حقوق برادران ایمانی بر یکدیگر
یک بابی در اصول کافی است به نام «حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِیهِ» حقّ مؤمن بر برادر مؤمن خود. در آن روایاتی که حقوق مؤمنین بر یکدیگر را ذکر کرده است، در آن روایات چندین روایت داریم که اگر حقوق همدیگر را رعایت کنید، ولایت شما با ما اهل بیت محکم میشود. و اگر حقوق همدیگر را رعایت نکنید، ولایت شما با ما اهل بیت سست میشود. ما خیال میکردیم ولایت ما با اهل بیت با اشک و توسّل و سینه زدن و این چیزها محکم میشود، در این روایات آمده است که با رعایت حقوق محکم میشود. اشک و توسّل و اینها سر جای خودش است، امّا یک راه دیگر آن است.
معلّی بن خنیس از شاگردان امام صادق (علیه السّلام) خدمت حضرت آمد. عرض کرد: «مَا حَقُّ الْمُؤمِنِ عَلَى أَخِیهِ» (روایت ذکر شده ترکیبی از متن این سه روایت است: الکافی، ج ۲، ص ۱۶۹، اختصاص، ص ۲۸ و الکافی ج ۲، ص ۱۷۴ است) حقّ یک مؤمن بر برادر مؤمن او چیست؟ امام صادق فرمود: «سَبْعُ حُقُوقٍ وَاجِبَاتٍ» هفت حقّ واجب است که مؤمنین بر یکدیگر دارند. بعد حضرت فرمود: «إِنْ ضَیَّعَ مِنْهَا شَیْئاً خَرَجَ مِنْ وِلَایَهِ اللَّهِ» اگر کسی یکی از این حقوق را ضایع کرد، از ولایت خدا بیرون میرود. ولایت اهل بیت هم همان ولایت خدا است، دو دستگاه نیست، یک دستگاه است. همان دستگاههای خدا در عالم پایین توسط اهل بیت اعمال میشود، همان ولایت خدا در عالم پایین توسط اهل بیت اعمال میشود. «وَلَایَتُنَا وَلَایَهُ اللَّهِ»[۱] امام صادق فرمود: ولایت ما همان ولایت خدا است.
فرمود: اگر یکی از آن حقوق را ضایع کردی، به همان اندازه از ولایت خدا، از ولایت حق، از ولایت اهل بیت بیرون میروی. امّا اگر آن حقوق را رعایت کردی «وَصَلْتَ وَلَایَتَکَ بِوَلَایَتِنَا»، ولایت خودت با ما را محکم کردی. حضرت شروع کرد آن هفت حق را گفتن، معلّی بن خنیس در حین گفتار حضرت به گریه افتاد، گفت: ما این کارها را نمیکنیم. یکی را عرض میکنم، امام صادق (علیه السّلام) فرمود: اوّلین حقّی که یک مؤمن بر برادر مؤمن خود دارد، این است که آنچه برای خود میپسندد، برای او هم بپسندد، آنچه برای خود نمیپسندد، برای او هم نمیپسندد. اگر تو نمیپسندی کسی در کاسبی با تو بیانصافی کند، تو هم بیانصافی نکن. اگر تو نمیپسندی کسی غیبت تو را بکند، تو هم غیبت او را نکن. اگر تو نمیپسندی کسی به ناموس تو نگاه کند، تو هم به ناموس کسی نگاه نکن.
[۱]– الکافی، ج ۱، ص ۴۳۷٫
پاسخ دهید