دارد، در این زیارتنامه هم به ما اینطور القاء فرموده‌اند: «وَلَکُمُ الْقُلُوبُ الَّتی تَوَلَّی اللهُ رِیاضَتَها بِالْخَوْفِ وَالرَّجآءِ»[۱۲] اصلاً دلِ شما متولّی دارد، لحظه‌ای نیست که این دل رها شده باشد. این لحظاتِ شب و روز است که حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه به این فردی که تشنه‌ی چشمه‌ی معرفتِ امام صادق علیه السلام شده است و در پایانِ عمرِ خود و در کِبَرِ سِنّ خود به آب رسیده است، حضرت از ابتدا به او خط دادند، کسی می‌تواند از وجودِ امام استفاده کند که ضایعاتِ عمری نداشته باشد، هر مقداری از عمرِ ما که برای خدای متعال نباشد ضایع شده است، طعمه‌ی شیطان است و شیطان استفاده کرده است، «وَ عَمِّرْنِی مَا کانَ عُمُرِی بِذْلَهً فِی طَاعَتِک، فَإِذَا کانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیک قَبْلَ أَنْ یسْبِقَ مَقْتُک إِلَی»[۱۳]، دعای مکارم الاخلاق است دیگر، خدایا! عمرِ من را بذله‌ی طاعتِ خودت قرار بده. دیده‌اید این مستخدمینِ رستوران‌ها لباسِ مخصوص دارند، آن «بذله» است، که به آن شناخته می‌شود، اگر کسی بخواهد پذیرایی بشود او را صدا می‌زند. پوششِ انسان باید اینطور باشد که به این عنوان شناخته بشود، اگر اینطور بودیم عمر عمرِ خوبی است، ما گارسونِ دستگاهِ خدای متعال هستیم، کارِ ما این است، اجرای دستور میکنیم، اگر این نبود مرتعِ شیطان است. هر کسی غفلت دارد، سرگرمی‌های غیرمعرفتی دارد، عمرِ او مرتعِ شیطان است، شیاطین در وجودِ ما می‌چرند. به خدای متعال پناه می‌بریم.
[۱] زیارت آل یاسین
[۲] سوره مبارکه مریم، آیه ۱۵
[۳] سوره مبارکه مریم، آیه ۳۳
[۴] سوره مبارکه قدر، آیه ۵
[۵] سوره مبارکه شعراء، آیات ۸۸ و ۸۹
[۶] سوره مبارکه آل عمران، آیه ۱۹۱ (الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَٰذَا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ)
[۷] دعای هفتم صحیفه سجّادیه
[۸] زیارت جامعه کبیره
[۹] سوره مبارکه طه، آیه ۵
[۱۰] سوره مبارکه انسان، آیه ۳۰ (وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا)
[۱۱] سوره مبارکه اعراف، آیه ۱۹۶
[۱۲] زیارت جامعه ائمّه المؤمنین
[۱۳] دعای مکارم الاخلاق، فراز ششم
پاسخ دهید