به طور کلی باید گفت عزاداری امام حسین (علیه السلام) با سایر امامان تفاوت دارد و این به دلیل گستره‌ی کمی و کیفی واقعه ‌ی عاشوراست. وضعیت خاص جهان اسلام و مسلمانان، حالات حاکمان مسلمان و ظلم های آنان، تحقیر امت اسلامی، تشدید ظلم علیه شیعیان، فراموشی آموزه‌هایی چون امر به معروف و نهی از منکر، شیوع بدعتها و … از یک سو و موقعیت ویژه‌ی ابا عبدالله الحسین (ع) از جهت مظلومیت و تنهایی و نوع جنگ و برخورد فیزیکی با آن حضرت و اهل و عیال ایشان، درسهای تربیتی، اجتماعی‌، سیاسی ، فرهنگی و دینی آن از سوی دیگر همه و همه شکل خاصی به این حادثه داده که باعث شده که پیامبر اکرم (ص) و حضرت زهرا و تمام ائمه‌ی اطهار، بر احیای عزاداری آن حضرت تأکید فراوان داشته باشند.

این تأکید به عزادارى بر حضرت سیدالشهدا(ع) به خاطر فلسفه‏ هاى سازنده و تربیتى متعدد آن است، از جمله:
۱ – زنده داشتن یاد و تاریخ پرشکوه نهضت حسینى
۲ – الهام بخش روح انقلابى و ستم ستیزى
۳ – پیوند عمیق عاطفى بین امت و الگوهاى راستین
۴ – اقامه مجالس دینى در سطح وسیع و آشنا شدن توده‏ها با معارف دینى
۵ – پالایش روح و تزکیه نفس
۶ – اعلام وفادارى نسبت به مظلوم و مخالفت با ظالم و…

شاید از وجوهی که برای برگزاری مجالس عزا تا روز اربعین برای سیدالشهدا (ع) از سال ۶۱ هجرت و از آن زمان تا حال (که شیعه بر این امر همیشه قیام و اقدام کرده و آن را زنده نگه داشته است)، آن باشد که برای سیدالشهدا (ع) زمین و آسمان تا چهل روز گریه کرده است؛ چنان که جناب زراره بن اعین (ره) که از اکابر اصحاب اهل بیت و فقهای شیعه امامیه است، از حضرت امام صادق (ع) روایتی نقل کرده به این عبارت که: قال ابوعبدالله(ع): یا زراره! إن السماء بکت علی الحسین (ع) أربعین صباحا بالدم، و إن الأرض بکت علیه أربعین صباحا بالسواد، و إن الشمس بکث اربعین صباحا بالکسوف والحمره، و إن الملائکه بکت علیه أربعین صباحا و… الحدیث.(کامل الزیاره، ص ۸۱ و مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۲۱۵)

از این حدیث شریف که در یکی از کتب معتبر حدیث شیعه کامل الزیاره نقل شده استفاده می شود که بکاء آسمان و زمین و ملائکه و آفتاب بر سیدالشهدا تا چهل روز طول کشیده است. شاید انتقال همین معنا از سوی اهل بیت این سنت را در میان مردم ایجاد کرده است.

طول دوران اسارت و سختی های وارده بر خاندان رسالت و بخصوص حضرت زینب سلام الله علیها و رسیدن کاروان اسیران در سفر بازگشت به صحرای کربلا در چهلم شهادت آن حضرت، و عزاداری معروفی که شد، در چهل روز ابراز همدردی (به اندازه طول دوران اسارتشان) دخالت داشته باشد.

عزاداری برای سید الشهدا به طور خاص از سوی اهل بیت (ع) تأکید شده است و اساساً نباید آن را با سایر عزاداری ها مقایسه کرد.
این اهمیت به ماهیت پیامی باز می گردد که این قیام داشته است.

 منبع:پرسمان